دلار ۱۱ هزار تومانی قیمت رسمی بازار نیست

جمشید پژویان اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه در گفتگو با « نود اقتصادی » در خصوص تحولات اخیر بازار ارز اظهار کرد: تغییرات قیمت ارز براساس پیش‌گویی‌هایی است که متقاضیان و مردم از بازار دارند. با توجه به تحریمهای شدیدی که علیه ایران طراحی شده و اعمال آن هم نزدیک است، این انتظار وجود دارد که درآمدهای ارزی ایران کاهش پیدا کرده و در نتیجه قیمت دلار هم افزایش پیدا کند.

وی افزود: از طرف دیگر قیمت دلار و طلا خیلی نزدیک بهم حرکت می‌کند و این دو جز دارایی‌ها هستند که مردم به دلیل بازدهی بالا، آنها را نگهداری می‌کنند. بنابراین گرانی‌های اخیر بازار ارز طبیعی است و چیز فوق العاده‌ای نیست که عجیب به نظر برسد.

این اقتصاددان بیان کرد: این که عوامل اقتصاد داخلی بتواند روی بازار ارز اثر بگذارد یک بحث است ولی این که عامل اصلی باشد بحث دیگری است. نقدینگی طی 7-6 سال گذشته به شدت افزایش پیدا کرده ولی این نقدینگی عمدتا به دست مردم سر ریز نشده است. بیشتر نقدینگی تبدیل به ذخایر بانکها شده، چون دولت بدهی بالایی به بانکها دارد. ولی آن بخشی که دست مردم است به سمت خرید دارایی‌ها رفته که بازدهی بالایی دارند. مردم از این طریق می‌خواهند ارزش پول خودشان را حفظ کنند.

پژویان بر همین اساس عنوان کرد: این شاید دلیلی باشد برای این که تقاضا برای دلار بیشتر از نیاز واقعی کشور شود، اما در نهایت نقدینگی هر چقدر هم زیاد باشد، افزایش قیمت ارز به دلیل تقاضای بالایی است که از انتظارات ناشی از تحریمها ایجاد شده است.

وی با اشاره به برنامه‌های دولت برای مدیریت بازار ارز به «نود اقتصادی» خاطرنشان کرد: برنامه‌های دولت مانند بازار ثانویه و سامانه نیما فایده‌ای ندارد و دلیلی هم برای موفقیت آنها وجود ندارد. وقتی قیمت دلار به دلیل افزایش تقاضا بالا می‌رود و حتی صادرکنندگان غیر نفتی هم می‌خواهند دلارهای خودشان را در خارج از کشور حفظ کنند و وارد چرخه ارزی کشور نکنند، طبیعی است که ما نمی‌توانیم یک بازار ثانویه شکل دهیم و طبیعی است که قیمت دلار همچنان بالا می‌رود.

تشکیل بازار ثانویه فایده‌ای ندارد

رئیس سابق شورای رقابت جو روانی را در گرانی‌های اخیر بازار ارز و سکه بی تاثیر دانست و گفت: مردم براساس منطق و پیش گویی‌های درستشان تصمیم می‌گیرند و مسائل روانی تاثیری بر بازار ارز ندارد. وقتی که پیش بینی می‌شود ارزی که قرار است به دست مردم برسد در آینده کاهش پیدا می‌کند، طبیعی است تقاضا برای خرید دلار بیشتر شده و قیمت آن هم بالا می‌رود. هرچند این قیمتها نشان دهنده معاملات در یک بازار بزرگ نیست. ممکن است خرید و فروشهایی که با این قیمتها انجام می‌شود بسیار جزئی باشد که رسانه‌ها مرتب آن را اعلام می‌کنند.

دلار 11 هزار تومانی قیمت رسمی بازار نیست

پژویان اظهار کرد: در حال حاضر نه صرافها دلار عرضه می‌کنند و نه خرده فروشهایی که در کوچه پس کوچه‌های فردوسی و منوچهری هستند، آن قدر دلار در دستشان هست و می‌توانند این کار را انجام دهند. پلیس مخفی و علنی هم نظارت گسترده‌ای روی آنها دارد. این قیمتها مانند 11 هزار تومان برای معاملات کوچکی است که برای کسانی که نیاز ضروری دارند و یا کسانی که فکر می‌کنند قیمت دلار خیلی بالاتر می‌رود و راه پیدا کردن و خریدن آن را هم بلدند. این مقدار خرید و فروش حجم انبوهی نیست که بخواهیم به صورت رسمی آن را قیمت دلار بازار بدانیم، لذا قیمت دلار در بازارهای بزرگ، کمتر از این عدد است.