بازاریابی 5M چیست و چرا اهمیت زیادی در بازاریابی دارد؟
یکی از انواع مدل‌های بازاریابی و تبلیغات، بازاریابی 5M است که از حروف اول پنج کلمه مهم در بازاریابی تشکیل شده است. به‌عبارت‌دیگر مدل 5M بازاریابی شامل پنج اقدام مهم یعنی مأموریت، پول، پیام، رسانه و ارزیابی میزان تأثیر تبلیغات است. از این مدل بازاریابی برای اهداف مختلف و مرتبط با اهداف تبلیغاتی، هزینه موردنیاز برای تأمین بودجه تبلیغات و... استفاده می‌شود.
تبلیغات تجاری و ارکان تبلیغ موفق
قبل از پرداختن به بازاریابی 5M بهتر است آشنایی کلی با تبلیغات داشته باشیم. بخش عمده‌ای از موفقیت‌های تجاری به تبلیغاتی که برای آن انجام می‌شود بستگی دارد. تبلیغات تجاری شکلی از ارتباطات غیرشخصی هستند که ازطریق پرداخت پول ازطرف صاحبان کسبوکار و با استفاده از رسانه‌های گروهی مختلف، مخاطبان را برای خرید ترغیب می‌کنند. تبلیغات موفق از سه رکن اصلی تشکیل شده‌اند که عبارت‌اند از:
- استراتژی: منظور از استراتژی تصمیمات مربوط به لایه‌های بالای تصمیم‌گیری است و اینکه این تبلیغات کدام گروه از جامعه را هدف قرار می‌دهد. همچنین موارد مربوط به بهترین نوع رسانه مورداستفاده، میزان هزینه برای تبلیغات، زمان مناسب برای کمپین تبلیغاتی و فاصله زمانی بین تبلیغات در بخش استراتژی قرار می‌گیرند.
- خلاقیت: اندیشه‌ای نو و جالب‌توجه که توجه مخاطبان را به خود جلب کرده و در ذهن آنان باقی می‌ماند.
- اجرا: سومین رکن تبلیغات اجرا است که دو مورد را شامل می‌شود و عبارت‌اند از:
- تخصص و مهارت منابع انسانی حاضر در بخش ساخت تبلیغ
- مناسب و بروز بودن تکنولوژی مورداستفاده
دکتر علی ناصرحجتی از مدیران و مشاوران متخصص حوزه کسبوکار با تمام راهکارها و چالش‌های کسبوکار آشنا بوده و بهترین استراتژی‌ها را برای موفقیت در این حوزه تدوین می‌کنند.
بازاریابی 5M
تبلیغات و بازاریابی از بخش‌های ضروری برای رشد و توسعه هر کسب‌وکاری است. سازمان‌ها و شرکت‌های تجاری مختلف با استفاده از راهکارهای مختلف و خلاقانه تلاش می‌کنند تبلیغاتی ماندگار و سودآور داشته و جایگاه خود را در بازار تثبیت کنند. در شرکت‌های بزرگ تجاری بازاریابی یک موضوع تخصصی و حیاتی محسوب می‌شود؛ بنابراین تبلیغات در این سازمان‌ها به یک تیم تخصصی محول می‌شود.
