افزایش ظرفیت پزشکی، از وزیر بهداشت اصرار از ذی نفعان انکار!

شیوع بیماری کرونا از یک سال نیم پیش موجب شد تا نظام سلامت کشور محتمل فشارهای زیادی شده و برخی از نواقص ساختاری آن مشخص شود. یکی از این نواقص که که در همین دوران شیوع کرونا تعداد زیادی از کادر درمان خصوصا پزشک را اذیت کرد، مسئله کمبود پزشک بود.

البته کبود پزشک مسئله جدیدی نبود اما فشار تحمیل شده به نظام سلامت در یک و نیم سال اخیر موجب شد تا این نقصِ نظام سلامت کشور به شکل ملموس خودش را نشان دهد و مردم بسیاری از مناطق محروم کشور از نبود پزشک متخصص برای درمان بیماران کرونایی انتقاد کنند.

افزایش نارضایتی‌ها از کمبود پزشک در کشور موجب شد تا در جریان بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی بهداشت دولت سیزدهم در مجلس، برخی از نمایندگان خواستار تعهد دکتر عین الهی وزیر پیشنهادی بهداشت برای افزایش ظرفیت‌های پزشکی شوند. در همین زمینه حجت الاسلام حسن شجاعی، رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس از شرط نمایندگان مجلس با دکتر عین الهی برای افزایش ظرفیت پزشکی خبر داد. البته خود دکتر عین الهی هم در هنگام اخذ رای اعتماد از مجلس از افزایش ظرفیت پزشکی و افزایش بومی گزینی دفاع کرد.

ادعای روسای دانشکده‌های پزشکی: امکان افزایش ظرفیت پزشکی وجود ندارد!

در شرایطی که بین مجلس شورای اسلامی و وزیر بهداشت بر سر کمبود پزشک و جبران آن در کشور اتفاق نظر وجود دارد؛ تعدادی از روسای دانشکده‌های پزشکی با انتشار نامه‌ای نسبت به افزایش بی‌رویه ظرفیت پزشکی هشدار دادند!

در این نامه 44 تن از روسای دانشکده‌های پزشکی ادعا کردند که در حال حاضر دانشکده‌های پزشکی بسیار بیشتر از توان واقعی خود دانشجو می‌پذیرند و مدیریت این جمعیت، بار عظیمی را برای پاسخگویی آموزشی برای دانشکده‌ها فراهم می‌کند. آنان همچین مدعی شدن که افزایش ظرفیت پزشکی در شرایطی که نه کلاس قابل دسترسی برای ظرفیت‌های ورودی جدید وجود دارد و نه فضاهای بیمارستانی آموزشی برای این حجم از فراگیران طراحی شده‌ است در نتیجه فقط معظلات بیشتری را ایجاد می‌کند.

البته چندی بعد از نامه روسای دانشکده‌های پزشکی، دکتر عین الهی وزیر بهداشت در دیدار با دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بار دیگر از افزایش ظرفیت‎‌های پزشکی و بومی گزینی دفاع کرد و آن را موجب افزایش سطج کیفی خدمات دانست.

افزایش امکانات آموزش پزشکی تهران با وجود کاهش پذیرش

در میان نکته‌ای که وجود دارد این است که آیا تاکید وزیر بهداشت بر افزایش ظرفیت آموزش پزشکی در شرایطی صورت می‌گیرد که آن طور که برخی روسای دانشکده های علوم پزشکی می‌گویند امکانات لازم برای افزایش دانشجو وجود ندارد یا ظرفیت وجود دارد اما ذی نفعان از بیان آن خودداری می‌کنند؟

بررسی آماری میزان دانشکده‌های پزشکی و تخت‌های بیمارستانی به عنوان دو مولفه اساسی در ارزیابی امکانات لازم برای افزایش ظرفیت پزشکی نشان می‌دهد که در حالی در سال 67 با 27 دانشکده پزشکی و 82 هزار تخت بیمارستانی حدود4600 نفر به عنوان دانشجوی پزشکی پذیرفته شدند که در سال 91 با 50 دانشکده و 130 هزار تخت حدود 4400 دانشجوی پزشکی پذیرفته شدند. البته در ادامه سال‌های دهه 90 ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی افزایش پیدا کرد اما این افزایش هرگز با افزایش امکانات متناسب نبود.

علاوه بر این بررسی ظرفیت پذیرش رشته پزشکی دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهیدبهشتی و ایران در طی حدود 40 سال گذشته نشان می‌دهد که این سه دانشگاه در حالی با زیرساخت‌ها و کادر آموزشی محدود در سال 63 نزدیک به 1500 نفر دانشجو پذیرش می‌کردند که همین سه دانشگاه با وجود توسعه کمی و کیفی امکانات خود در سال 99 تنها 700 نفر پذیرش کرده‌اند که حتی از نصف سال 63 هم کمتر است.

مقایسه امکانات وزارت بهداشت اعم از دانشکده پزشکی و تخت بیمارستانی و همچنین بررسی آمار دانشجویان پزشکی پذیرفته شده در دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و باهنر در طول زمان نشان می‌دهد که ادعا برخی روسای دانشکده‌های علوم پزشکی مبنی بر نبود امکانات و توانمندی برای افزایش ظرفیت پزشکی بی اساس است و وزارت بهداشت امکانات لازم برای افزایش ظرفیت را به اندازه کافی دارد.

آمادگی دانشگاه آزاد برای افزایش جذب بیشتر دانشجویان پزشکی

علاوه بر امکاناتی که در بخش دولتی برای آموزش و تربیت دانشجویان پزشکی وجود دارد در حال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی هم از امکانات و آمادگی لازم برای افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی برخوردار است که این ظرفیت را هم می توان به کمک بخش دولتی کشور آورد.

در همین زمینه محسن نفر؛ معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: دانشگاه آزاد بدون دریافت هزینه از دولت، پزشک و پرستار تربیت می‌کند. این برای دولت بسیار خوب است. زیرا آموزش پزشک، پرستار و سایر رشته‌های پیرا پزشکی برای دولت هزینه‌بر است.

وی درخصوص آمادگی دانشگاه آزاد برای افزایش ظرفیت پزشکی عنوان کرد: در حال حاضر دانشگاه آزاد با داشتن بیش از 15 دانشکده‌ی پزشکی، از توانایی و ظرفیت آموزش تعداد بیشتری از ظرفیت فعلی دانشجوی پزشکی برخوردار است. اما شناسایی اینکه چه تعداد پزشک نیاز داریم و ظرفیت مورد نیاز بر عهده‌ی وزارت بهداشت است.

لزوم عملی شدن وعده وزیر در خصوص کمبود پزشک

با وجود این که به دلیل کمبود پزشک در کشور نیاز ضروری به افزایش ظرفیت پزشکی در کشور احساس می‌شود اما برخی ذی نفعان با بهانه‌های گوناگون به دنبال ثابت نگه داشتن ظرفیت پزشکی هستند. آخرین این بهانه‌ها هم کمبود امکانات لازم برای افزایش ظرفیت پزشکی بود که توسط روسای دانشکده‌های پزشکی مطرح شد و البته نادرست بود. در این شرایط به نظر می‌رسد با توجه به امکانات موجود می‌بایست هر چه سریع‌تر وعده وزیر بهداشت مبنی بر افزایش ظرفیت پزشکی عملی شود تا معضل کمبود پزشک کشور هم حل شود.