زندگی بدون محدودیت: مبارزه با صرع و رسیدن به بهبودی
بیماری صرع یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در جهان است که در گروه بیماری‌های مغز و اعصاب قرار می‌گیرد. در ایران هم حدود یک درصد جمعیت به بیماری صرع مبتلا هستند. بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، یا در سن پایین و اوایل سال‌های نوجوانی هستند و یا در سنین میانسالی خود به سر می‌برند. متاسفانه به دلیل عدم آگاهی کافی در این زمینه، افرادی که به این بیماری دچار می‌شوند، مجبور می‌شوند هزینه‌های اجتماعی، روانی، خانوادگی و فردی زیادی را متحمل شوند. در این مطلب قصد داریم شما را به طور کامل با این بیماری آشنا کنیم تا اطلاعات کافی در مورد آن کسب کنید.
بیماری صرع یا epilepsy چیست؟
بیماری صرع یکی از اختلالات عصبی مزمن است که معمولاً با حمله‌های عصبی شروع میشود و به طور مکرر هم رخ می‌دهد. این بیماری معمولاً دلیل ثابت و مشخصی ندارد و ممکن است افرادی زیادی را به دلایل نامعلوم دچار کند. البته باید به این موضوع هم اشاره کنیم که تمامی تشنج‌ها و حملات را نمی‌توان حمله صرعی دانست و این موضوع توسط متخصصین مغز و اعصاب تشخیص داده میشود.
معمولاً حملات و تشنج‌های بیماری صرع، به دلیل آسیب‌های مغزی در اثر مصرف دارو‌ها، الکل و در برخی موارد به دلیل سرطان مغز ایجاد میشود. زمانی که فعالیت سلولی کورتیکال یا غشایی مغز به میزان زیادی غیر عادی باشد، حملات و تشنج‌های صرعی اتفاق می‌افتد.
این بیماری جز آن دسته از بیماری‌هاست که معمولاً درمان قطعی ندارند، اما می‌توان با مصرف دارو‌های خاصی تا ۷۰ درصد بیماری را کنترل کرد و جلوی پیشرفت آن را گرفت. بیماری صرع در جوانان بسیار بیشتر از میانسالان، رایج است. از آن جایی که این بیماری به دلیل فعالیت‌های غیر عادی و غیر طبیعی مغز ایجاد میشود، با تشنج صرعی، تمام فرآیند‌هایی که مغز در آن دخیل است را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از علائم و نشانه‌های تشنج صرعی، حرکات ناگهانی و غیر قابل کنترل در بازو‌ها و پا‌ها است. علائم روانی آن هم ترس و اضطراب، از دست دادن هوشیاری و گیجی موقت است.
انواع صرع
بیماری صرع انواع مختلفی دارد که براساس نوع تشنج، به دسته‌های مختلف تقسیم میشود. در ادامه شما را با انواع صرع آشنا می‌کنیم:
تشنج کانونی یا صرع پارشیال
در صورتی که تشنج به دلیل فعالیت‌های غیر طبیعی یک ناحیه از مغز صورت بگیرد، تشخیص صرع پارشیال است.
صرع پارشیال با نقص در هوشیاری
در این بیماری فرد با تشنج، هوشیاری خود را از دست می‌دهد و برای مدت زمان کمی به یک نقطه خیره میشود و به اطرافیان خود پاسخ درست نمی‌دهد.
صرع پارشیال بدون از دست دادن هوشیاری
در این نوع تشنج فرد هوشیار و بیدار است، اما ممکن است بعد از تشنج، توانایی یادآوری اتفاقاتی که در تشنج افتاده را نداشته باشد. همچنین در این نوع بیماری، فرد نمی‌تواند پاسخی به اطرافیان خود بدهد.
صرع خفیف
مدت زمان تشنج در صرع خفیف، کوتاه‌تر است و تقریباً کمتر از ۱۵ ثانیه بدن حالت آرام پیدا می‌کند. این تشنج بیشتر در کودکان رخ می‌دهد و برای مدت زمان کوتاهی باعث میشود تا اختلالات مغزی مختل شود. همچنین در این نوع، لرزشی اتفاق نمی‌افتد و فرد به زمین نمی‌خورد.
تشنج منتشر یا صرع بزرگ
این تشنج تمام نقاط مغز را درگیر می‌کند و به شش نوع دیگر همچون تشنج خاموش، تشنج آتونیک، تشنج کلونیک، تشنج تونیک، تشنج میوکلونیک و تشنج تونیک کلونیک تقسیم میشود.
چرا افراد به بیماری صرع مبتلا می‌شوند؟
معمولاً در بیشتر افراد ایجاد بیماری صرع هیچ گونه علت خاصی ندارد، اما بعضی از افراد ممکن است به دلایل زیر دچار این بیماری شوند:
اثرات ژنتیکی: برخی از انواع صرع براساس نوع تشنجی که بیمار تجربه می‌کند یا بخشی از مغز که تحت تأثیر قرار می‌گیرد، تشخیص داده میشود که این بیماری ارثی است.