در آغاز یک کمپین تبلیغاتی مدیران اجرایی تیم تبلیغات، مراحل مختلف شناسایی بازار هدف و نیازمندی‌های مشتریان را بادقت انجام می‌دهند. تبلیغات و بازاریابی 5M یکی از انواع تبلیغات است که با اجرای صحیح آن جایگاه برند در نزد مشتریان تثبیت شده و می‌توان سهم بازار را بهینه‌سازی کرد. مدل 5M تبلیغات از 5 رکن اساسی تشکیل شده است و کلمات انگلیسی آن با حرف Mآغاز می‌شود. اجزای مدل 5M عبارت‌اند از:
1. Mission (مأموریت)
اولین بخش از تبلیغات 5M مأموریت تبلیغاتی است و درباره موضوعاتی صحبت می‌کند که از طریق آن‌ها می‌خواهید به اهداف تبلیغاتی خود دست یابید. جزئیات مهم مانند اطلاع‌رسانی به مشتریان در مرحله توسعه یک محصول یا خدمات ویژه، یادآوری به مشتریان، متقاعدکردن مشتریان برای انتخاب محصول در این بخش جای می‌گیرند. همچنین تعیین اهداف تبلیغاتی از طریق تعیین سهم بازار کنونی و بازار هدف مربوط به بخش Mission است. این بخش دارای سه تقسیم‌بندی است که عبارت‌اند از:
- تمرکز بر مشتری
- تمرکز بر بازار
- تمرکز بر نتیجه تبلیغات
2. پول (Money)
بخش دوم از بازاریابی 5M پول است که تنظیم بودجه تبلیغاتی را شامل می‌شود. در این مرحله بودجه‌بندی بر اساس رسانه‌های تبلیغاتی مورداستفاده، جامعه هدف، محدوده جغرافیایی، محصولات، زمان تبلیغات، فراوانی تبلیغات، رقابت، محصولات و مواردی ازاین‌قبیل محاسبه می‌شود. برای بودجه‌بندی تبلیغاتی باید فاکتورهای زیر را در نظر گرفت:
- رقابت موفق در بازار
- چرخه عمر محصول
- قابلیت جایگزینی محصول
- میزان فراوانی و تکرار تبلیغات
- تثبیت جایگاه برند در جامعه هدف و کسب سهم مناسب از بازار
همچنین روش‌های بودجه‌بندی برای تبلیغات بر این مبنا است:
- درصدی از فروش
- روش منطقی
- روش رقابتی
- درصدی از فروش هر واحد
- روش دلخواه و اختیاری
- بر اساس توانایی مالی صاحبان کسبوکار
3. پیام (Message)
بخش سوم مدل 5M تبلیغات پیامی است که قصد داریم به کاربران و مخاطبان خود منتقل کنیم. این بخش زیرمجموعه خلاقیت است. تولید پیام در تبلیغات به اشکال گوناگون انجام می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- روش قیاسی
- روش القایی
- روش انتقال پیام
برخی انواع پیام‌ها در کمپین تبلیغاتی عبارت‌اند از:
- تبلیغ برای آگاهی‌بخشی
- ترغیب برای خرید
- تشویق برای استفاده دوباره از خدمات یا محصول
یک پیام تبلیغاتی موفق در بازاریابی 5M باید این ویژگی‌ها را داشته باشد:
- کوتاه، تازه و بروز باشد
- شفاف و صریح باشد تا مفهوم را به‌خوبی منتقل کند.
- پرمحتوا بوده و بتواند مشکلات را حل کند.
- ارتباط مثبت با مخاطبان هدف برقرار کند.
4. رسانه (Media)
در مرحله چهارم از بازاریابی 5M با رسانه روبرو می‌شویم که در این مرحله رسانه‌هایی که برای انتقال پیام تبلیغاتی باید انتخاب شوند ارزیابی شده و درمورد آن‌ها بحث می‌شود. در انتخاب رسانه سه فاکتور موردتوجه قرار می‌گیرد که عبارت‌اند از:
- نوع رسانه و کاربرد آن بر مبنای نوع پیام تبلیغاتی و رقابت در بازار که ازطریق تجزیه‌وتحلیل داده‌ها مشخص می‌شود.
- زمان‌بندی مناسب برای انتقال پیام بر اساس منطقه جغرافیایی، سن و جنسیت مخاطبان
- بررسی روش انتقال که به گزینه‌های متعدد مانند جامعه هدف وابسته است.
در بخش رسانه بازاریابی 5M رسانه‌ها به دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند:
- یک‌طرفه: تنها پیام تبلیغاتی ارسال شده و مخاطبان نمی‌توانند نظر، پیشنهاد یا انتقاد خود را مطرح کنند. مانند تبلیغات در رادیو، تلویزیون، روزنامه، بیلبورد و...
