۱۳ هزار میلیارد تومان در دست ۱۶ نفر!

در آخرین روز فروردین ماه، بانک مرکزی ایران به‌دنبال انتشار جداگانه بانک‌ها، لیست ابربدهکاران بانکی 14 بانک را منتشر کرد؛ لیستی که درآن نام بانک‌های رفاه کارگران، سامان، سپه، قرض‌الحسنه رسالت، قرض‌الحسنه مهر ایران، کارآفرین، کشاورزی، گردشگری، ملت، تجارت، پست بانک، پاسارگاد، مشترک ایران و ونزوئلا و اقتصادنوین دیده می‌شود. بر پایه اطلاعات ارائه شده از سوی بانک مرکزی در مجموع تسهیلات و تعهداتی که از سوی ۱۴ بانک این فهرست پرداخت و ضمانت شده است، به ۶۳۲ هزار میلیارد تومان می‌‌رسد که از این میزان ۵۶۹ هزار میلیارد تومان تسهیلات و ۶۳ هزار میلیارد تومان تعهدات بوده است. مجموع ارقام تسهیلات و تعهدات برای ۱۰ شرکت اول بدهکار، ۳۱۷ هزار میلیارد تومان است. بدین ترتیب ۵۰ شرکت بیش از ۷۷ درصد از تسهیلات و تعهدات کلان را به خود اختصاص داده‌اند. این سهم برای بدهکارترین ۱۰ شرکت نخست این فهرست به ۵۰ درصد می‌‌رسد.

ابربدهکاران حقیقی

اما درکنار شرکت‌های بزرگ و اشخاص حقوقی که در لیست تجمیعی 333 نفری ابربدهکاران این 14 بانک قراردارند، تعدادی نیز اشخاص حقیقی هستند. با نگاهی به لیست تجمیعی این 14 بانک که البته به‌دلیل نداشتن ابربدهکار در دو بانک قرض‌الحسنه مهرایران و رسالت 12 بانک را شامل می‌شود، 16 شخص حقیقی در لیست ابربدهکاران قرار گرفته‌اند که در مجموع تسهیلات و تعهدات عقب افتاده آنها به 13 هزار و 164 میلیارد تومان می‌رسد که از این رقم 12 هزار و 392 میلیارد تومان را تسهیلات تشکیل می‌دهد. نگاهی به این لیست نشان می‌دهد که ایوب پایداری با 2 هزار و 755 میلیارد تومان در رتبه اول ابربدهکاران حقیقی قراردارد. پس از آن حسین سلیمی با هزار و 573 میلیارد تومان، محمد مهدی حسینی با هزار و 347 میلیارد تومان و غلامعلی سلیمانی با هزار و 92 میلیارد تومان چهار نفری هستند که بدهی آنها بیش از هزارمیلیارد تومان است. پس از آنها سیداحمد گرامی با 843 میلیارد تومان، ابوالفضل طباطبایی بیدگلی با 711 میلیارد تومان، حسن پایداری کندرودی با 657 میلیارد تومان، محمود اسماعیل‌زاده مرویان با 655 میلیارد تومان، سعید مؤمنین با 573 میلیارد تومان و گودرز روشن بخش با 522 میلیارد تومان 10 ابربدهکار بزرگ حقیقی این بانک‌ها هستند. هرچند نام بانک ملی ایران درمیان 14 بانکی که بانک مرکزی لیست ابربدهکاران آنها را اعلام کرده است، نیست اما نگاهی به لیست ابربدهکاران بانک ملی نیز نکات جالب توجهی دارد. فهرست منتشر شده ابربدهکاران بانکی نشان می‌دهد که فردی به‌نام «محمد ضرابیه» که از سهامداران بانک سامان است با نام شرکت‌های متعددی از بانک ملی تسهیلات گرفته و امروز جزو بدهکاران بزرگ این بانک است.

برای نمونه در ردیف دوازدهمِ فهرست ابربدهکاران بانک ملی نام «محمد ضرابیه» مشاهده می‌شود که با تأسیس ۶ شرکت متفاوت و با نام هر شرکت از بانک ملی تسهیلات کلان دریافت کرده‌ است. محمد ضرابیه جزو سهامداران بانک سامان است. خانواده ضرابیه جزو هیأت مدیره بانک سامان هستند و حتی زمانی مدیرعاملی این بانک را هم در اختیار داشتند. محمد ضرابیه، «ولی ضرابیه» و «احمدرضا ضرابیه» سهامدار بانک سامان هستند، البته سهام‌شان روی کاغذ زیاد نیست ولی در عمل زیاد است چون با نام شرکت‌های مختلف نیز سهامدار هستند. برای مثال شرکت «پمپ‌سازی ایران» هم سهامدار بانک سامان است و محمد ضرابیه رئیس هیأت مدیره این شرکت است. احمد ضرابیه هم رئیس هیأت مدیره شرکت ایده‌پردازان بازار سرمایه امین است. احمدرضا ضرابیه هم رئیس هیأت مدیره شرکت هلدینگ سرآمد است.

ابربدهکاران حقوقی

همانگونه که در گزارش‌های قبلی روزنامه ایران به آن پرداخته شده است، سهم اصلی را در میان ابربدهکاران، اشخاص حقوقی و شرکت‌های بزرگ تشکیل می‌دهند که اکثر آنها نیز شرکت‌های دولتی یا وابسته به دولت هستند. بر همین اساس درمیان ابربدهکاران حقوقی 10 شرکت به تنهایی نیمی از تسهیلات را دریافت کرده‌اند که به ترتیب سازمان تأمین اجتماعی با بدهی 88 هزار و 375 میلیارد تومان، شرکت مادرتخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه یا میدکو وابسته به بانک پاسارگاد با 73 هزار و 918 میلیارد تومان، صنایع پتروشیمی خلیج فارس با 36 هزار و 382 میلیارد تومان، شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران با 32 هزار و 981 میلیارد تومان، گسترش انرژی پاسارگاد با 28 هزار و 847 میلیارد تومان، خودروسازی مدیران با 12 هزار و 635 میلیارد تومان، ارزش آفرینان پاسارگاد با 11 هزار و 976 میلیارد تومان، معدنی و صنعتی گل گهربا 11 هزار و 228 میلیارد تومان، فولاد مبارکه اصفهان با 10 هزارمیلیارد تومان و شرکت ایران خودرو با 10 هزار و 256میلیارد تومان بزرگترین شرکت‌های بدهکار به شبکه بانکی محسوب می‌شوند.

بزرگترین بانک‌های تسهیلات‌دهنده

بین 14 بانکی که جزئیات تسهیلات و تعهدات کلان آنها اعلام شده است، بانک پاسارگاد با نزدیک به 140 هزار میلیارد تومان، بانک رفاه با نزدیک به 95 هزار میلیارد تومان، بانک اقتصاد نوین با حدود 89 هزار میلیارد تومان، بانک تجارت با حدود 65 هزار میلیارد تومان، بانک ملت با بیش از 47 هزار میلیارد تومان، بانک سامان با حدود 40 هزار میلیارد تومان، بانک گردشگری با 35 هزار میلیارد تومان، بانک سپه با نزدیک به 13.9 هزار میلیارد تومان، بانک کارآفرین با حدود 9هزار میلیارد تومان، بانک کشاورزی با 3.7 هزار میلیارد تومان، پست بانک با 2.6 هزار میلیارد تومان و بانک مشترک ایران و ونزوئلا با 477 میلیارد تومان به ترتیب بیشترین تسهیلات را به ابربدهکاران پرداخت کرده‌اند.