ضربه به سر: در بعضی مواقع ضربه به سر هنگام تصادفات اتومبیل یا آسیب‌های تروماتیک، ممکن است منجر به این بیماری شود.
عفونت‌ها: آنسفالیت ویروسی، برخی عفونت‌های انگلی و همچنین مننژیت ممکن است باعث بیماری صرع شوند.
آسیب‌های قبل از تولد: قبل از تولد، امکان دارد نوزادان در معرض آسیب‌های مغزی قرار بگیرند. عفونت در مادر، تغذیه نامناسب یا کمبود اکسیژن، می‌تواند از جمله این آسیب‌ها باشد. این آسیب مغزی منجر به بیماری صرع و در مواردی باعث فلج مغزی میشود.
اختلالات رشد: گا‌هاً صرع ممکن است به دلیل بیماری اوتیسم ایجاد شود.
گاهی افرادی که دارای این مشکل هستند به دلیل استرس و فشار دچار مشکلات روحی می شوند که رد این صورت لازم است یک جلسه مشاوره با روانپزشک داشته باشند.
تشخیص بیماری صرع
تشخیص بیماری صرع با بررسی وضعیت بیمار توسط پزشک انجام میشود. برای این منظور پزشک آزمایشات متعددی را برای تشخیص صرع و تعیین علت تشنج تجویز می‌کند. علاوه بر آن بیمار را معاینه عصبی می‌کند. در این معاینه پزشک رفتار، توانایی‌های حرکتی، عملکرد ذهنی و سایر زمینه‌های توانمندی را در بیمار آزمایش می‌کند. در آزمایش خون هم به بررسی فاکتور‌هایی همچون عفونت، شرایط ژنتیکی یا سایر شرایطی که ممکن است با تشنج همراه باشد، می‌پردازد.
در زمان تشخیص ممکن است پزشک آزمایش الکتروانسفالوگرام هم تجویز کند که در این آزمایش الکترود‌ها با کلاه خمیر مانندی به پوست سر متصل می‌شوند و از این طریق فعالیت‌های مغز ثبت میشود. در بعضی از موارد هم پزشک دستور سی تی اسکن توموگرافی کامپیوتری می‌دهد که در آن با استفاده از اشعه ایکس تصاویر مقطعی از مغز بیمار ثبت شود. در این روش ناهنجاری‌هایی که در ساختار مغز وجود دارد و باعث تشنج میشود، مانند تومور، خونریزی و کیست‌ها هم نشان داده می‌شوند.
درمان صرع
چنان چه تشخیص صرع توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب تأیید شود، پزشک بهترین درمان را براساس نوع صرع، سن، جنسیت، شغل و حتی شرایط اجتماعی و اقتصادی بیمار، درمان را شروع می‌کند. در واقع بیشتر بیماران با تک دارویی کنترل می‌شوند اما بعضی از آن ها برای کنترل تشنج‌ها نیاز دارند تا چند داروی دیگر هم مصرف کنند.
بعضی از بیماران هم بدنشان نسبت به دارو‌های ضد صرع از خود مقاومت نشان می‌دهد. در چنین مواردی پزشک تصمیم به جراحی می‌گیرد. علاوه بر درمان با دارو، افراد مبتلا به صرع، باید عادات غذایی و اشتباهات را کنار بگذارند. از جمله این عادات می‌توان به مواردی همچون بی‌خوابی زیاد، گرسنگی به مدت طولانی، استرس و اضطراب، عدم نوشیدن آب به اندازه کافی، مصرف مشروبات الکلی، مصرف مواد مخدر مانند کوکایین و اکستازی و غیره اشاره کرد.
آیا صرع یک بیماری ارثی است؟
در خانواده‌هایی که یکی از اعضای آن به بیماری صرع مبتلا است، احتمال این که سایر فرزندان هم به این بیماری مبتلا شوند، در مقایسه با خانواده‌هایی که فرزندی مبتلا به بیماری صرع نداشته باشند، بیشتر است. از طرف دیگر اگر در خانواده مادر یا پدر دچار این بیماری باشد، احتمال این که فرزندان آن‌ها هم دچار شوند، کمی بیشتر است. در نتیجه به پدر یا مادر مبتلا به صرع توصیه میشود که بچه دار نشوند که البته این موضوع کاملاً منطقی و علمی است.
امیدوارم این مطلب برای شما مفید بوده باشد و اطلاعات لازم را کسب کرده باشید. شما میتوانید برای اطلاعات بیشتر در مورد درمان صرع به وب سایت کلینیک جامع پزشکی آرام مراجعه کنید. کلینیک آرام یکی از مجهترین کلینیک ها در زمینه های مختلف است که متخصصین زیادی از جمله متخصص قلب، متخصص مغز، روانپزشک و ... در آن جا آماده خدمت رسانی به شما هستند.