- دوطرفه: در این نوع رسانه تعامل دوجانبه بین طرفین وجود دارد و مخاطبان می‌توانند نظرات مثبت یا منفی خود را مطرح کنند. مانند مصاحبه، کامنت گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی و...
5. ارزیابی (Measurement)
هدف از آخرین بخش از مدل 5M تبلیغات بررسی ظرفیت و مشخص‌کردن میزان اثربخشی کمپین تبلیغاتی است. با ارزیابی، تحلیل و تحقیق می‌توان چالش‌ها، موانع و اموری را که می‌توانند مانع هدررفت هزینه‌ها شوند مشخص کرد. در بازاریابی 5M ارزیابی به دو صورت ارزیابی اثر فروش و ارزیابی تأثیر ارتباطات انجام می‌شود. می‌توان از این دو روش در این بخش کمک گرفت:
- ارزیابی قبل از استفاده مشتری از محصول یا خدمات
- ارزیابی بعد از استفاده مشتری از محصول یا خدمات
مرحله ارزیابی کمپین را می‌توان از روش‌های زیر دنبال کرد:
- نظرسنجی
- رتبه‌بندی
- ارزیابی پروفایل
دکتر علی ناصرحجتی با داشتن تحصیلات آکادمیک تخصصی در حوزه مشاوره دیجیتال و دیجیتال مارکتینگ، مشاوره مدیریت، بازاریابی و سال‌ها فعالیت موفق، می‌توانند راهکارها و استراتژی‌های خلاقانه‌ای برای رشد کسبوکار در بازار ارائه دهند.
مزایای بازاریابی 5M
بازاریابی 5M شرایطی را برای تبلیغ‌کنندگان و صاحبان کسبوکار فراهم می‌کند تا از طریق کانال‌های تبلیغاتی اثربخش و مناسب با اهداف آن‌ها خدمات یا محصولات خود را به مخاطبان معرفی کنند. استفاده مناسب از مدل 5M تبلیغات موجب افزایش آگاهی از برند، بهینه‌سازی خدمات افزایش نرخ تبدیل و میزان فروش خواهد شد. مهم‌ترین مزایای تبلیغات 5M عبارت‌اند از:
- افزایش فروش
- حذف واسطه‌ها
- گسترش بازار فروش
- حمایت از فروشندگان
- افزایش کیفیت محصولات
- ارتقای استانداردهای زندگی
- حضور قدرتمند در عرصه رقابت
- ارائه آموزش‌های لازم به مشتریان
- ایجاد فرصت‌های شغلی برابر
- افزایش رقابت و علاقه‌مندی
- کاهش هزینه تبلیغات در مجلات و روزنامه‌ها
بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ
امروزه تجارت به یک‌دنیای رقابتی فشرده تبدیل شده است که صاحبان شرکت‌ها و سازمان‌های تجاری تلاش می‌کنند با پیش افتادن از رقبای خود سهم مناسبی از بازار هدف را کسب کرده و به سودآوری دست یابند. تبلیغات را می‌توان مهم‌ترین بازوی رشد و توسعه تجارت نامید که نقشی تعیین‌کننده در موفقیت کسب‌وکارها دارد.
مدل بازاریابی 5M یکی از بهترین روش‌های تبلیغات و بازاریابی است که از پنج بخش مأموریت، پول، رسانه، ارزیابی و پیام تشکیل شده است. استفاده مناسب از مدل 5M تبلیغات موجب بهینه‌سازی خدمات، افزایش نرخ تبدیل، افزایش آگاهی از برند و افزایش میزان فروش خواهد شد.
بازاریابی 5M مزایایی همچون افزایش فروش، حذف واسطه‌ها، گسترش بازار فروش، حمایت از فروشندگان، افزایش کیفیت محصولات و حضور قدرتمند در عرصه رقابت دارد. دکتر علی ناصرحجتی مشاور کسبوکار، دیجیتال برندینگ، دیجیتال مارکتینگ و آموزش‌های سازمانی از برترین مشاوران در حوزه تدوین استراتژی‌های موفق بازاریابی هستند.
