اشتباهات رایج در تولید محتوا؛ 9 اشتباه اصلی + راه‌حل

تولید محتوا برای کسب و کار دیگر تنها یک امتیاز محسوب نمی‌شود؛ بلکه ضرورتی برای موفقیت در بازاریابی، خصوصا دیجیتال مارکتینگ است. بدون محتوای برجسته و حضور قوی در فضای آنلاین، کسب و کار شما به راحتی از دید مخاطبان پنهان خواهد ماند.

از این رو فشار زیادی برای تولید مداوم محتوای باکیفیت در فضای فعلی احساس می‌شود. هرقدر سرعت کار بالاتر برود، احتمال خطا نیز افزایش پیدا می‌کند. این مسئله در برخی مجموعه‌های فعال در حوزه تولید محتوا به‌طور مستقیم تجربه شده است. در طول سال‌های فعالیت چنین مجموعه‌هایی، چالش‌های متعددی در مراحل مختلف تولید محتوا پیش آمده است.

در این فرایند، گاهی مشکلات ناشی از بن‌بست خلاقیت بوده و گاهی هم از اشتباهات پایه‌ای در ایده‌پردازی یا طراحی نشئت گرفته که پیامدهای دشواری داشته است. بااین‌حال، همین چالش‌ها نشان داده‌اند برای تسلط بر فرایند تولید محتوا چه مهارت‌ها و ساختارهایی ضروری است. بسیاری از متخصصان این حوزه تمایل ندارند محتوای ضعیف به برندهای خوش‌نام آسیب بزند و به همین دلیل راهکارهایی برای رفع رایج‌ترین (و متأسفانه پرتکرارترین) اشتباهات در تولید محتوا ارائه شده است.

۹ اشتباهی که باید در تولید محتوا از آن‌ها پرهیز کرد (همراه با پیشنهادهای مفید)

فرقی نمی‌کند در آغاز راه تولید محتوا باشید یا مدتی مشغول تکرار روندهای گذشته؛ رعایت نکات زیر می‌تواند روند تولید را به شکل چشمگیری بهبود دهد.

اشتباه ۱: تولید آنچه مطلوب شخص یا گروه تولیدکننده است، نه آنچه مخاطب نیاز دارد

برخی تولیدکنندگان محتوا بیش‌ازحد به ساخت محتوایی توجه می‌کنند که صرفاً نشان‌دهنده جایگاه فکری یا مرتبط با محصولات و خدمات خودشان باشد. در نتیجه، نیازها و دغدغه‌های واقعی مخاطبان نادیده گرفته می‌شود و این امر باعث می‌شود محتوا اثربخشی لازم را از دست بدهد.

راهکار: شناسایی دقیق مخاطب و نیازهای او در اولویت قرار گیرد. ایجاد پرسوناهای بازاریابی، جمع‌آوری داده از طریق نظرسنجی، تحلیل تعامل تیم فروش با مشتریان یا ارسال پرسش‌های مستقیم به مخاطبان بالقوه، اطلاعات سودمندی در اختیار قرار می‌دهد. این داده‌ها به خلق ایده‌های محتوایی ارزشمند و مرتبط با نیاز مخاطبان کمک می‌کنند.

اشتباه 2: غفلت از قصه‌گویی

داستان‌سرایی در برانگیختن احساسات مخاطب و حفظ توجه او نقش اساسی دارد. بدون استفاده از یک روایت منسجم، حتی محتوایی با داده‌های جالب نیز ممکن است جذابیت کافی نداشته باشد.

راهکار: در هر قالب محتوایی (اینفوگرافیک، ویدئو، محتوای تعاملی و غیره)، وجود روایتی مشخص و منسجم اهمیت دارد. این روایت می‌تواند اکتشافی باشد و مخاطب را به نتیجه برساند یا مسیر مشخصی را دنبال کند و پیام معینی را منتقل کند. در هر صورت، نقطه اوج و جمع‌بندی داستان باید از ابتدا تعریف شود.

اشتباه 3: رسیدگی به قالب محتوا در مرحله آخر

ممکن است تمامی تحقیقات لازم انجام شده باشد اما انتخاب قالب انتشار به‌درستی صورت نگیرد. این مسئله می‌تواند به هدررفتن زحمات منجر شود؛ چراکه ممکن است محتوایی که در قالب ویدئو یا اثری تعاملی بهتر عمل می‌کند، صرفاً در حد یک اینفوگرافیک ساده باقی بماند یا به دلیل محدودیت‌های فنی یک ناشر، اصلاً امکان انتشار نیابد.

راهکار: پس از طی مرحله ایده‌پردازی و اطمینان از تطابق آن با استراتژی محتوا، قالب انتشار با توجه به ویژگی‌ها و محدودیت‌های مخاطب و کانال توزیع انتخاب شود. شناخت دقیق از مزایا و معایب هر قالب به بهبود تأثیرگذاری محتوا کمک خواهد کرد.

اشتباه 4: بی‌برنامه بودن در توزیع محتوا

در برخی موارد، تیم ترویج محتوا در آخرین لحظه از آماده‌شدن اثر نهایی مطلع می‌شود و هیچ فرصت یا برنامه‌ای برای توزیع آن ندارد. این اتفاق باعث می‌شود محتوا دیده نشود یا به سختی موردتوجه قرار گیرد. همچنین، ممکن است یک قالب یا موضوع برای همه کانال‌ها مناسب نباشد.

