انتشار اعداد ساختگی برای نشان دادن موفقیت در جذب سرمایه خارجی!

گروه اقتصادی « نسیم آنلاین »: بازی با آمار سرمایه‌گذاری خارجی بدعتی است که به نظر می‌رسد در چهار سال گذشته در اقتصاد ایران نهادینه شده و دولتمردان یازدهم سعی کردند با استفاده از آن کارنامه خود را در حوزه جذب سرمایه خارجی مثبت نشان دهند! حسن روحانی چهار سال پیش با شعار چرخیدن چرخ زندگی مردم، در کنار چرخیدن چرخ سانتریفیوژهای نیروگاه‌های هسته‌ای رئیس دولت یازدهم شد و اعلام کرد که برنامه ویژه‌ای برای جذب سرمایه خارجی دارد. رئیس دولت تدبیر و امید معتقد بود که از طریق پیشبرد مذاکرات هسته‌ای و در نهایت رفع تحریمها می‌تواند شرایط برای ورود سرمایه گذاری خارجی به کشور را باز کند. اما با گذشت چهار سال از آن دوران هیچ کدام از پیش‌بینی‌هایی که روحانی در سر می‌پروراند عملیاتی نشد. رکود در اقتصاد کشور به واسطه توجه بیش از حد به مذاکرات هسته‌ای عمیق‌تر شد و مسیر ورود سرمایه خارجی به ایران هم باریکتر از قبل شد.

حسن روحانی اقتصاد ایران را با 4 میلیارد و 662 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی از دولت گذشته تحویل گرفت، اما طبق گزارش رسمی سازمان کسب و کار ملل متحد (آنکتاد) با دو میلیارد و 50 میلیون دلار سرمایه خارجی بعد از چهار سال آماده تحویل دادن به دولت دوازدهم کرد! گرچه هنوز گزارشهای رسمی آنکتاد در خصوص وضعیت سرمایه گزاری خارجی در ایران طی سال 2016 به عنوان آخرین سال فعالیت دولت روحانی منتشر نشده است، اما به نظر می‌رسد با وجود سفر حدود 200 هیات تجاری و اقتصادی از 5 قاره جهان به کشور طی ماههای پس از برجام توفیق خاصی در حوزه سرمایه گذاری خارجی اتفاق نیفتاده باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که هیات‌های خارجی متعددی که در ماههای پسابرجام به ایران آمده‌اند اغلب در مسیر فروش کالاهای مصرفی خود به ایران موفق بوده‌اند و خبری از تمایل آن‌ها برای سرمایه گذاری خارجی در ایران دیده نمی‌شود. این مسئله را در بررسی جزئیات تجارت خارجی کشور با کشورهایی نظیر آلمان، ایتالیا، فرانسه و انگلستان به وضوح می‌توان دید.

با این تفاسیر در سال پایانی دولت یازدهم و در آستانه انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری دست حسن روحانی و یارانش برای نشان دادن بهبود در وضعیت جذب سرمایه خارجی بسیار خالی به نظر می‌رسید. همین مسئله سبب شد تا بدعت‌های جدیدی در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی وارد اقتصاد ایران شود. دولتمردان تدبیر و امید با اعلام آمار سرمایه‌گذاری‌های مصوب خارجی به جای سرمایه جذب شده اعلام کردند که اقتصاد ایران در یک سال گذشته با عدد بی‌سابقه 12 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب شده رو به رو شده است!

این اتفاق در شرایطی رخ داد که عدد سرمایه گذاری مصوب که همواره توسط هیات جذب سرمایه گذاری خارجی به تصویب می‌رسد تنها نشان دهنده طرح‌هایی است که مجوز آغاز به کار خود را می‌گیرند و اصلا هیچ گاه در طول تاریخ اقتصاد کشور سابقه نداشته که اعلام عمومی شوند. این عدد در سالهای گذشته حتی به مرز 18 میلیارد دلار هم رسیده است اما هیچ گاه همه این 18 میلیارد دلار وارد اقتصاد ایران نشده و عددی بالغ بر 3 یا 4 میلیارد دلار کل سرمایه خارجی ورودی به کشور بوده است! بنابراین چیزی که اهمیت دارد و در سالهای گذشته همواره از سوی سازمان سرمایه گذاری خارجی اعلام می‌شده است میزان سرمایه خارجی ورودی به اقتصاد کشور یا همان سرمایه جذب شده بوده است نه سرمایه مصوب! اما دولت روحانی در یک اقدام عجیب و برای سرپوش گذاشتن به افت 50 درصدی و کاهش 2 میلیارد و 612 میلیون دلاری سرمایه گذاری خارجی، عدد سرمایه خارجی مصوب را به عنوان سرمایه خارجی جذب شده اعلام عمومی و از آن یه عنوان یک دستاورد برای دولت تدبیر و امید یاد شد. در این شرایط دولتمردان تدبیر و امید با ابداع کلمات جدید و غیر علمی به نام "جلب سرمایه خارجی" مدعی ورود 12 میلیارد دلار سرمایه خارجی به کشور شدند. اما شاید برای این که متوجه شویم از این 12 میلیارد دلار سرمایه خارجی مصوب واقعا چه مقدار وارد اقتصاد ایران شده باید منتظر گزارش آنکتاد بمانیم. با این حال فریال مستوفی رئیس کمیسیون سرمایه گذاری خارجی اتاق بازرگانی اعلام کرده که بعد از برجام و طی یک سال گذشته از این 12 میلیارد دلار تنها 1.5 میلیارد سرمایه خارجی جذب اقتصاد ایران شده است که در صورت اثبات این عدد روند کاهشی ورود سرمایه خارجی به ایران که از سال اول روی کار آمدن دولت روحانی آغاز شده است تداوم خواهد یافت و به حدود 3 میلیارد دلار خواهد رسید! محمد خزاعی رئیس سازمان سرمایه گذاری خارجی و کمکهای اقتصادی و فنی که به عنوان معاون وزیر اقتصاد و متولی سرمایه گذاری خارجی در کشور، تاکنون در خصوص اعلام آمار مصوب سرمایه‌گذاری خارجی توسط رئیس جمهور و سایر دولتمردان سکوت کرده و هیچ اظهار نظری نکرده است. جالب اینجاست که برخی از رسانه‌های حامی دولت هم با ادعایی عجیب در چند وقت اخیر مدعی شده‌اند که ایران با جذب 12.2 میلیارد دلار سرمایه خارجی در منطقه خاورمیانه به عنوان دومین کشور در ورود سرمایه خارجی به حساب می‌آید. این در حالی است که هنوز آنکتاد به عنوان مهم‌ترین مرجع اعلام آمار سرمایه گذاری خارجی این آمار را تایید نکرده است. باید دید دستاوردهای سازی‌های دولت روحانی برای ارائه آمار سرمایه گذاری خارجی تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد و آنها چه زمانی واقعیات را درباره ورود سرمایه خارجی به ایران به مردم خواهند گفت؟