کسی دیگری را متهم نکرد/ انفجارهای فجیره؛ بازتاب و واکنش‌ها
حادثه الفجیره؛ قیمت نفت را افزایش داد/ کسی دیگری را متهم نکرد
اتفاق مهم دیروز در فجیره که هنوز تمام حاشیه‌ها و زوایای آن علنی و مشخص نشده واکنش‌های مختلف داخلی و بیرونی را به همراه داشت. در این گزارش به مهم‌ترین واکنش‌ها و بازتاب‌ها پرداخته شده است.
نسیم آنلاین : دیروز یکشنبه 22 اردیبهشت‌ماه، چند کشتی در بندر فجیره امارات دچار حادثه شدند. المیادین اولین شبکه‌ای بود که این اتفاق را رسانه‌ای کرد و علی‌رغم تکذیب اولیه اماراتی‌ها بر خبر خود پافشاری کرد. پافشاری المیادین هم بی‌دلیل نبود و امارات با تأخیری چندساعته، انفجار در چندین کشتی در فجیره را تائید کرد.
اولین تاثیر انفجارات دیروز بر قیمت نفت بود. قیمت نفت در مبالادت امروز به علت افزایش نگرانی‌ها در مورد اختلال در عرضه در منطقه ، حتی با وجود نگرانی تاجران در مورد رشد اقتصادی جهان در بحبوحه بن‌بست مذاکرات تجاری آمریکا و چین، افزایش یافت. هر بشکه نفت برنت دریای شمال با ۸۹ سنت افزایش ۷۱.۵۱ دلار فروخته شد. نفت خام آمریکا نیز با ۵۱ سنت افزایش ۶۲.۱۷ دلار به ازای هر بشکه معامله شد.
- عربستان سعودی
سعودی‌ها که به واسطه آنکه دو کشتی آسیب‌دیده در بندر فجیره متعلق به آنان بود؛ همچون امارات طرف مستقیم اتفاق دیروز بودند. وزارت خارجه وزیر انرژی سعودی‌ها در این اتفاق موضع‌گیری‌های جداگانه‌ای داشته‌اند؛ اما هیچ‌کدام جریان یا کشوری را متهم به این اتفاق نکردند:
خالد الفالح وزیر انرژی و صنایع عربستان تاکید کرد که روز یکشنبه ۲ نفت‌کش سعودی که در مسیر حرکت خود به سمت خلیج‌فارس و در آب‌های اقتصادی کشور امارات بودند در معرض حمله خرابکارانه قرار گرفتند . وی افزود: این ۲ نفت‌کش در نزدیکی بندر فجیره بودند. یکی از آن‌ها قصد داشت نفت عربستان را از بندر «رأس تنوره» بارگیری کرده و به سمت آمریکا حرکت کند تا این نفت را به شرکت سعودی آرامکو برساند. الفالح ادعا کرد که این حمله هیچ تلفات مادی برجای نگذاشته و بر اثر آن سوخت نشت نکرده است .
همچنین وزارت خارجه عربستان سعودی در بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن حادثه بندر فجیره، آن را «تهدیدی برای دریانوردی و امنیت جهانی» دانست . در بیانیه وزارت خارجه عربستان سعودی بر همبستگی این کشور با امارات برای مقابله با «عملیات خرابکارانه» تأکید شده است .
- وزارت خارجه امارات
وزارت خارجه امارات بیان کرد: «چهار کشتی تجاری باری در نزدیکی آب‌های منطقه‌ای امارات به سمت ساحل شرقی در نزدیکی فجیره هدف قرارگرفته است. طرف‌های مربوطه اقدامات لازم را به عمل‌آورده‌اند و تحقیقات درباره حادثه با همکاری طرف‌های داخلی و بین‌المللی در جریان است و نتایج پس از پایان روند تحقیقات اعلام خواهد شد. این عملیات تخریبی تلفات یا زخمی به دنبال نداشته است و نشت مواد زیان‌آور یا سوخت از این کشتی‌ها وجود نداشته است. اوضاع در بندر فجیره عادی است.»
وزارت خارجه امارات هدف قرار گرفتن کشتی‌های تجاری در معرض اقدامات تخریبی و تهدید جان سرنشینان این کشتی‌ها را تحولی خطرناک توصیف و اعلام کرد: «جامعه بین‌المللی باید به مسئولیت خود عمل کند و مانع خدشه وارد شدن به امنیت و سلامت دریانوردی شود. این تهدیدی برای امنیت بین‌المللی است.»
- آمریکا
اما شاید بتوان جنجالی‌ترین واکنش‌ها را متعلق به آمریکایی‌ها دانست. آن‌هم به دلیل هشدارهای پیش و پس از حادثه فجیره:
اداره کشتیرانی آمریکا، دو روز قبل از اتفاق فجیره، به کشتی‌های تجاری و باربری این کشور، هشدار داده بود و «جیم مالوی» معاون فرمانده ناوگان پنجم آمریکا مستقر در بحرین نیز اعلام کرد نیروهای آمریکایی در وضعیت آماده‌باش هستند.
