فرمان سیاست خارجه بایدن دست کیست؟
کمتر از یک‌هفته به انتخابات ریاست‌جمهوری، نظرسنجی‌ها اگرچه از کمترشدن فاصله دونالد ترامپ و جو بایدن در برخی ایالت‌های چرخشی حکایت دارند ولی با این حال جو بایدن همچنان پیشتاز نظرسنجی‌ها است.
با وجود شانس بسیار بیشتر بایدن، هنوز هم نمی‌توان او را پیروز انتخابات دانست ولی با این حال، بسیاری از تحلیلگران با بررسی نظرسنجی‌ها و بهره‌گیری از مدل‌های ریاضی، نتیجه انتخابات را به‌نفع جو بایدن پیش‌بینی کرده‌اند. در اروپا تقریبا همه منتظر اعلام پیروزی جو بایدن هستند و بر همین اساس نیز رایزنی‌های خود را با گزینه‌هایی که احتمال می‌دهند در کابینه بعدی جو بایدن مسئولیت مهمی را به دست می‌آوردند، وارد گفت‌وگو و تعامل شده‌اند.
برخی منابع غیررسمی حتی می‌گویند بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلیس، پیش از اعلام نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری، از طریق دوستان آمریکایی خود به جو بایدن تبریک گفته و برای همکاری‌های نزدیک و راهبردی دوجانبه اعلام آمادگی کرده است. جانسون به‌قدری از پیروزی بایدن مطمئن است که وزیر امور خارجه‌اش را برای رایزنی با وزیر امور خارجه احتمالی دولت بایدن شهریورماه به آمریکا فرستاد. تلاش‌های طرف‌های اروپایی برای نزدیکی به گزینه‌های احتمالی کابینه بایدن، رسانهها را بر آن داشته تا به بررسی گزینه‌های احتمالی کابینه دموکرات‌ها بپردازند. حتی ساجد جاوید، عضو ارشد حزب محافظه‌کار انگلیس و نماینده این حزب در پارلمان که قبلا به‌عنوان وزیر دارایی خدمت کرده، علنا از نامزدی بایدن در انتخابات آمریکا حمایت کرده است. این درحالی است که او قبلا حامی جمهوری‌خواهان آمریکا بود.
ترامپ بازنده حتی پیش از شمارش آرا
بین تمامی پست‌های دولت بایدن، بیش از همه وزارت امور خارجه مهم است. در دولت ترامپ، سیاست خارجی آمریکا بیش از همگرایی، به‌سمت واگرایی با متحدانش پیش رفته بود و حالا اروپا انتظار دارد بیش از سایر وزارتخانه‌ها، تغییر را در این وزارتخانه ببیند. رایزنی‌های اروپاییان با گزینه‌های احتمالی دولت بایدن به‌گونه‌ای است که می‌توان گفت اروپا پیش از انتخابات و شمارش آرا، ترامپ را بازنده انتخابات می‌داند.
تحلیلگران افرادی مانند سوزان رایس، کریس مرفی، کریس کونز، آنتونی بلینکن و ویلیام برنز را به‌عنوان گزینه‌های بایدن برای پست وزارت امور خارجه معرفی کرده‌اند. از میان این افرد، پس از کونز، سوزان رایس جدی‌ترین گزینه برای سمت وزارت امور خارجه آمریکا در دولت دموکرات‌هاست. سوزان رایس در دولت نخست اوباما نماینده آمریکا در سازمان‌ملل متحد بود. با آغاز دولت دوم اوباما وی سعی کرد رایس را برای سمت وزارت خارجه به سنا معرفی کند اما مخالفت اکثریت جمهوری‌خواه سنا با رایس باعث شد رئیس‌جمهور سابق آمریکا او را به‌جای وزارت خارجه به‌عنوان مشاور امنیت ملی خود منصوب کند، مسئولیتی که دیگر نیاز به تایید مجلس سنا نداشت.
