خطر تکرار تابستان سیاه
دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید۱۹ با هشدار نسبت به روند افزایشی ابتلا به کرونا در کشور و شدت گرفتن آن در چند روز اخیر، گفت: فعلا در شاخه بالا رونده موج امیکرون قرار داریم و بروز مجدد مرگهای سه رقمی کرونایی دور از انتظار نیست.
دکتر مسعود یونسیان با اشاره به غلبه اُمیکرون در کشور، قرار گرفتن در شاخه بالا رونده موج این سویه و خطر افزایش بستری و مرگومیر ناشی از آن، گفت: در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد موارد کرونایی که در کشور در حال گردش است، از سویه اُمیکرون بوده و میتوان گفت که اُمیکرون در کشور غالب شده است. در عین حال در کل دنیا ۷۲ درصد موارد ابتلا به کرونایی که بررسی شده، اُمیکرون بوده و طبیعی است که کشور ما هم مستثنی نباشد. بنابراین اُمیکرون در دنیا غالب شده و در کشور ما هم طبیعتا به ویروس غالب بدل شده است.
لزوم تغییر در معیار رنگبندی کرونایی شهرها
وی با بیان اینکه طی دو هفته گذشته یعنی از نیمه دی ماه روزانه افزایش موارد جدید کرونا را داشتیم که حدودا روزی ۱۰ تا ۱۲ درصد افزایش نسبت به روز قبلش شاهد بودیم، در عین حال درباره معیارهای رنگبندی کرونایی شهرها، گفت: تصمیمگیری درباره تغییر معیار رنگبندی کرونایی شهرها، در سطح وزارت بهداشت اتخاذ میشود. البته باید تغییراتی در معیارهای رنگبندی شهرها انجام شود. پیش از این هم در این باره با مسئولان صحبتهایی داشتیم که باید در رنگبندی تغییراتی ایجاد شود، اما تا جایی که میدانم سناریوهای مختلفی برای معیار رنگبندی شهرها، طرح و بررسی شده بود، اما هنوز به یک نسخه مورد توافق جمعی نرسیده بودند و طبیعی است که تا زمانیکه یک نسخه بهتر پیدا نکرده باشیم، نمیتوانیم نسخه قبلی را کنار بگذاریم.
یونسیان ادامه داد: ایرادی که شاخص رنگبندی کرونایی شهرها دارد، این است که ممکن است دیر به ما هشدار دهد، اما نکته مثبتش این است که هشداری که میدهد، کاذب نیست. بر این اساس وقتی که این شاخص اعلام میکند که رنگبندی کشور تغییر کرده، به این معناست که واقعا تغییر کرده است. با این حال تمایل بر این است که شاخصی داشته باشیم که زودتر از آن که بستریها افزایش یابد، بر اساس تعداد موارد سرپایی به ما هشدار بدهد. البته مطرح شده که این موضوع به یک مرکز تحقیقاتی سفارش شده، اما هنوز خروجی آن دریافت نشده و فعلا باید با روال قبلی پیش رویم.
تزریق واکسن از واجباتِ مهار بیماری
وی در ادامه صحبتهایش با تاکید بر لزوم تکمیل واکسیناسیون علیه کرونا در کشور، گفت: یکی از واجبات ما در کشور تزریق دو دز واکسن علیه کروناست. تمام مردم این حق و وظیفه را دارند که نسبت به تزریق دو دز واکسن کرونا اقدام کنند. در حال حاضر باید برای یافتن و متقاعد کردن افردی که هنوز از تزریق واکسن امتناع میکنند، اقدام کنیم. در عین حال باید سراغ هستههایی رفت که سمپاشی علیه واکسیناسیون را در فضای عمومی ترویج میدهند و با آنها برخورد قانونی شود. این حقی است که آحاد جامعه دارند. باید توجه کرد که هر ادعای عجیب و غریبی که بدون پشتوانه علمی در رسانهای مطرح شود، اثر چندین بسیج واکسیناسیون را خنثی میکند. اینها نکاتی است که باید آنها را در اولویت خودمان قرار دهیم تا کسانیکه هنوز دو دز واکسن را تزریق نکردند، برای انجام واکسیناسیون و تکمیل آن اقدام کنند.
