مراحل و نکات طراحی سوله صنعتی
اولین گام در راه اندازی یک کارخانه صنعتی، ساخت سوله صنعتی است. هر فعالیت تولیدی و صنعتی، نیازمند سوله ای با ویژگی های مختص به خود است که بر اساس نیازهای عملیاتی طراحی و استفاده می شود. از ساده ترین تا پیچیده ترین شرکت ها، همه به نحوی از سوله های صنعتی بهره می برند. برای دستیابی به حداکثر کارایی، بهتر است با مراحل و تمامی نکات مربوط به طراحی این سوله ها آشنا شوید.
سوله صنعتی چیست؟
در گذشته، بسیاری از مردم با شنیدن نام سوله به یاد سالن های ورزشی یا انبارها می افتادند؛ اما امروزه با به کارگیری متدهای نوین طراحی و اجرا، سوله های صنعتی کاربردهای متنوعی یافته اند. به بیانی دیگر، سوله های صنعتی سازه هایی با سقف شیبدار، دهانه های بزرگ و متد های خاص طراحی و ساخت هستند که کاربرد گسترده ای در صنایع گوناگون یافته اند. این سوله ها، در صنایع گوناگونی مانند سالن های تولید، کارگاه ها، کارخانه ها، سالن های نمایشگاهی و دیگر فضاهای صنعتی مورداستفاده قرار می گیرند.
انواع سوله های صنعتی
- سوله تمام قوسی
- سوله قوسی هلالی شکل
- سوله چند ضلعی
- سوله تک دهانه
- سوله چند دهانه با ستون مشترک
نکات حائزاهمیت در طراحی سوله صنعتی
برای رسیدن به نتایج ایده‌آل، طراحان و سازندگان سوله باید نیازها و خواسته های مشتریان را به صورت کامل بررسی کرده و درک واضحی از کاربری مورد نظر سازه داشته باشند. نکات مهمی که باید در این خصوص مد نظر قرار گیرند عبارتنداز:
- ابعاد مورد نیاز سوله
- هدف سوله
- بودجه موجود
- بازه زمانی پروژه
- محاسبه تاثیر زلزله، برف و باد بر سازه
- ارتفاع جانبی و شیب سقف
- دهانه عرضی و طول سوله
- ظرفیت بار جرثقیل سقفی
- نوع پوشش سقف
مراحل طراحی و ساخت سوله صنعتی
طراحی و ساخت سوله صنعتی، شامل مراحل مختلفی از جمله محاسبه بارهای وارده، ترسیم اجزا، ارائه دفترچه محاسبات، اجرای فوندانسیون و بررسی نکات مهمی همچون ابعاد، هدف، بودجه و زمان پروژه است که هریک را در این بخش به صورت کامل موردبررسی قرارخواهیم داد.
1. محاسبه وزن بارهای وارده
از آنجایی که طراحی سوله های صنعتی اغلب بر اساس شرایط آب و هوایی محل احداث انجام می شود، یکی از مراحل حائزاهمیت در طی این فرایند، محاسبه بارهای وارده بر سازه است. بارهای مرده، زنده و جانبی و همچنین بارهای طبیعی مانند برف، باران، باد و زلزله نیز، در مرحله اولیه توسط طراحان اندازه‌گیری می شوند تا استقامت سازه و پیش بینی های لازم بر این اساس انجام شوند.
2. ترسیم اجزا و جزئیات سوله
نوع خاک محل احداث، دهانه و طول سوله، ارتفاع جانبی دیوارها، تعداد قاب ها و طول هر یک، میزان قطع درز، شیب سقف و نوع پوشش دیوار و سقف نیز، در این مرحله تعیین می شوند.
3. ارائه دفترچه محاسبات سوله
در پایان هر پروژه سوله سازی، دفترچه محاسبات سوله تکمیل می گردد. محاسبات طراحی سازه، با استفاده از ابزار دقیق و نرم افزارهای تخصصی انجام شده و در دفترچه محاسبات درج می شود. سپس، دستور ساخت سوله صادر شده و مراحل بازرسی فنی و کنترل کیفیت آغاز می گردد.