کونز؛ دموکرات جمهوری‌خواه
به‌نظر نمی‌رسد رایس این دور هم بتواند بر کرسی وزارت امور خارجه تکیه بزند اما کریس کونز 57ساله وضعیت به‌مراتب بهتری از او دارد. او سناتور ایالت دلاویر است که نخستین‌بار در 15نوامبر 2010 به عضویت این مجلس درآمد تا جانشین «تد کافمن» دموکرات در این سمت شود. کافمن خود در ابتدای سال 2009 جانشین جو بایدن در سمت سناتوری ایالت دلاویر شده بود زیرا در آن زمان جو بایدن با پیروزی باراک اوباما در انتخابات ریاست‌جمهوری 2008 به سمت معاونت ریاست‌جمهوری رسیده بود.
گفته می‌شود کونز یکی از معتمدان بایدن بوده و اصلی‌ترین گزینه وزارت امور خارجه در دوران ریاست‌جمهوری احتمالی اوست. احتمال حضور او در دولت به‌اندازه‌ای است که «دومنیک راب» وزیر امور خارجه بریتانیا در سفر شهریورماه خود به آمریکا در کنار دیدار با «مایک پنس» معاون رئیس‌جمهور این کشور دیداری نیز با کونز داشت که حاکی از جایگاه این سناتور در تیم فعلی دموکرات‌هاست. برخی تحلیلگران ارتباط‌گیری بریتانیا با تیم بایدن را به بالارفتن احتمال پیروزی بایدن مرتبط می‌دانند و معتقدند دیدار راب و کونز نشانه‌ای از این تغییر نگرش لندن در قبال تحولات واشنگتن بوده است. مساله‌ای که در آن نقش محوری سناتور دلاویر برای ایجاد ارتباط میان لندن و واشنگتن غیرقابل چشم‌پوشی است.
کونز که یکی از اعضای کمیته روابط خارجی سنا است، از طرفداران سرسخت رژیم‌صهیونیستی است و حتی در مقاطعی دیدگاه‌های او علیه ایران از اقدامات دولت جمهوری‌خواه ترامپ نیز تندتر و رادیکال‌تر بوده است.
کونز در رابطه با ایران دارای دیدگاه‌هایی بسیار افراطی است. او در سال 2017 اندکی پس از روی کار آمدن ترامپ و تایید اولیه توافق هسته‌ای ازسوی او و اذعانش به پایبندی ایران به این توافق، به این اقدام رئیس‌جمهور آمریکا واکنش نشان داد و به‌همراه تعداد از قانونگذاران آمریکایی خواستار اختیارات بیشتری درخصوص امکان تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران شد و اعلام کرد درصورت تصویب تحریم علیه ایران در مجلس نمایندگان، ترامپ باید هرچه سریع‌تر با این تحریم‌ها موافقت کند. کونز همچنین در زمانی که هنوز زمزمه تلاش برای دستیابی به توافقی جایگزین برجام در دولت جمهوری‌خواه ترامپ بلند نشده بود، خواستار جایگزینی برجامی شده بود که در زمان حکومت حزب وی امضا شده بود. این سناتور معتقد بود برای اطمینان یافتن از ایران باید محدودیت‌های اعمال‌شده علیه تهران بلندمدت‌تر از آن چیزی شوند که در برجام برسر آنها توافق شده است. در جولای 2017، نیز کونز به قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها که ایران را همراه با روسیه و کره‌شمالی تحریم کرد، رای مثبت داد. او همچنین پس از حمله نیروهای مسلح یمن به تاسیسات نفتی آرامکو در سال 2019، ضمن برجسته‌سازی ادعاها پیرامون انجام این حمله ازسوی تهران خواستار پاسخ نظامی واشنگتن علیه تهران شد.
در رابطه با رژیم‌صهیونیستی نیز این سناتور مدافع اشغالگری رژیم‌صهیونیستی حتی در سرزمین‌های اشغالی پس از 1967 است. او یکی از حامیان قطعنامه سنا در مخالفت با قطعنامه 2334 شورای امنیت سازمان‌ملل است که ساخت شهرک و اسکان صهیونیست‌ها در کرانه باختری را به‌عنوان نقض قوانین بین‌المللی محکوم می‌کند. مساله‌ای که تقریبا می‌توان آن را مخالفت عملی کونز با راهکار دودولتی توصیف کرد.