راهکار: پیش از آغاز تولید، باید درباره کانال‌ها و روش‌های مناسب توزیع محتوا تصمیم‌گیری شود. در نظرگرفتن محدودیت‌ها و اولویت‌های ناشران و افراد تأثیرگذار نیز ضروری است تا نهایت بهره‌وری از محتوای تولیدشده حاصل شود.

اشتباه 5: انجام ندادن تحقیقات کافی

بدون تحقیقات جامع، ممکن است در نیمه راه مشخص شود داده‌ها یا گزارش‌های جدیدتری وجود دارد یا موضوعی داغ و به‌روز مطرح شده است که می‌تواند محتوای فعلی را تحت‌تأثیر قرار دهد. تغییر مسیر در اواسط کار، هزینه‌های زمانی و مالی زیادی تحمیل می‌کند.

راهکار: پیش از اجرای ایده‌ها، باید جست‌وجویی دقیق درباره اطلاعات، داده‌ها، منابع و پوشش‌های پیشین موضوع انجام شود. اگر از ابتدا دید جامعی نسبت به محتوای موجود و شکاف‌های احتمالی وجود داشته باشد، احتمال نیاز به تغییر ناگهانی در روند تولید کاهش می‌یابد.

اشتباه 6: ضعف در ساختار تولید

یک ایده خلاقانه زمانی می‌تواند به نتیجه‌ای مطلوب برسد که روند اجرایی آن ساختارمند باشد. نبود نظام مشخص در تقسیم وظایف، زمان‌بندی یا بازخوردگیری، می‌تواند باعث اتلاف وقت و انرژی شود و کل پروژه را مختل کند.

راهکار: طراحی فرایندی منسجم برای تولید محتوا، از مرحله ایده‌پردازی تا انتشار، ضروری است. استفاده از ابزارهای مدیریتی برای زمان‌بندی و بررسی مداوم روش‌ها و ابزارهای جدید در جلسات ایده‌پردازی یا بازخورد طراحی، کیفیت خروجی را افزایش می‌دهد.

نکته: اشتباه در کار خلاقانه طبیعی است. اگر هر خطا فرصتی برای یادگیری تلقی شود، نتیجه کار در نهایت ارزشمندتر خواهد بود.

اشتباه 7: نداشتن مهارت‌های تخصصی لازم

هرچند آزمون‌وخطا می‌تواند به ایده‌های خلاقانه منجر شود، اما برخی انواع محتوا (مانند تولید ویدئو، موشن‌گرافیک یا طراحی تعاملی) به مهارت‌های تخصصی نیاز دارند. نبود این مهارت‌ها در تیم تولید، احتمال بروز مشکل و افزایش هزینه را بالا می‌برد.

راهکار: در صورت نیاز، از افراد یا تیم تولید محتوا حرفه‌ای و متخصص کمک گرفته شود تا خلأ مهارتی جبران شود و کیفیت کار افزایش یابد. بررسی سوابق و تخصص نیروهای بیرونی پیش از همکاری نیز از اهمیت زیادی برخوردار است (منبع).

اشتباه 8: بی‌توجهی به شیوه‌های حرفه‌ای یا استاندارد

دانش پایه یک مهارت، همیشه برای تولید محتوای باکیفیت کافی نیست. رعایت جزئیات حرفه‌ای می‌تواند از بروز خطاهای کوچکی که به اعتبار محتوا آسیب می‌زنند جلوگیری کند؛ برای مثال، در طراحی داده‌نگاری، یک اشتباه جزئی ممکن است داده‌ها را غیرقابل اتکا یا مغرضانه جلوه دهد.

راهکار: یادگیری مداوم روش‌ها و گرایش‌های روز و در صورت لزوم، همکاری با یک فرد باسابقه می‌تواند روند تولید را تسهیل و از خطاهای مخرب جلوگیری کند.

اشتباه 9: فراموش کردن هویت برند

هویت برند نباید محتوای تولیدشده را کاملاً تحت سیطره قرار دهد، اما باید طوری در ساختار یا طراحی حضور داشته باشد که مخاطب را متوجه خاستگاه محتوا کند. هرچه این هویت قوی‌تر و یکپارچه‌تر باشد، آشنایی و اعتماد مخاطبان نیز بیشتر خواهد شد.

راهکار: هویت بصری و مفهومی برند باید به‌صورت دقیق تعریف شود و دستورالعمل‌های اجرای آن در محتوا تهیه شود. این کار، انسجام را به‌ویژه در همکاری با آژانس‌ها یا نیروهای آزادکار تضمین می‌کند.

و در پایان، همیشه هوشمندانه کار کنید، نه صرفاً سخت‌تر

تولید محتوا نیازمند هماهنگی و مدیریت چندجانبه است و نباید کیفیت فدای کمیت شود. هر اندازه ساختار تولید بهینه‌تر شود و بین ایده، قالب و شیوه توزیع هماهنگی وجود داشته باشد، خروجی نهایی اثربخش‌تر خواهد بود.

منابع مورد استفاده: 

تولید محتوا برای کسب و کار، موفقیت در دیجیتال مارکتینگ و فروش