حزب ا... و اشتباه استراتژیک برلین

خرداد ۹۸ بود که دولت ترامپ اعلام کرد برای مذاکره با ایران ۱۲ پیش شرط گذاشته که در صورت پذیرش آن توسط ایران، کاخ سفید مذاکرات جدیدی را با تهران آغاز خواهد کرد. در همان زمان مقامات ایرانی با قدرت تمام پاسخ پمپئو را دادند و اعلام کردند که اولا آمریکا از مذاکرات خارج شده است و ثانیا تهران هیچ مذاکره جدیدی را تحت هیچ شرایط و پیش شرطی قبول نخواهد کرد. در میان سخنان اعلامی مقامات آمریکا مهم ترین بندها، حمله به قدرت نظامی و اقتدار فرامرزی ایران در منطقه و محیط پیرامونی مرکزیت، به عنوان شرط های تعیین شده بود و در این زمینه سپاه قدس، حزب ا... لبنان، توان موشکی و قدرت بازدارندگی ایران به عنوان نقطه ثقل بیان شد. طرف آمریکایی می دانست که ایران به هیچ عنوان حاضر به پذیرش پیش شرط های تعیین شده نیست و بر همین اساس خود مستقیما وارد معرکه سیاسی و براندازی شد. پیشتر آمریکا در منطقه سیاست نیابتی داشت و کمتر مستقیم ورود می کرد.

آخرین ورود مستقیم آمریکا به پرونده ایران مربوط به حمله طبس بود که شن ها به اذن خدا پرونده تجاوز آنان را ناکام گذاشتند. پس از آن، اقدامات آمریکا غیر مستقیم یا با واسطه کشورهای دیگر بود. هرچند حمله به کشتی های نفتکش، هواپیمای مسافربری و حتی حمله به سکوی نفتی آخوندک از اقدامات نظامی آمریکا علیه ایران در دهه ۶۰ بود اما هیچ کدام به منظور سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران برنامه ریزی نشده بود و آمریکا تلاش می کرد با این حملات زمین بازی را به نفع صدام تغییر دهد تا نیروی نیابتی اش در جنگ شکل گرفته پیروز شود.

اما سیاست های کاخ سفید پس از خرداد ۹۸ تغییر شگرفی کرد. شهرهای عراق و لبنان شاهد تظاهراتی بود که بعدها معروف به اعتراضات جوکر شد. ظرف مدت کوتاهی به بهانه دولت مستقر، کاخ سفید حزب ا... را در فهرست گروه های تحریمی خود قرار داد و آبان ۹۸ موجی از تحریم های اقتصادی علیه تشکل مهمی چون حزب ا... در منطقه توسط متحدان منطقه ای و فرا منطقه ای واشنگتن شکل گرفت.

بحران لبنان با مسامحه و همراهی حزب ا... تا حدودی برطرف شد و مسئله استعفای حریری که می رفت دولت را از ریشه نابود سازد و فضای جنگ داخلی ۱۹۷۵ را بازسازی کند به یک باره به برگ برنده حزب ا... در همراهی برای تشکیل کابینه دیاب تبدیل شد. اوضاع در عراق نیز تا حدودی کنترل شده بود که ناگهان حادثه فرودگاه بغداد با شهادت سردار سرلشکر سلیمانی و طرح مسئله خلع سلاح حشدالشعبی در عراق مطرح شد. نتیجه آن هرچند به مذاق طرف آمریکایی خوش نیامد اما کاخ سفید گام اول در اجرایی شدن شرایط اعلامی مذاکرات را برداشت. گامی که با راهپیمایی میلیونی مردم ایران و عراق بی اثر شد.