در ژوئن 2017، کونز از حمایت از قانون ضدبایکوت رژیم‌صهیونیستی حمایت کرد. با تایید لایحه «مجازات تحریم‌کنندگان اسرائیل» چنین اقدامی به جرمی فدرال تبدیل شد که می‌تواند مجازاتی حداکثر 20سال حبس تعزیری برای آمریکایی‌های تحریم‌کننده رژیم‌صهیونیستی داشته باشد. حمایت کونز از این قانون درحالی بود که اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا (ACLU) در نامه‌ای به قانونگذاران لایحه مجازات تحریم‌کنندگان اسرائیل خلاف ماده یک قانون اساسی آمریکا دانسته و آن را حمله‌ای علیه آزادی فکر و اندیشه دانسته بود.
این سناتور جمهوری‌خواه در رابطه با دیگر موضوعات سیاست خارجی آمریکا نیز دیدگاه‌هایی تند دارد. او درباره کره‌شمالی نیز گفته بود درصورت ادامه تهدیدات ازسوی کره‌شمالی باید برای تشدید درگیری با این کشور آماده شویم.
گزینه جنجالی وزارت خزانه‌داری
حزب دموکرات از لحاظ فکری دارای دسته‌بندی‌های چندگانه و جناح‌های متفاوتی است. به همین دلیل هر فردی که در این حزب به‌قدرت برسد برای استفاده از ظرفیت‌های حزب و جلوگیری از تشتت آن باید اصل توازن‌بخشی به جناح‌ها را رعایت کند. عدم توجه به جناح‌بندی‌های درون‌حزبی که حاصل واکنش اعضای حزب به روندهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بوده و بخشی از رای‌دهندگان حزب را نمایندگی می‌کنند می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری بر حزب وارد کند. به همین دلیل گفته می‌شود حزب دموکرات که بنابر تغییرات اجتماعی در آمریکا شاهد رشد دیدگاه‌های چپ و لیبرال جدید شده، در دولت بعدی خود سعی خواهد کرد با اختصاص مسئولیت‌هایی به افراد عضو این جناح‌ها آنها را نیز در قدرت شریک کند. حزب دموکرات به‌طور کلی دارای جناح‌هایی مانند سوسیال‌دموکرات‌ها، لیبرال‌های جدید، لیبرال‌های سنتی و مرکز‌گراها است.
نمایندگی جناح سوسیال‌دموکرات‌های چپگرا را درحال حاضر افرادی مانند برنی سندرز سناتور ایالت ورمونت و الیزابت وارن نامزد ایالت ماساچوست رهبری می‌کنند. این دو فرد از رقبای جدی جو بایدن در جریان انتخابات درون‌حزبی بودند. لیبرال‌های جدید نیز جزء جدید دموکرات‌ها هستند که درکنار چپ‌های حزب دیدگاه‌هایی ترقی‌گرایانه به مسائل روز دارند. درمقابل آنها محافظه‌کاران و لیبرال‌های سنتی دموکرات قرار دارند که افرادی مانند هیلاری کلینتون و جان کری به این جریان تعلق دارند و نسبت به دیگر جناح‌های حزب دموکرات راستگرا به حساب می‌آیند. در مقابل ترقی‌گرایان و محافظه‌کاران نسبتا راستگرای حزب دموکرات سنتریست‌ها یا مرکزگرایان هستند که دیدگاهی میانه دو جریان ترقی‌خواه و محافظه‌کار اختیار کرده‌اند. جو بایدن و کامالا هریس معاون وی در این جریان قرار دارند.
