وقتی ترامپ دست به دامان برجام می‌شود!
تیم ترامپ رئیس جمهور آمریکا در حالی که دیگر عضوی در برجام نیستند، در تلاش هستند تا تحریم‌های تسلیحاتی ایران را دوباره تمدید کنند.
در این روز‌هایی که دنیا در مسیر اتحاد برای مبارزه با ویروس کرونا و بازگشت به حالت عادی قرار دارد، آمریکا علی‌رغم اینکه رکورد بیشترین تعداد قربانی و مبتلا به این ویروس را شکسته، به جای همراهی با دیگر کشور‌ها به دنبال طرح تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران است؛ تمدیدی که مانع از فروش و یا خرید تسلیحات نظامی ایران می‌شود که مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، اکتبر ۲۰۲۰ یعنی پاییز امسال این تحریم‌ها به پایان خواهد رسید.
اما اخیرا روزنامه نیویورک تایمزدر خبری اعلام کرد که مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در حال تدارک ادله حقوقی جهت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران است و همزمان در حال کار روی طرحی است که عضوی از توافق هسته‌ای با ایران (برجام) باقی بماند؛ اینکه چرا در چنین شرایطی مقامات کاخ سفید به دنبال تمدید این تحریم هستند محل تردید بوده و از سوی کارشناسان دلایل و انگیزه‌های متفاوتی برای آن مطرح می‌شود؛ برخی معتقدند دولت ترامپ به دلیل شکست در سیاست‌های داخلی به ویژه کنترل بحران کرونا، در تلاش است تا توجهات را به سمت مسائل خارجی معطوف کند و به همین دلیل هم موضوعاتی مانند تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران و قطع بودجه سازمان جهانی بهداشت را مطرح می‌کنند، اما اساسا مقامات کاخ سفید چه انگیزه‌هایی دارند؟
تخت‌روانچی سفیر ایران در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک در پاسخ به سوالی در زمینه اقدام آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران برای مدتی نامحدود، گفت که طبیعی است که کشور‌ها چنین چیزی را نمی‌پذیرند و قبول نخواهند کرد که خودشان را در کار بسیار زشتی که آمریکایی‌ها خلاف حقوق بین‌الملل انجام می‌دهند، شریک کنند.
همچنین هفته گذشته بود که محمدجواد ظریف و سرگئی لاوروف وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه تبادل نظر کردند؛ در این گفت‌وگوی تلفنی طرفین طرح متوهمانه تازه آمریکا درباره برجام را مردود و غیر عملی ارزیابی کردند.
اتحاد دنیا برای مقابله با کرونا و ترامپ به دنبال تحریم ایران!
ویروس کرونا تمام ابعاد زندگی انسان‌ها اعم از اقتصاد، بهداشت و ... را تحت تاثیر خود قرار داده است و سیاست خارجی کشور‌ها هم از این قاعده مستثنا نیست؛ در همین راستا دیپلماسی کشور‌ها را به همفکری برای مقابله با این بیماری معطوف است، در این میان شاید فقط مقامات آمریکایی باشند که منافع ملی کشور خود را وا نهاده، امنیت بهداشتی شهروندان خود را به فراموشی سپرده و سرگرم دخالت در امور داخلی ایران هستند.
همانگونه که پیش‌تر گفته شد ایالات متحده رکورد دار بیشترین قربانی و مبتلا به کرونا را دارد و علی‌رغم تمام انتقاداتی که شهروندان این کشور به نحوه مدیریتی دولت ترامپ وارد می‌کنند، مقامات کاخ سفید تمام توان و نیرو خود را برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به کار گرفته اند؛ اما نظر به اینکه آمریکا از برجام خارج شده است، آیا این کشور می‌تواند برای تحریم تسلیحاتی ایران تصمیم بگیرد؟ به عقیده دیاکو حسینی تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری «آمریکا علی‌رغم اینکه به وظایف خود در برجام عمل نکرد، قصد دارد از حقوق خود در این توافق استفاده کند که چنین چیزی ممکن نیست؛ زیرا اساس برجام بر مبنای توازن میان وظایف و تعهدات بود و زمانی کشوری می‌تواند حقی را در برجام مطالبه کند که خودش هم به آن عمل کرده باشد.»
