برای شفافیت و نظارت، معاملات خودرو و مسکن بورسی شوند
فردین آقابزرگی معتقد است: تجربه نشان داده که گرانی کالاها ناشی از اتفاقات بازار بورس نیست همانگونه که از زمان توقف معاملات سکه در بازار بورس سکه از کمتر از 4 میلیون تومان به بیش از ۷ میلیون تومان رسیده است.
نسیم آنلاین : بازار بورس این روزها رونق فراوانی گرفته است. علیرغم رکود اقتصادی و آمارهای نگرانکنندهای از منفی شدن رشد اقتصادی اما حال بازار بورس خوب است و مردم تمایل بیشتری نسبت به سالهای گذشته به این بازار نشان دادهاند. این تمایل منجر به آن شده است که مسئولین برای بازارهایی چون بازار خودرو یا مسکن که به هم ریخته و با قیمتهای حبابی به مردم عرضه میشود بورس را وارد کارزار عرضه این کالاها کنند. برخی کارشناسان مدعی هستند عرضه زمین و مسکن اعم از متری یا غیر متری و فروش خودرو در بازار سرمایه زمینه گرانتر شدن این کالاها را فراهم میکند. دراینباره با فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه گفتگو کردهایم.
اگر بر اساس برخی شنیدهها مسکن یا خودرو در بازار بورس گران شود آیا میتوان گفت این عرضه همانند سکه که در بازار بورس گرانتر از بازار سنتی شد منجر به افزایش قیمتها میشود؟برخی تحلیلگران موضوع عرضه مسکن یا خودرو را اینگونه مورد تحلیل قرار میدهند که اگر این دو کالا در بازار سرمایه عرضه شود افزایش قیمت یا گران این کالاهای مصرفی که بنا به شرایط اقتصادی کشور جزء کالاهای سرمایهای به شمار میروند امری طبیعی خواهد بود، درحالیکه اگر عرضه خودرو با مسکن و زمین در بورس با افزایش قیمت مواجه شود این افزایش قیمت اصلاً ارتباطی به بازار بورس و کارکردهای آن ندارد. تنها اثری که بازار بورس بر این کالاها بهجای میگذارد اتفاقاً ایجاد شفافیت و قانونمندتر کردن و ضابطهمند کردن بازارها و معاملات است. بیتردید هرگونه برداشتی در این خصوص که منجر به این ذهنیت شود که معاملات در دو بازار بورس موجب گرانی کالاها میشود غیر کارشناسی است. تجربه نشان داده که گرانی کالاها ناشی از اتفاقات بازار بورس نیست همانگونه که از زمان توقف معاملات سکه در چند سال پیش در بازار بورس که سکه کمتر از ۴ میلیون تومان بود در حال حاضر سکه بیش از ۷ میلیون تومان معامله میشود .
اما بازار سکه و گرانی سکه در بازار بورس نشانه این موضوع نیست؟بنده معتقدم هر کالایی که در بازار بورس معامله شود غیر از ایجاد شفافیت مسئله و موضوع دیگری نخواهد داشت. ایجاد شفافیت در معاملات و قیمتگذاریها اتفاقاً به نفع اقتصاد کشور است. اینکه عنوان کردید بعد از عرضه سکه در بازار بورس قیمت سکه در این بازار گرانتر از بازار سنتی شد اینگونه قابل توجیه است که به دلیل دسترسی آسان و حذف رفت و آمد و موضوعات دیگری که در خرید بازار سنتی وجود دارد قیمت سکه در بازار بورس به دلیل تقاضای بیشتر افزایش یافته است نه ساز و کار بورس، بنابراین چون بازارغیر سیستماتیک یا بازار سنتی خرید و فروش به سرعت بازار بورس نیست و شفافیت چندانی در این بازار نسبت به بازار بورس وجود ندارد و تقاضا در آن کمتر است سکه با قیمت کمتری معامله میشود. لذا نمیتوان عنوان کرد هر محصولی که از طریق بازار سرمایه اعم از زعفران، سکه یا خودرو و زمین فروخته میشود حتماً با افزایش قیمت مواجه میشود، این تعبیر اصلاً درست نیست.
بنابراین معتقد هستید بازار سرمایه مزیتهای بیشتری نسبت به بازارهای سنتی این کالاها دارد؟مزیت قابل توجه بازار سرمایه به بازار سنتی، وجود طراوت و شادابی در این بازار است که باعث میشود جریان واقعی معاملات به صورت شفاف و در دسترس پیش روی متقاضیان و معاملهکنندگان باشد. شاید بتوانیم نتیجه بگیریم که آن جریانی در اقتصاد واقعی است که قیمت واقعی را با شفافیت نشان میدهد. مسلماً برخی کشورهای دنیا فروش خودرو و مسکن را در بازار بورس داشتهاند و این موضوع در بسیاری کشورها دیده شده است. لذا انتظار میرود هر محصولی که قرار است از طریق ابزارهای مالی مکانیزم های خاصی به بازار ارائه شود در بهترین گزینه یعنی بازار سرمایه و بازار بورس عرضه و معامله شود. چند سال گذشته سبدی از محصولات شرکت سایپا از طریق بورس عرضه و ارزشیابی شد که اتفاقاً تجربه بسیار موفقیتآمیزی بود، یعنی درست همانند مکانیزم پیشفروش خودرو برای شرکت خودروساز عمل کرد.
بنابراین بازار بورس از چنین ظرفیتی برخوردار است و موجب افزایش قیمت به دلیل عرضه در این بازار یا کارکردهای بازار سرمایه در کالایی چون خودرو یا مسکن نمیشود. مزیت مهم بازار بورس که بازارهای دیگر از آن بینصیباند، نظارت و دسترسی و کنترل این بازارهاست، درحالیکه به علت عدم دسترسی در خارج از بورس و بازارهای دیگر امکان نظارت و ایجاد شفافیت لازم وجود ندارد. اما امکان رصد قیمتها در بازار بورس و نظارت بر آن این بازار را متفاوت از سایر بازارهای موازی کرده است. نکته قابل توجه این است که شرکتهای خارجی که حتی وضعیت آب و هوا را برآورد میکنند سهام این شرکتها در بورسهای دنیا معامله میشود بنابراین خودرو و مسکن هم نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا قابلیت معامله دارد، بنابراین کارشناسانی که دراینباره نظر میدهند و ریسکهای این معامله را بیان میکنند و افزایش قیمت این کالاها را به بازار بورس نسبت میدهند تحلیل اشتباهی دارند. شفافیت معاملات فولاد بیانگر این ادعاست. مزیت بازار سرمایه شفافیت و نبود دلالی و واسطهگری است لذا بهتر است تحلیل بهتری از بازار بورس ارائه داده شود