اما پس از اتفاق حادثه، آمریکا تنها با تکرار هشدار بسنده کرد. امور دریایی آمریکا به کشتیران‌ها در خصوص تردد در دریای عمان هشدار داد و از آن‌ها خواست تا به هنگام عبور از بندر فجیره، نهایت احتیاط را به‌کارگیرند.
- شورای همکاری خلیج‌فارس
شورای همکاری خلیج فارس طی بیانیه‌ای دیرهنگام با محکوم کردن اتفاقی که آن را عملیات خرابکارانه نامید،بدون اینکه طرفی را متهم به این اتفاق نماید از افزایش تنش در منطقه ابراز نگرانی کرد.
شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه‌ای عملیات خرابکارانه علیه چهار کشتی تجاری» در نزدیکی آب‌های منطقه‌ای امارات را محکوم کرد . عبداللطیف الزیانی دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس در این بیانیه تأکید کرد که چنین رفتارهای غیرمسئولانه می‌تواند به افزایش تنش و درگیری در منطقه بینجامد و منافع ملت‌ها را با خطر بزرگی مواجه سازد.
- روزنامه وطن امروز
وطن امروز در گزارش خود به عدم توانایی بندر فجیره برای جایگزین شدن تنگه هرمز پرداخت و به حملات چند روز گذشته انصارالله به بندر ینبع عربستان هم اشاراتی داشت: از چند سال پیش سران امارات تلاش کردند با ایجاد یک خط لوله انتقال نفت به طول ۳۷۰ کیلومتر از ابوظبی به این بندر در ساحل دریای عمان، تنگه هرمز را دور بزنند اما کماکان عمده انتقال نفت به فجیره از طریق تانکرهای شناوری انجام می‌شود که باید از تنگه هرمز عبور کنند. پیش از شکست این راهکار نیز اماراتی‌ها طرح ایجاد کانالی به طول ۸۰ کیلومتر را با هدف کاهش نقش راهبردی تنگه هرمز مورد مطالعه و بررسی جدی قرار دادند اما از آنجا که این کانال بندر فجیره را به 2 قسمت تقسیم می‌کرد و همچنین شیب آب نیز مانع از کارکرد دائمی آن در عبور نفت‌کش‌ها بود، طرح مزبور منتفی شد.
اماراتی‌ها مدعی شدند عملیات مزبور خسارتی نداشته است اما در ادامه تأکید کردند به دنبال «تحقیقات درباره شرایط حادثه با همکاری دستگاه‌های محلی و بین‌المللی» نتایج را اعلام خواهند کرد. هنوز هیچ طرفی مسؤولیت این حملات را بر عهده نگرفته اما سعودی و امارات قطعاً متوجه انصارالله یمن شده‌اند که همین چند روز پیش بندر ینبع عربستان را که دروازه صادرات اصلی نفت این کشور است با موشک هدف قرار داده بود. طبیعی است که اغلب این حملات توسط رسانه‌های سعودی و اماراتی تکذیب شده است.
- روزنامه جوان
روزنامه جوان در صفحه نخست خود نقشه‌ای بزرگ از موقعیت جغرافیایی بندر فجیره را کارکرد تا اهمیت این بندر برای مخاطبانش مشخص شود. روزنامه جوان به سراغ حدس و گمان نرفته و سعی کرده به اهمیت بندر بپردازد: «بندر فجیره که بنابر برخی گفته‌ها بعد از روتردام و هنگ‌کنگ سومین بندر بزرگ جهان به شمار می‌رود، با فروش سالانه ۲۴ میلیون متریک تن سوخت در جایگاه دوم کشورهای بونکر‌کننده و پس از سنگاپور قرار دارد. این بندر در سال‌های اخیر از طرف امارات به عنوان مسیر جایگزین برای انتقال انرژی از تنگه هرمز مطرح شده و برخی آن را مسیری امن در کرانه (دریای) عمانی تنگه هرمز محسوب کرده‌اند، موضوعی که با وقوع انفجارهای دیروز امن بودن آن را با پرسش روبه‌رو کرد.»
- روزنامه کیهان
روزنامه کیهان برخلاف دیگر روزنامه‌ها به اتفاق فجیره هیچ اشاره‌ای نکرده است؛ اما در یادداشت سرمقاله امروز (دوشنبه 23 اردیبهشت) تحت عنوان «چگونه جنگ اقتصادی دشمن را متوقف کنیم؟» اشاراتی به جایگاه نفت و امارات کرده است.
