توافقنامه پاریس چیست؟

نسیم آنلاین : خاموشی‌های اخیر بار دیگر عنوان توافقنامه پاریس را سر زبان‌ها انداخته است. اما موافقتنامه پاریس چیست؟ آیا علت خاموشی ها و کاهش نرخ تولید برق در کشور از اثرات امضای این موافقت نامه به‌شمار می‌رود؟

در همین رابطه بخوانید:

در جریان بیست و یکمین کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل به میزبانی پاریس، سندی به تصویب رسید که به توافق پاریس یا موافقت نامه آب و هوایی پاریس معروف شد. بر اساس این سند، دی‌اکسید کربن مهم‌ترین عامل گرمایش کره‌ی زمین معرفی شده است و از کشورهایی که عضو موافقت‌نامه می‌شوند درخواست شده تا با ارائه برنامه‌های مشارکت به دنبال کاهش انتشار دی‌اکسید کربن باشند. این درحالی‌ است که بخش دیگری از جامعه علمی، گرمایش جهانی را حاصل دلایل دیگری عنوان کرده است و به جرات می‌توان گفت اجماع علمی در مورد علت گرمایش جهانی وجود ندارد.

از طرف دیگر محدودیت بر روی تولید دی اکسید کربن به معنی محدودیت در استفاده از نفت و گاز خواهد بود که این امر می‌تواند اقتصاد بسیاری از کشورهای نفتی از جمله ایران را تاحت تأثیر قرار دهد. این درحالی‌ است که بخش دیگری از جامعه علمی دلایل دیگری را برای گرمایش جهانی مطرح می‌کنند و در‌حال حاضر اجماع علمی در مورد علت گرمایش جهانی وجود ندارد.

این توافقنامه پس از مذاکراتی که میان نمایندگان ۱۹۵ کشور جهان در پاریس انجام گرفت در تاریخ۳۰ آذرماه ۱۳۹۴ به تصویب رسید. پس از آن محمدجواد ظریف در تاریخ ۳ اردیبهشت ۱۳۹۵ با حضور در مراسم امضای توافقنامه تغییرات آب و هوایی پاریس که در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برگزار شد، به نمایندگی از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران، این توافقنامه را امضا کرد. محدودیت‌هایی که این موافقت‌نامه برای کشور ایجاد می‌کند از موضوعات پرچالش این موافقت‌نامه بوده که در صورت اجرا اقتصاد کشور را دچار مشکلاتی خواهد کرد.

دونالد ترامپ به دلیل تضاد موجود بین منافع ملی آمریکا و موافقتنامه پاریس تصمیم به خروج از این معاهده را گرفت این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران نیز در مجموع ذخایر نفت و گاز رتبه نخست را دارد و نیازمند بررسی هوشمندانه تبعات اقتصادی پیوستن به موافقتنامه پاریس را دارد . شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کم‌کاری در افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور، می‌تواند مرتبط با این موافقتنامه باشد و این تعهد در سال‌های آینده نیز مانعی برای افزایش ظرفیت نیروگاهی ما و البته توسعه صنعتی کشور خواهد بود.

بر اساس برنامه اقدامی که سازمان محیط‌زیست ایران آبان‌ماه 94 در آستانه موافقتنامه اقلیمی پاریس تسلیم UNFCCC کرد، متعهد شد تا سال 2030 مجموعا 12 درصد تولید گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهد و خانم معصومه ابتکار، رئیس وقت سازمان محیط‌زیست این تعهد را علنی کرد.

آذرماه 94 نیز معاون اول رئیس‌جمهور وظایف دستگاه‌ها را در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ابلاغ کرد. هرچند اجرای این تعهد از سال 2020 آغاز می‌شود اما سال گذشته محسن ناصری، مدیر طرح ملی تغییرات آب‌وهوای سازمان محیط‌زیست اعلام کرد ایران 3 سال تا 2020 فرصت دارد که «شرایط کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را فراهم کند» و «جلوگیری از انتشار گاز گلخانه‌ای و اجرایی کردن آن همانند درد زایمان است که باید تحمل کنیم تا این سیاست سرانجام به بار بنشیند». لذا می‌توان نتیجه گرفت دولت روحانی در حال فراهم کردن شرایط لازم برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است و این فراهم‌‌سازی شرایط، درد زایمانی است که باید تحمل شود.

عدم توسعه نیروگاه‌ها متناسب با نیاز کشور، شاید با پروژه «فراهم‌‌سازی شرایط» بی‌ارتباط نباشد، چه؛ توسعه نیروگاه‌ها باعث افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی می‌شود و دولت تعهد «کاهش مصرف» را داده است . گاز گلخانه‌ای در نتیجه سوزاندن سوخت فسیلی تولید می‌شود و 85 درصد برق تولیدی کشور، محصول نیروگاه‌های حرارتی است که از سوخت فسیلی استفاده می‌کنند. 29 درصد گاز مصرفی، 23 درصد کل گازوئیل مصرفی و 78 درصد کل نفت کوره مصرفی ایران در نیروگاه‌هاست. طبیعی است که وقتی دولت در توافقنامه اقلیمی پاریس تعهد داده است سوزاندن سوخت‌های فسیلی را 12 درصد کاهش دهد، نه‌تنها باید از افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور خودداری کند، بلکه باید طرح‌هایی را برای کاهش سطح کنونی استفاده از سوخت‌های فسیلی اجرا کند . وزارت نیرو باید درباره عدم توسعه کافی ظرفیت نیروگاه‌های کشور مورد بازخواست قرار گرفته و جبران کاهش 42 درصدی نرخ رشد توسعه نیروگاهی نیز مطالبه شود .

در همین رابطه ببیند: