تحصیل کودکان افغانستانی در پیچ و خم موانع اداری

بخشنامه اخیر اداره اتباع خارجی وزرات کشور پیرامون تحصیل کودکان مهاجر افغانستانی موجب نگرانی‌هایی از سوی فعالین اجتماعی شده است.

6 سال پیش بود که دستور رهبر نقلاب مبنی بر تحصیل همه مهاجرین افغانستانی در مدارس دولتی منتشر شد. در این فرمان تاریخی به صراحت ذکر شده بود که: همه کودکان افغانستانی، چه آنها که دارای شرایط قانونی حضور در ایران هستند و چه آنها که مدارک قانونی حضور در ایران را ندارد باید در مدارس دولتی ثبت‌نام شوند.

این دستور قاطع و فراگیر پایانی بر همه تصمیمات موقت و گذرای این سالها درباره تحصیل مهاجرین افغانستانی در ایران بود. همه کسانی که سالها در آرزوی تحصیل کودکانی که هیچ نقشی در مهاجرت شان نداشتند بودند حالا به آرزوی چندین و چند سال خود رسیده بودند و رهبر انقلاب دوباره با این تصمیم نشان داده بود که نگاه آرمانی جمهوری اسلامی به مستضعفین فارغ از مرزها تعریف می شود.

با انتشار این دستور رهبر انقلاب، دولت نیز برای پذیرش کودکان افغانستانی اعلام آمادگی کرد و در مهر آن سال تعداد زیادی از کودکان افغانستانی که این سالها پشت درب های مدرسه از تحصیل بازمانده بودند روانه مدارس شدند و در کنار همکلاسی های ایرانی روزگاری نو آغاز کردند.

از سال سوم اجرای طرح مشکلاتی دراجرای آن به وجود آمد تا اینکه امسال بالاخره با صدور بخشنامه‌ای اجرای دستور رهبر انقلاب  به حاشیه رفت. در این بخشنامه که از سوی اداره اتباع خارجی وزارت کشور صادر شده است تنها دوگروه شامل برگه حمایت تحصیلی می شوند:

گروه اول - دانش آموزان دارنده برگه حمایت تحصیلی سالهای قبل مشروط بر ارائه کارنامه سال تحصیلی 400-99

گروه دوم - دانش آموزان کلاس اولی دارای رسید شرکت در طرح سرشماری

نتیجه طبیعی چنین اتفاقی این است که حضور کسانی که سال پیش موفق به تحصیل نشده اند و یا برگه طرح سرشماری را ندارند در سال جاری در مدارس دولتی ممنوع است و به این ترتیب تعداد زیادی از دانش آموزان افغانستانی برخلاف  دستور صریح رهبرانقلاب از تحصیل محروم می شوند.

بخش نامه جدید اداره اتباع نگرانی‌های فراوانی میان فعالین اجتماعی و آرمانگرایان انقلابی به وجود آورده است. مشخص است که این تعداد از دانش آموز سال بعد با محرومیت از تحصیل مجبور به انتخاب راه‌های دیگری در زندگی از جمله کار کودکان می‌شوند و سرنوشت شان دیگر به دست معلمان ایرانی رقم نمی‌خورد؛ بلکه در کوچه پس کوچه‌های جرم‌خیز مناطق حاشیه‌ای خواهد گذشت. از این رو این بخش نامه علاوه بر اینکه اجرای دستور رهبری را به حاشیه رانده است به تبعات اجتماعی خود  نیز توجه نکرده است و نتیجه فقط بیرون ماندن تعداد قابل توجهی از دانش آموزان افغانستانی در سال بعد است. در حالی که فضا برای تحصیل آنها و رشد فرهنگی آنها در محیط‌های آموزشی جمهوری اسلامی کاملاً مهیا بوده است و موانع قانونی آن نیز سالهای پیش برداشته شده است.