«راه‌حل ما در جنگ اقتصادی دشمن، ضربه زدن به دشمنی است که در حوزه اقتصادی و تجاری علیه ما آرایش جنگی گرفته است. دشمن از ظرفیت‌های سیاسی و... برای مدیریت جنگ اقتصادی علیه ما استفاده می‌کند و در نهایت در تلاش است تا با جنگ روانی که موفقیت آن وابسته به همکاری بعضی نیروها با آمریکا در داخل ایران است، طرح خود را به نتیجه برساند ما باید حرکت دشمن را متوقف کنیم در اینجا سؤال این است که متقابلاً ما چه ظرفیت‌های برای متوقف کردن جنگ اقتصادی دشمن داریم؟ ما سه ظرفیت داریم، ظرفیت ضربه اقتصادی، ظرفیت ضربه نظامی و ظرفیت عملیات روانی. در ضربه اقتصادی به دشمن، دست ما باز است؛ وابستگان و به تعبیری انبارداران نفت آمریکا در منطقه شامل عربستان و امارات به شدت وابسته به دو چیز هستند یکی نفت و دیگری برج‌های به ظاهر با عظمت شیشه‌ای که به خصوص در اطراف سواحل خلیج‌فارس و دریای سرخ ساخته شده‌اند . »
- وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران
تنها موضع‌گیری رسمی از سوی دولت، سخنگوی وزارت خارجه داشته است. سید عباس موسوی سخنگوی جدید وزارت خارجه کشورمان در موضعی دقیق، به دنبال دور کردن اتهامات علیه ایران است. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران حوادث روز یکشنبه ۲۲ اردیبهشت برای چند کشتی در دریای عمان را نگران کننده و تاسف بار دانست و خواهان روشن شدن ابعاد دقیق این حادثه شد .
وی با اشاره به تأثیر منفی این حوادث بر سلامت کشتیرانی و امنیت عبور و مرور دریایی نسبت به هرگونه دسیسه از سوی بدخواهان جهت برهم زدن ثبات و امنیت در منطقه هشدار داد و خواهان هوشیاری کشورهای منطقه نسبت به هرگونه ماجراجویی از سوی عوامل خارجی شد .
سید عباس موسوی با اشاره به تأثیر منفی این حوادث بر سلامت کشتیرانی و امنیت عبور و مرور دریایی نسبت به هرگونه دسیسه از سوی بدخواهان جهت برهم زدن ثبات و امنیت در منطقه هشدار داد و خواهان هوشیاری کشورهای منطقه نسبت به هرگونه ماجراجویی از سوی عوامل خارجی شد .
- رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس:
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نسبت به بحران آفرینی از سوی طرفین خارجی هشدار داد:
«انفجارهای فجیره نشان داد امنیت جنوب خلیج‌فارس شیشه‌ای است. وقتی کشورهای جنوب خلیج‌فارس منطقه را به منطقه نظامی تبدیل می‌کنند، خودشان بیش از همه از این وضع آسیب می‌بینند که انفجارهای دیروز این واقعیت را نشان داد. گروه‌های مختلفی هستند که اهدافشان در ناامنی منطقه تأمین می‌شود. من قبلاً هم تأکید کردم که باید خط قرمزی بین ایران و آمریکا در مدیریت تحولات وجود داشته باشد که طرف‌های ثالث بحران‌افکنی نکنند. جمهوری اسلامی هم این خرابکاری‌ها را محکوم و اعلام کرده باید ماهیت این افراد مشخص شود.»
- عبدالواری عطوان
عبدالواری عطوان تحلیلگر مطرح جهان عرب در یادداشتی انفجارهای فجیره را به طرفینی نسبت داد که به دنبال تنش و گرفتن ماهی از آب گل آلودند
عطوان نوشت: «ممکن است انفجارهای فجیره از سوی هسته‌های خفته‌ای در منطقه یا نیروهای اسرائیلی انجام‌شده که می‌خواهند از آب گل‌آلود خلیج‌فارس ماهی بگیرند و آغاز درگیری‌های نظامی را باعث شوند . ناگهان و بدون مقدمه‌ای، (اقدام) ممنوع یا یکی از جوانب آن امضا شد و حلقه نخست آن، به‌صورت ناگهانی با انفجارهایی که هفت نفت‌کش غول‌پیکر در بندر فجیره امارات را هدف قرارداد، آشکار شد. این انفجارها تحولی است که شاید دونالد ترامپ را به اقدام برای یافتن شماره تلفن حسن روحانی وادار کند تا او را برای مذاکره در مکانی بی‌طرف دعوت کند تا از آسیب‌ها و وقوع جنگ جلوگیری کنند و یا اینکه (ترامپ) نشست فوق‌العاده‌ای برای فرماندهان نظامی خود جهت بررسی نحوه پاسخ، برگزار کند.»
