علیرضا مهری
تیر خلاص به جسم بی‌جان «امید»
اعلام بهت‌زدگی کارشناسان اقتصادی در مرداد ماه تلاشی بود برای اصلاح روندی که به بهت‌زدگی مردم در آبان ماه ۹۸ انجامید. تبعات بودجه‌ی ۹۹ تیر خلاصی است به جسم بی‌جان امید مردم بعد از اتفاقات آبان ماه ۹۸.
نسیم آنلاین ؛ علیرضا مهری : اصلاحات اقتصادی و قطع وابستگی بودجه به نفت از جمله آرزوهای دیرینه در بین کارشناسان اقتصادی در ایران است. آرزویی که سال‌هاست پشت درب اتاق هیئت دولت‌هایی که شجاعت لازم برای انجام آن را نداشتند و به مدیریت نفتی کشور عادت کرده بودند معطل بود. حالا بعد از سنگین‌تر شدن تحریم فروش نفت امید می رفت که وارد جلسات هیئت دولت بشود و دولت زیربار این اصلاحات برود. اما این اتفاق نیافتاد و دولت حسن روحانی چند سال در برابر اجرای این اصلاحات مقاومت کرد. تجربه‌ی تاریخی نشان می دهد که کشورهای نفتی در زمان کاهش درآمدهای نفتی به سمت راه‌حل‌‌هایی برای تامین اقتصاد با درآمدهای غیرنفتی می روند اما در ایران این تجربه‌ی تاریخی نقض شد. دولت روحانی با وجود فرصت چندساله برای ارائه‌ی راه‌حل در مورد این مسئله از پاسخ به این خواسته سرباز زد.
دستورات پیاپی رهبری براس اصلاح بودجه نادیده گرفته شدبعد از تدوین لایحه‌ی بودجه‌ی سال ۹۸ توسط دولت و ارائه آن در ۱۵ آذر ۹۷، رهبرانقلاب در نامه‌ای با اشاره به وضعیت کشور خواستار اصلاح بودجه شدند. جالب اینجاست که بنابر تجربه، ایشان علاوه بر ابلاغ دستور اصلاح بودجه محورهای اصلاح را در همین دستور گوشزد کردند. دستوری که دولت با ادعای نبود فرصت کافی برای اعمال نظرات آن را کنار گذاشت. دستور بعدی در ۶ بند علاوه بر دولت به شورای هماهنگی سران قوا داده شد. دستوری که حاوی اولتیماتوم چهار ماهه در پاسخ به ادعای رئیس جمهور درخصوص کافی نبودن زمان بود. این چهار ماه در اردیبهشت ماه سال ۹۸ به پایان رسید و نه شورای هماهنگی سران قوا توانست این گره را باز کند و نه دولت اراده‌ای برای اصلاح از خود نشان داد.
نامه‌ای از دانش آموختگان اقتصاد به سران قوابعد از این ناکامی تلاش‌هایی در مراکز پژوهشی متصل به دولت و مجلس و مجامع دانشگاهی صورت گرفت. تلاش‌هایی که شورای هماهنگی سران قوا توجهی به آن نکرد. مرداد ماه سال ۹۸ خبری از تصمیمات شورای عالی هماهنگی سران قوا برای اصلاح ساختار بودجه منتشر شد. جمعی از دانش آموختگان اقتصاد در نامه‌ای به سران قوا به ارزیابی این تصمیم شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا پرداختند. «متأسفانه نگاهی به تصمیمات اتخاذشده در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه در طول مدت عملکرد شورای مزبور نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری‌های مهم و اولویت‌دار کشور کماکان روی زمین مانده است، در این میان، تصمیم اخیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه در مورد پوشش کسری بودجه دولت از محل برداشت از منابع صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی، فروش اوراق مالی و فروش اموال دولتی، آن‌هم بعد از گذشت حدود ۷ ماه از دستور مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم انجام اصلاحات ساختاری در بودجه کشور، جامعه کارشناسی و به‌ویژه صاحب‌نظران و کارشناسان اقتصادی را بهت‌زده نمود.»
انتظاری که به ناامیدی تبدیل شدانتظار می‌رفت این انذارها و نظرات باعث تغییر رویه‌ی تیم تصمیم‌گیران و اعمال اصلاحات در لایحه‌ی بودجه‌ی سال ۹۹ شود. اما با انتشار لایحه‌ی بودجه مشخص شد که دولت با وجود فعال شدن سازوکارهای نظام برای تقویت آن نتوانسته از این امتحان سر بلند بیرون بیاید. رهبرانقلاب در سخنرانی نوروزی سال ۹۸ در حرم رضوی تحریم را فرصتی دانستند برای کنار گذاشتن نفت از بودجه‌ی دولت اما حرص و طمع دولت برای دست درازی به سرمایه‌های مردم و مقاومت در برابر این تغییر باعث شد پروژه‌ی اصلاح ساختاری بودجه برای همیشه در دولت حسن روحانی شکست بخورد. اعلام بهت‌زدگی کارشناسان اقتصادی در مرداد ماه تلاشی بود برای اصلاح روندی که به بهت‌زدگی مردم در آبان ماه ۹۸ انجامید. تبعات بودجه‌ی ۹۹ تیر خلاصی است به جسم بی‌جان امید مردم بعد از اتفاقات آبان ماه ۹۸.