حزب دموکرات در جریان انتخابات درون‌حزبی سعی کرد به جناج چپگرا فضای مانور بیشتری بدهد تا بتواند برای مقابله با ترامپ از ظرفیت چپگرایان استفاده کند. این جریان طرفداران بسیاری میان دموکرات‌ها داشته و حتی می‌تواند برخی رای‌دهندگان به ترامپ را نیز جذب کند. به همین دلیل دادن فضای مانور بیشتر به سندرز و وارن باعث می‌شد تا چپگرایان آمریکایی نگاهی مثبت به دموکرات‌ها پیدا کنند. با وجود این گرایش اصلی سران حزب که در سال 2016 به کلینتون محافظه‌کار تعلق گرفته بود اندکی به سمت چپ میل کرد اما باز پیش از رسیدن به سوسیالیست‌های دموکرات در ایستگاه راستگراها توقف کرد تا دو مرکزگرا نامزد ریاست‌جمهوری و معاونت ریاست‌جمهوری شوند.
جو بایدن می‌داند سکوت چپ‌ها و لیبرال‌های جدید حزب و حتی پیوستن برخی جمهوری‌خواهان به کمپین انتخاباتی او به‌دلیل دشمنی مشترک به‌نام ترامپ است. او می‌داند درصورت رسیدن به قدرت باید قدرت را میان این گروه‌ها تقسیم کرده و حتی به جمهوری‌خواهان طرفدارش نیز سهمی از قدرت را اختصاص دهد.
اما در این میان مناقشه‌برانگیزترین اقدام، دادن مسئولیت به چپ‌های حزب دموکرات است که از اساس نگاهی اقتصادی دارند. بنابراین آنها کاری به وزارتخانه‌ها و مسئولیت‌های امنیتی، نظامی، سیاست خارجی و مواردی مشابه نخواهند داشت بلکه باید در جایگاه‌هایی با وظایف اقتصادی قرار بگیرند. به همین دلیل گفته می‌شود یکی از گزینه‌های وزارت خزانه‌داری دولت بایدن، الیزابت وارن است. او کسی است که در جریان رقابت‌های درون‌حزبی مدعی شده بود درصورتی که به ریاست‌جمهوری برسد شرکت‌های آمازون، گوگل و فیس‌بوک را متلاشی خواهد کرد. سخنانی که از نظر برخی نشان‌دهنده دیدگاه‌های چپ رادیکال وارن است. به‌نظر نمی‌رسد رهبران دموکرات حاضر به تقدیم این جایگاه ارزشمند به سوسیال‌های دموکرات باشند.
کابینه ائتلافی
جو بایدن نامزد دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری می‌خواهد از بین مخالفان دونالد ترامپ در حزب جمهوری‌خواه، برای کابینه آینده‌اش استفاده کند. هرچند بخشی از بدنه حزب دموکرات‌ها (چپ) موافق این اقدام نیستند اما تیم انتقالی جو بایدن درحال بررسی تعدادی از جمهوری‌خواهان برای کابینه احتمالی اوست. انتخاب اعضای ارشد دولت از میان جمهوری‌خواهان می‌تواند اعتبار بایدن را به‌عنوان یک نامزد وحدت‌آفرین تقویت کند. روسای‌جمهور پیشین آمریکا ازجمله جورج دبلیو بوش، بیل کلینتون و باراک اوباما همه همین کار را انجام داده‌اند اما این سنت با ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ از بین رفت. بایدن در کمپین خود تلاش کرد با شعار «نه به ترامپ» همه را حول خود جمع کند. با این حال لیبرال‌دموکرات‌ها معتقدند انتخاب یک جمهوری‌خواه، حتی در جایگاهی متوسط، می‌تواند در حزب پیش از پیروزی، بی‌اعتمادی ایجاد کند.
یک منبع آگاه به تیم بایدن به پولیتیکو گفته‌اند مشاوران بایدن درحال تهیه سوابق و رزومه‌های جمهوری‌خواهان برای پست‌های برجسته کابینه هستند تا برخی گزینه‌های جمهوری‌خواه بین نامزدهای نهایی که بایدن پس از انتخابات، انتخاب می‌کند حضور داشته باشند. ازجمله اسامی مطرح‌شده برای پست‌های احتمالی کابینه بایدن می‌توان به مگ ویتمن رئیس و مدیرارشد اجرایی هیولت‌پکرد و مدیرعامل سابق eBay و جان کاسیچ فرماندار سابق اوهایو اشاره کرد که هر دو در کنوانسیون ملی حزب دموکرات در ماه آگوست سخنرانی کردند. چارلی بیکر، فرماندار جمهوری‌خواه ماساچوست و سناتور سابق جف فلیک و همچنین نماینده سابق چارلی دنت که در سال 2018 از کنگره استعفا داد نیز در این لیست هستند.