در همین زمان شیوع بیماری کرونا، جهان را در وضعیت بغرنج اقتصادی قرار داد و بسیاری از شرکت های خرده فروش و واسطه دچار تعطیلی و ورشکستگی شدند. در چنین شرایطی لبنان مجدد به صحنه تظاهرات مردمی بدل شد. گروهی که با حضور در خیابان این بار روش های تخریب آنی و خسارت انسانی را دنبال می کردند، بر این خواسته پافشاری کردند که دولت باید کنار رود و وضعیت اقتصادی سامان یابد. این در حالی است که دولت برای حل افت ارزش پول ملی در تصمیمی به دنبال کنار گذاشتن رئیس بانک مرکزی لبنان بود که با مخالفت سفیر آمریکا مواجه شد. دوروتی شیا سفیر آمریکا در لبنان که پیشتر مسئولیت مدیریت سیاسی سفارت آمریکا در رژیم صهیونیستی را بر عهده داشت، با تماس های متعدد بارها به مقامات لبنانی هشدار داد که در صورت برنداشتن گام های واقعی برای تضعیف حزب ا...، شاهد فشارهای واقعی واشنگتن علیه بیروت خواهند بود.

در همین زمان آلمان که معمولا در سیاست های امنیتی منطقه غرب آسیا با احتیاط بیشتری گام برمی داشت، ظرف یک روز حزب ا... را یک گروه تروریستی اعلام کرد و بسیاری از دفاتر مسلمانان و مساجد و هیئت های مذهبی را به بهانه ارتباط با حزب ا... تعطیل و شخصیت های مذهبی و دینی را دستگیر کرد. همچنان که برلین در تروریستی اعلام کردن حزب ا... همچون اقدامی که پیشتر انگلیس نیز انجام داده بود، نگاهی به تحولات آینده از جمله محدود کردن بیشتر ارتباط ایران با این گروه به ویژه در زمینه همکاری تسلیحاتی دارد. گام دوم تلاش برای به پشت میز کشاندن ایران برداشته شد و محور مقاومت به عنوان بازوی اصلی برای شکل گیری منطقه عاری از آمریکا، ضربه دوم را در ظاهر شاهد بود.

در این تصمیم هدف، قطع ارتباطات خارجی محور مقاومت و بسته شدن و کانالیزه کردن ارتباطات آن ها با یکدیگر در غرب آسیاست. آمریکایی ها خواهان آن هستند که سرنوشت طرح خاورمیانه جدید هرچه سریع تر مشخص و قطعنامه ۱۵۵۹ شورای امنیت سازمان ملل پیاده سازی شود. از طرفی جریان ۱۴ مارس فرصت مناسبی پیدا کند تا به قدرت بازگردد و شکست انتخابات ۲۰۱۸ را جبران کند. در برابر آن حزب ا... تصمیمات را بدون واکنش احساسی گرفته که از این منظر حائز اهمیت است. حزب ا... از دولت مرکزی و تصمیمات او حمایت جدی می کند و از طرفی خواهان اصلاحات اساسی برای مبارزه با فساد است.

موضوعی که باعث روشن شدن مواضع حزب ا... در اعتراضات اخیر شد و از درگیری طایفه ای و حزبی در لبنان جلوگیری و تا حدودی طرح آمریکا را در لبنان خنثی کرد. هرچند حوادث چند روز گذشته در راستای طرح آمریکاست که خرداد سال گذشته مطرح شد اما وضعیت منطقه ای گواه این ادعاست که این طرح به همان سرانجامی می رسد که پیشتر طرح رایس در خاورمیانه جدید و درد زایمان آن رسید. پیش بینی می شود، آمریکایی ها روزهای آینده را با فشار حداکثری و کارزار جهانی علیه مقاومت ادامه دهد که هدف آن فشار بر دولت لبنان برای کنار گذاشتن مقاومت از کابینه و خلع سلاح حزب ا... و راحت گذاشتن رژیم صهیونیستی در تصمیمات است.

هرچند این فشارها پیشتر و در سال ۲۰۰۵ نیز اتفاق افتاد اما نباید به نقش سفیر آمریکا در لبنان درباره بسیج سیاسی و اقتصادی کارزار فشار به حزب ا... در چند ماه گذشته بی توجه بود. به نظر می رسد این حادثه نیز با تصمیم و صبر استراتژیک حزب ا... به نقطه فرصت برای مقاومت تبدیل می شود و می تواند به ملت لبنان دوست و دشمن اش را بیش از گذشته نشان دهد.

«روزنامه خراسان»