او همچنین عقیده دارد «این استدلال که ایالات متحده می‌تواند مجدد وارد برجام شود و فقط از حقوق خود استفاده کرده و به وظایفش عمل نکند، به هیچ وجه نه مسبوق به سابقه هست و نه به لحاظ منطقی قابل قبول است؛ به همین دلیل شاهدیم که حتی اروپا هم خیلی مصرانه با این موضوع مخالفت می‌کند؛ بنابراین من فکر نمی‌کنم که آمریکایی‌ها بتوانند از این راه و از این ترفند عجیب و غریبی که مطرح می‌کنند، به نتیجه برسند.»
راهی که ترامپ می‌رود به هیچستان است!
دولت واشنگتن تنها از طریق طرح تمدید تحریم‌های ایران در شورای امنیت می‌تواند راه لغو تحریم‌های معافیتی ایران را طی کند، اما از طرفی دیگر در شورای امنیت هم امکان وتو این درخواست توسط چین و روسیه بالا می‌رود.
امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا احتمال اینکه پکن و مسکو قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران را وتو کنند زیاد است، او در این باره اظهار می‌کند که «آمریکایی‌ها در تلاش هستند تا شورای امنیت را وادار کنند قطعنامه‌ای که در اکتبر منقضی می‌شود را برای بار دوم تمدید کنند؛ اما از آنجایی که این درخواست نیازمند رای مثبت و موافقت تمام کشور‌های دارنده حق وتو هست و روسیه و چین هم باید بپذیرند، کمی دور از انتظار است که در شورای امنیت موضوع تحریم‌های تسلیحاتی ایران به بحث گذاشته شود و روسیه و چین وتو نکنند.»
او همچنین تاکید می‌کند «به ویژه اینکه پکن و مسکو هر دو علاقه‌مند به همکاری‌های نظامی- تسلیحاتی با ایران هستند و اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، احتمالا تحریم‌های تسلیحاتی به زمان انقضا می‌رسد و قطعنامه تمدید نمی‌شود؛ مگر اینکه آمریکا، اروپایی‌ها را وادار کند که مکانیسم ماشه را در قبال ایران فعال کنند.»
اما در همین رابطه هم محمد ساجدی کارشناس مسائل بین الملل نظر دیگری دارد و اظهار می‌کند «مطابق توافق‌ها و آمار موجود حدود ۱۵ روز دیگر آمریکایی‌ها می‌توانند با توجه به پایان مهلت ایران کل تحریم‌ها علیه ایران را بازگردانند و در همین راستا آمریکایی‌ها به دنبال لغو معافیت تحریمی ایران هستند؛ شواهد حاکی از آن است که مذاکرات تا کنون ۵۰- ۵۰ بوده است و احتمال اینکه موفق شوند چندان دور از ذهن نیست؛ البته ایران هم تلاش‌هایی در راستای خنثی کردن اقدامات واشنگتن انجام می‌دهد.»
اما در نهایت نتیجه چه خواهد شد؟
اکثر قریب به اتفاق کارشناسان معتقدند این اقدامات ترامپ راه به جایی نخواهد برد؛ اما آیا مقامات آمریکا خود به بیهودگی اقداماتشان آگاه نیستند؟ برخی بر این باور هستند که دولت ترامپ با طرح موضوع تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران در چنین شرایطی تنها قصد دارد تا افکار عمومی جهان را برای این موضوع بسنجند و برخی هم عقیده دارند که ترامپ تنها قصد منحرف کردن افکار عمومی مردم آمریکا را دارد.
ساجدی همچنین با اشاره به تاثیر این اقدام بر افکار عمومی، اظهار می‌کند که «در حال حاضر شرایط ایالت متحده به دلیل انتخابات پیش رو از چند جهت قابل بررسی است؛ نخست اینکه بحران کرونا آمریکا را زیر و رو کرده است و روزی ۲۰۰۰ نفر قربای می‌گیرد که همین موضوع باعث شده پایگاه دولت ترامپ در افکار عمومی داخل کشور به شدت کاهش پیدا کند و از طرفی دیگر هم آمریکا به دلیل نداشتن موفقیت در سیاست خارجی به دنبال اتفاقی است تا ضعف‌های خود را پوشش دهد اما در مجموع ترامپ یک فرد شکست خورده بوده و بعید است که در دور بعد انتخابات ریاست جمهوری موفق شود.
«باشگاه خبرنگاران جوان»
