کاهش تعداد ثبت‌نام کنندگان در انتخابات ریاست جمهوری

نسیم‌آنلاین:‌ ثبت‌نام داوطلبان چهاردهمین دوره ریاست جمهوری درحالی به پایان رسید که مجموعا 80 نفر برای تصدی پست ریاست جمهوری نامزد شدند.

البته تعداد افرادی که در پنج روز مهلت ثبت‌نام به ستاد انتخابات کشور مراجعه کردند 287 نفر بود که بخش عمده‌ی آنها با استناد به مصوبه‌ی 8 اردیبهشت 1400 شورای نگهبان موفق به ثبت‌نام نشدند.

اعضای شورای نگهبان براساس جزء 5 بند 10 سیاست‌های کلی انتخابات، اقدام به تعریف معیارهایی برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدّبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری کردند. در یکی از بندهای این مصوبه حداقل سن 40 و حداکثر سن 75 سال هر هنگام ثبت‌نام برای نامزدهای انتخابات تعیین شده است. یکی دیگر از بندهایی که براساس آن از ثبت‌نام تعداد زیادی از مراجعه‌کنندگان جلوگیری شد بند 2 این مصوبه است.

براساس بند دو نامزدها باید حداقل چهارسال سابقه‌ی تصدی مناصب سیاسی را داشته باشند. لیست مناصب سیاسی به صورت شفاف در این مصوبه وجود دارد. مقامات سیاسی موضوع بندهای «الف»، «ب» و «ج» ماده (۷۱) قانون مدیریت خدمات کشوری از جمله‌ی این مسئولیت‌هاست که شامل رؤسای سه قوه، معاون اول رئیس‌جمهور، نواب رئیس مجلس شورای اسلامی، اعضاء شورای نگهبان، وزراء، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و معاونین رئیس‌جمهور می‌شود.

علاوه بر این افرادی که سوابق زیر را در کارنامه داشته باشند می‌توانند ثبت‌نام کنند

- معاونین رؤسای قوای سه‌گانه
- اعضای شورای عالی امنیت ملی
- اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام
- مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور
- رؤسای سازمان‌ها، مؤسسات و نهاد‌های دولتی و مؤسسات و نهاد‌های عمومی غیردولتی در سطح ملی
- فرماند‌هان عالی نیرو‌های مسلح با جایگاه سرلشکری و بالاتر
- رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور
- استانداران
- شهرداران شهر‌های بالای دو میلیون نفر جمعیت
- اشخاص، مقامات و مدیران هم‌طراز مناصب فوق به تشخیص شورای نگهبان

البته برای افرادی که به هر دلیلی به عدم ثبت‌نام در وزارت کشور اعتراض دارند هم امکان رسیدگی فراهم شده است. براساس تبصره 2 ماده 2 این قانون« داوطلبان در صورت اعتراض نسبت به عدم ثبت‌نام خود، می‌توانند مراتب را به همراه مستندات به صورت کتبی و همزمان به وزارت کشور و شورای نگهبان اعلام نمایند. شورای نگهبان در زمان مقتضی و در مهلت ثبت‌نام به اعتراض رسیدگی و نتیجه را به وزارت کشور و داوطلب اعلام می‌کند.»

تاثیر این مصوبه‌ی شورای نگهبان در تعداد ثبت‌نام کنندگان کاملا مشهود است. درحالی تنها 80 نفر موفق به ثبت‌نام در این انتخابات شدند که تعداد ثبت‌نام کنندگان در انتخابات ریاست جمهوری 1400 و 1396 به ترتیب 592 و 1636 نفر بود. 

هرچند برخی کارشناسان حقوق عمومی نقدهایی به این مصوبه‌ی شورای نگهبان وارد می‌کنند اما این تصمیم توانسته بخشی از تصویر ثبت نام در انتخابات را بهبود ببخشد. همچنین با کاهش تعداد پرونده‌های ارجاع شده به شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت، امکان بررسی دقیق‌تر افراد برای اعضای شورای نگهبان فراهم شده است.