دولت، بعدِ برجام سردرگم است

حسین صمصامی اقتصاددان و سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی در گفتگوی تفصیلی با « نسیم آنلاین » در خصوص عملکرد اقتصادی دولت یازدهم اظهار کرد: دولت یازدهم اشراف کامل و تحلیل درستی از وضعیت اقتصادی کشور ندارد. تحلیلهایی که تیم اقتصادی دولت ارائه می کند، بیشتر روی کاغذ بوده و شبیه یک نقاشی است.

وی خاطرنشان کرد: دولت یازدهم در این دو سال هیچ سیاست اقتصادی را عملیاتی نکرده و عملکرد اقتصادی دستگاه اجرایی در شرایط فعلی براساس اضطرار است، زیرا دولت برای هزینه های جاری خود در هر ماه با مشکل مواجه است. در هر حاضر شاهد این هستیم که دولت در همین ماه حقوق کارمندان خود را با تاخیر پرداخت کرده است.

صمصامی با انتقاد از وابستگی زیاد بودجه دولت به نفت گفت: به دلیل وابستگی فراوان بودجه دولت به نفت، توان سیاست گذاری از دولتمردان گرفته شده است. در هر حال حاضر شاهد این هستیم که هیچ کدام از برنامه های 5 ساله توسعه کشور اجرایی نمی شود. به عنوان مثال برنامه چهارم و پنجم توسعه هیچ وقت به مرحله اجرا نرسید.

وی با اشاره به دومین بسته خروج از رکود دولت روحانی عنوان کرد: دولت در دومین بسته خروج از رکود خود، همان بسته سال 93 را به یک زبان دیگر آورده است. سال 93 دولتمردان ادعا می کند که از رکود خارج شدیم، اما سال 94 مشاور اقتصادی ریاست محترم جمهور اعلام می کند که اقتصاد مانند بیماری است که سال گذشته خوب شد و امسال دوباره سرما خورده است. در حال حاضر شاهد این هستیم که تیم اقتصادی دولت با همین بهانه، همان سیاستهای سال گذشته را به عنوان بسته خروج از رکود جدید اعلام می کند.

اظهارنظرهای نیلی درباره رکود اقتصادی سردرگمی تیم اقتصادی دولت را نشان می دهد

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد تحلیل مشاور اقتصادی رئیس جمهور از رکود موجود در اقتصاد کشور را ناشی از سردرگمی تیم اقتصادی دولت دانست و به نسیم آنلاین بیان کرد: این گونه تحلیلها نشان دهنده سردرگمی است. وقتی در این شرایط چهار تن از وزرا به رئیس جمهور نامه می نویسند و اعلام می کنند که رکود در اقتصاد کشور عمیق شده و در حال تبدیل شدن به بحران است، نمی توان انتظار برنامه و سیاست خاصی را از دولت داشت.

صمصامی با اشاره به نقطه ضعف تیم اقتصادی دولت بیان کرد: نقطه ضعف تیم اقتصادی دولت روحانی این است که تحلیل درستی از اوضاع اقتصاد کشور نداشته، آمار دقیقی از عملکرد اقتصادی دولت ندارند و تحلیلهایی که اقتصاددانان منصوب به دولت مطرح می کنند از روی کاغذ به صحنه اجرا نمی آید زیرا مربوط به اقتصاد سرمایه داری است. در اقتصاد ما که شرایط متفاوتی دارد این تحلیلها نمی تواند دردی را دوا کند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر این سوال مطرح است که کدامیک از دولتمردان تحلیل درستی از رکود موجود در اقتصاد کشور ارائه کرده اند؟ دولتمردان در شرایط فعلی قطعا نمی توانند اقتصاد کشور را از رکود خارج کنند. با فرض تداوم عملکرد موجود و قبلی اقتصادی دولت اگر اقتصاد ایران از رکود خارج شود، قطعا به دلیل سیاستهای دولت یازدهم نیست.

نقطه شروع رکود در اقتصاد کشور از کجا شروع شد؟

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در خصوص علل ایجاد رکود در اقتصاد کشور عنوان کرد: زمینه های تشدید رکود در اقتصاد کشور از سال هدفمندی یارانه ها آغاز شد. در این سال قیمت حاملهای انرژی به شدت افزایش پیدا کرد. به دنبال آن هزینه های تولید هم به شدت افزایش پیدا کرد و تا دو سال دولت اجازه افزایش قیمت کالاها را نداد، بنابراین بخش تولید با شوک هزینه ای مواجه شد. همچنین در سال 90 و 91 و وارد شدن شوک تحریم و به دلیل سو تدبیر دولت قبل، نرخ ارز به شدت افزایش یافت و مجدا با افزایش شدید تورم، هزینه های تولیدی مجدد افزایش یافت.