تنها ۶۴ درصد بالای ۱۲ سالهها ۲ دز واکسن زدهاند
یونسیان با بیان اینکه وضعیت انجام دو دز واکسیناسیون در کشور، مناسب نیست، گفت: هنوز تمام افراد واجد شرایط تزریق واکسن، واکسن کرونا تزریق نکردهاند. البته ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرده است که جمعیت زیر ۱۲ سال هم میتوانند واکسن کرونا تزریق کنند، اما تا زمانیکه این جمعیت به واکسن دسترسی پیدا کرده و دز اول و سپس دز دوم را تزریق کنند و بعد دو هفته از آن بگذرد، زمانبر است. در مجموع تنها ۶۴ درصد بالای ۱۲ سالهها ۲ دز واکسن زدهاند.
وی گفت: واقعیت این است که از جمعیت ۸۴ میلیون نفره ما در کشور که انتظار داشتیم همه آنها واکسن تزریق کنند، فقط ۶۴ درصد دو دز واکسن را تزریق کردند. البته درک میکنم که حدود ۱۷ میلیون نفر اصلا واجد شرایط واکسیناسیون نبودند و به تازگی واجد شرایط دریافت واکسن شدهاند. با این حال باید سراغ افراد واجد شرایط رویم. تزریق دو دز واکسن کرونا در افراد بالای ۱۲ سال نیز هنوز به ۸۰ درصد نرسیده است. در جمعیت بالای ۱۲ سال فاصله بین ۸۰ تا ۱۰۰ درصد یعنی فاصله بین ۵۳.۵ میلیون نفری که واکسن تزریق کردند تا ۶۷ میلیون و ۷۰۰ هزار نفری که واجد شرایط دریافت واکسن هستند. بنابراین این فاصله، فضای بزرگی است که هرچه سریعتر باید پر شود.
۲ هفته دیگر تاثیر بازگشاییها را میبینیم
یونسیان درباره بازگشاییهای انجام شده در تالارهای پذیرایی، سالنهای سینما و تئاتر و... که بعضا با ظرفیت ۱۰۰ درصدی فعالیت میکنند، گفت: بازگشاییها همان مواردی هستند که دو هفته دیگر تاثیرشان را میبینیم. قطعا این بازگشاییها اثرات نامطلوبی خواهند داشت و تردیدی در این زمینه وجود ندارد. حتی اگر این بازگشاییها همین امروز هم متوقف شده و تعطیل شوند، تا نیمه بهمن ماه نتیجه آنچه را که در یک ماه گذشته تاکنون انجام دادهایم، خواهیم دید. این بازگشاییها منجر به این میشوند که در نیمه دوم بهمن ماه نهتنها کاهش سرعت بیماری را نبینیم، بلکه افزایش سرعت ابتلا به بیماری را هم شاهد باشیم. متاسفانه زمانی به محدود کردن بازگشاییها فکر میکنیم که در اوج قله قرار گرفتهایم. آن زمان خیلی دیر است و هر تصمیمی که قرار است بگیریم، امروز و اکنون وقتش است.
علاج واقعه پیش از وقوع باید کرد
وی تاکید کرد: زمانیکه تختهای بیمارستانها و آیسییوهای ما پر شدند، کمبود دارو، سرم، اکسیژن و... پیدا کردیم، آن زمان برای تصمیمگیری خیلی دیر است. علاج واقعه پیش از وقوع باید کرد.