تاثیر انواع بارهای وارده بر سوله صنعتی
- بار مرده
این بار، شامل وزن دیوارها، سقف و سایر تجهیزات ثابت است که به طور دائمی بر سازه اثر می گذارند.
- بار زنده
بارهای زنده، شامل وزن افراد، اثاثیه و تجهیزات متغیر است که ثابت نبوده و به دلیل جابه جایی ها بر سازه وارد می شوند.
- وزن جرثقیل
بسیاری از سوله های صنعتی برای جابه جایی و حمل بار، نیاز به تجهیزات بارگیری از جمله جرثقیل ها را دارند که بار مجزا محسوب شده و وزن اضافی به سازه وارد می‌کنند.
- بار باران و برف
تغییرات آب و هوایی و فصلی، می تواند موجب ایجاد بار اضافی بر روی سوله شود که به آن بار برف و باران می گویند.
- بار باد
باد، یکی از نیروهای جانبی است که بسته به شرایط اقلیمی موقعیت جغرافیایی، بدنه سوله را تحت تاثیر قرار داده و طبیعتا نیاز به محاسبات دقیق خواهدداشت.
فونداسیون سوله صنعتی
فونداسیون سوله صنعتی، به عنوان اساسی ترین بخش سازه، نقشی حیاتی در پایداری و دوام این سوله ها ایفا می کند. این فونداسیون ها، براساس وزن و بار سازه، نوع خاک و شرایط زمین شناسی محل ساخت، طراحی و اجرا می شوند تا از سازه به صورت کاملا موثر و ایمن محافظت کنند.
در طراحی فونداسیون سوله صنعتی، فاکتورهایی نظیر عمق، ابعاد و شکل فونداسیون، بسیار حائز اهمیت بوده و باید با دقت محاسبه شوند تا با شرایط زمین شناسی و وزن سازه مطابقت داشته باشند. بی دقتی در این محاسبات، می تواند منجر به مشکلات جدی در ساخت و بهره برداری از سوله شود.
ضوابط طراحی سوله صنعتی
طراحی سوله صنعتی، به دلیل پیچیدگی های موجود و موضوعات متعددی که در آن دخیل هستند، نیاز به رعایت برخی ضوابط و مقررات دارد. در ادامه، به بررسی برخی از این ضوابط و مقررات خواهیم پرداخت:
1. قوانین شهرسازی و ساختمان
هر سوله صنعتی، باید با قوانین ساخت و ساز مطابقت داشته باشد. این مقررات، شامل قوانین پلان شهری، قوانین ساخت و ساز، قوانین آتش نشانی و ... است.
2. استفاده از مصالح با کیفیت
استفاده از مصالح با کیفیت، به ویژه بتن مسلح با درصد مناسب فولاد، برای اطمینان از استحکام و دوام سازه ضروری است.
3. رعایت نیازهای آتش نشانی
طراحی سوله صنعتی باید به گونه ای باشد که امکان دسترسی به ابزارهای آتش نشانی، مسیرهای خروج اضطراری و استفاده از مصالح ضد آتش را به راحتی فراهم کرده تا ایمنی سازه تضمین شود.
4. رعایت مقررات بهداشتی و ایمنی
شیوه طراحی سوله، باید تحت رعایت مقررات بهداشتی و ایمنی شامل نحوه پوشش سقف و دیوارها، دسترسی به فضاهای پرخطر و ایمنی کارکنان باشد.
5. رعایت نیازهای محیط زیست
در طراحی سوله صنعتی، باید به حفظ تعادل زیستی منطقه، کاهش آلودگی هوا و آب و استفاده از منابع پایدار نیز توجه شود.
6. دسترسی آسان
یکی از مهم ترین موارد در طراحی و اجرای سوله صنعتی، تسهیل دسترسی به آن جهت حمل و نقل کالا، مواد و تجهیزات است. بنابراین در روند طراحی این سازه، باید به دسترسی آسان از جاده ها و خیابان ها نیز توجه ویژه ای شود.
7. نورپردازی مناسب
در طراحی سوله صنعتی، نورپردازی مناسب نیز باید موردتوجه قرارگیرد. استفاده از نورهای طبیعی و مصنوعی و قرار دادن آن ها در جای مناسب، به بهبود کارایی و ایمنی سوله کمک شایانی می کند.