با این حال سخنگوی تیم انتقال قدرت بایدن گفته که تیم هیچ تصمیمی پیش از انتخابات سوم نوامبر نمی‌گیرد. معرفی یک جمهوری‌خواه به کابینه آخرین اقدامی است که بایدن برای گسترش صلح در طرف دیگر انجام داده است. کمپین انتخاباتی او مرتبا با گروهی از مقامات که وی را تایید کرده‌اند، ازجمله جمهوری‌خواهان تماس می‌گیرد. بایدن پس از دادن جایگاه اصلی سخنرانی در چندین جلسه به طرفداران جمهوری‌خواه، در کنفرانس ماه آگوست خود، برای بازی در تیم انتقال خود از دیگران ازجمله سیندی مک‌کین، همسر جان مک‌کین سناتور جمهوری‌خواه استفاده کرد.
یکی از اعضای سابق جمهوری‌خواه کنگره که به تیم انتقال قدرت بایدن نزدیک است، می‌گوید: «اگر شما جو بایدن هستید، مطمئنا می‌خواهید پایگاه خود را کمی گسترش دهید و برخی از اقدامات را به طرف دیگر نشان دهید.»
بهره‌گیری از یک نامزد حزب جمهوری‌خواه برای هدایت یک آژانس فدرال می‌تواند راهی آسان و زودهنگام برای پاداش دادن به جمهوری‌خواهانی باشد که بایدن را قبل از انتخابات تایید کرده‌اند. به‌علاوه، بایدن که مورد حمایت قابل‌توجه رهبران منتخب جمهوری‌خواه سابق قرار گرفته، تعداد گسترده‌ای از نامزدهای حزب جمهوری‌خواه را برای کابینه احتمالی خود انتخاب کرده است. یکی از سمت‌هایی که برای انتصابات بین‌حزبی مورد توجه قرار دارد، جایگاه امنیت ملی است. بیل کلینتون دموکرات برای این جایگاه از بیل کوهن جمهوری‌خواه استفاده کرد تا وزارت دفاع را هدایت کند، درحالی که اوباما دو مقام جمهوری‌خواه را در این نقش داشت: رابرت گیتس و چاک هیگل. گیتس یکی از قوی‌ترین مردان دولت بوش بود که اوباما او را به‌عنوان وزیر دفاع منصوب کرد. اما گیتس همیشه با تصمیمات رئیس‌جمهور موافق نبود و در یادداشتی که پس از ترک دولت منتشر کرد، انتقادات تندی نسبت به اوباما و دیگران در کابینه کرد. گیتس برخی از شدیدترین انتقادات خود را نسبت به بایدن داشت و گفت معاون رئیس‌جمهور «در چهار دهه گذشته تقریبا در هر مساله مهم سیاست خارجی و امنیت ملی اشتباه کرده است.»
برخی جمهوری‌خواهان متعهد به بایدن می‌گویند گنجاندن یک جمهوری‌خواه در دولت جدید ممکن است هزینه‌ای بیش از سود برای بایدن داشته باشد. بایدن در اواخر آوریل گفت که اگر آنها (جمهوری‌خواهان) بهترین فرد برای انجام کاری باشند هیچ محدودیتی در استفاده از یک جمهوری‌خواه نخواهد داشت. بایدن در مراسمی که به میزبانی ABC News برگزار شد، گفت «اولین کاری که درصورت انتخاب شدن انجام خواهد داد این است که متحدان جمهوری‌خواه را صدا کند و بگوید «بیایید با هم جمع شویم. ما باید بفهمیم که چگونه می‌خواهیم پیش برویم.»
«روزنامه فرهیختگان»