صمصامی افزود: افزایش نرخ ارز مجددا هزینه های تولید را افزایش داد و بار دیگر هزینه های دولت به دلیل تورم ایجاد شده افزایش پیدا کرد. در این شرایط هم قیمتها افزایش یافت و هم سرمایه گذاری در کشور کاهش یافت. از طرف دیگر نقدینگی در اقتصاد رشد کرد، اما به تقاضای موثر در اقتصاد منجر نشد و این وضعیت در دولت آقای روحانی هم تداوم دارد. این اتفاقات همگی دست به دست هم داد تا اقتصاد با شوک منفی عرضه رو به شده و رکود عمیق تر شود.

وی خاطرنشان کرد: در سال 92 که دولت آقای روحانی بر سر کار آمد، با شعار از بین بردن تحریمها شوک دیگری به بازار وارد کرد و باعث شد که رکود بیشتر شود، چرا که مردم و بخش خصوصی تداوم و شروع فعالیتهای تولیدی جدید را موکول به نتایج مذاکرات هسته­ ای کردند. همه منتظر شدند، ببینند پایان داستان تحریمها چه می شود و تغییرات قیمتها و نرخ ارز چه می­شوند. این وضعیت بلاتکلیفی و معطلی اقتصاد ایران تا امروز که دو سال از دولت آقای روحانی گذشته ادامه دارد.

این اقتصاددان بیان کرد: مجموعه اتفاقاتی چند سال اخیر در دولت قبل و این دولت ضربات جدی به اقتصاد کشور وارد کرد و باعث شد تا تقاضای موثر در اقتصاد کشور کم شود. از طرفی نقدینگی به جای هدایت به بخشهای واقعی اقتصاد به بخشهای دلالی رفت و سیستم بانکی هم باتوجه به عدم جذابیت بخش واقعی اقتصاد، تسهیلات خود را از این بخش دور کرد. سیستم بانکی هم ناکارآیی شدیدی داشت و همین مسئله باعث شد تا نقدینگی به تولید هدایت نشود.

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد با انتقاد از تمرکز بیش از حد دولت یازدهم روی رفع تحریمها برای حل مشکلات اقتصادی بیان کرد: دولت با گره زدن حل مشکلات اقتصادی به توافق هسته ای و برجام، رکود را بیشتر کرده و اگر تا شش یا هفت ماه آینده اقتصاد ما تکانی بخورد به این دلیل است که مردم بی فایده بودن برجام برای اقتصاد کشور را درک کرده اند و این ربطی به سیاست دولت ندارد و اتفاقا سو تدبیر دولت باعث شد تا اقتصاد کشور به اینجا برسد. سو تدبیر دولت احمدی نژاد در زمینه اقتصاد، کشور را به مرز بحران رساند و دولت روحانی هم وقتی سرکار آمد نتوانست تحلیل درستی از اقتصاد کشور ارائه دهد.

سیاستهای اشتباه دولت روحانی جلوی کاهش قیمت ارز را گرفت

وی با انتقاد از سیاستهای ارزی دولت روحانی به نسیم آنلاین گفت: دولت یازدهم در بدو سرکار آمدن اجازه نداد که نرخ ارز کاهش پیدا کند، در حالی که اگر این اتفاق می افتاد هزینه های تولید کم شده و به دنبال آن تورم هم کاهش پیدا می کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان کرد: بهتر بود دولت به جای گره زدن بیش از مشکلات اقتصادی به مسئله تحریمها از مردم می خواست که فعالیتهای اقتصادی خود را انجام دهند و منتظر برطرف شدن تحریمها نباشند، زیرا اثر رفع تحریمها بر حل مشکلات اقتصادی بسیار ناچیز است. بزرگترین اشتباه اقتصادی دولت یازدهم این است که تمام گشایشهای اقتصادی را در برجام می بیند و همین نگاه دولت رکود آفرین است. همچنین اکنون دولت سردرگم است و نمیداند بعد از برجام چه کند!