وی گفت: پیشنهاد این است که در یک جلسه با حضور نمایندگان و کارشناسان متعدد، جدولی درست کنند و اعلام کنند که کدام فعالیتها از نظر بازگشایی در اولویت قرار دارند و کدام فعالیتها از نظر بهداشتی در اولویتند. در عین حال فعالیتهایی را انتخاب کنند که کمترین آسیب را به عدم انتقال کرونا بزند و بیشترین نقش را در پویایی اقتصاد جامعه داشته باشد. ما افرادی که رشتهمان بهداشت عمومی است، این مسائل را درک میکنیم. صرفا به بحثهای درمانی نمیپردازیم که هیچ موضوع اجتماعی را نبینیم. ما متوجهیم که اگر قرار باشد مملکت تعطیل باشد، منجر به مشکلات مدنی میشود، اما این را هم میدانم که بازگشاییها نباید به صورت «همه یا هیچ» باشد، بلکه باید در بازگشاییها اولویتبندی داشته باشیم که با دو ملاک انجام شود؛ اول اینکه چه تاثیری بر روند اپیدمی دارد و دوم چه تاثیری بر روند فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی جامعه دارد. اگر بر این اساس تصمیمگیری شود، باید اعلام کنند که در جلسهای به این دلایل مشاغلی قرار شد بازگشایی شوند و برخی فعالیتها و مشاغل به این دلایل باید بسته بمانند. هر زمان که به این نقطه رسیدیم، میتوانیم بگوییم که داریم با مردم تعامل میکنیم و میتوانیم انتظار داشته باشیم که مردم حرفمان را گوش کرده و توفیق داشته باشیم، در غیر این صورت وضعیت همینی خواهد بود که در پنج موج گذشته دیدیم.
یونسیان گفت: در عین حال علت تاکیدم بر تکمیل واکسیناسیون است که سادهترین کار است. میتوان گفت که مردم از خانه خارج نشوید، در فضای سربسته نروید، با دیگران تماس نداشته باشید و ...، اما اینها اقدامات سختی است و باید کار آسانتر را انجام داد. فرد با تزریق واکسن تا چند ماه احتمال ابتلایش چندین برابر کاهش مییابد. احتمال مرگ و بستری شدنش به صفر نزدیک میشود. سایر اقدامات بهداشتی را هم تا حد امکان انجام میدهیم. زمانیکه واکسن نداشتیم همه میگفتند چرا واکسن نداریم، اما اکنون واکسن در انواع مختلف در پایگاههای بهداشتی وجود دارد و از این به بعد عدم مراجعه برای تزریق واکسن، منجر به زیان خود افراد و زیان دیگر مردم میشود که از نظر اخلاقی پذیرفته نیست و از نظر قانونی هم قابلیت پیگرد دارد.
خطر تکرار یک تجربه تلخ
وی درباره شرایط پیک ششم با کرونای اُمیکرون، گفت: مرگ سه رقمی را اصلا دور از ذهن نمیبینم . البته انتظار بروز شدت موج پنجم را نداریم. زیرا اُمیکرون مقداری شدت خفیفتری دارد، اما مرگ سه رقمی از رگ گردن به ما نزدیکتر است. رییس بیمارستان حضرت رسول (ص) اعلام کردند که بسیاری از بخشهای آی سی یو کرونا را تعطیل کرده بودیم، اما اکنون دوباره پر شده و این ابتدای شروع موج است. ما در شاخه بالارونده هستیم و این شاخه حالا حالاها بالا میرود. زیرا در همه کشورهایی که اُمیکرون واردشان شده این اتفاق رخ داده، فعلا در شاخه بالارونده قرار داریم و تعداد مواردمان به صورت تصاعدی افزایش مییابد. روزی میرسد که تختهایمان پر شوند، وقتی تختهایمان پر شوند کمبود پرسنل، دارو و تجهیزات و اکسیژن پیدا کردیم، طبیعی است که آن زمان درمان هم بدتر شده و سه رقمی شدن مرگها هم خیلی دور از ذهن نیست. بنابراین اصلا دلمان را خوش نکنیم که اُمیکرون خفیف است و این هشدار هر روز از سوی مراجع بینالمللی علمی اعلام میشود اما متاسفانه ما تا زمانیکه سیل در خانهمان نیاید، جدی نمیگیریم.