طولانی‌تر شدن صف وام ازدواج در سال آینده

نسیم‌آنلاین: وام ازدواج در سالهای گذشته توانست بخشی از نیاز مالی زوج‌های جوان برای شروع زندگی را تامین کند. ایجاد مشکل در پرداخت وام ازدواج باعث طولانی شدن صف زوج‌های جوان متقاضی این تسهیلات شده و باعث ایجاد برخی نگرانی‌‌ها شده است. در گزارش «پشت‌پرده‌ی صف طولانی وام ازدواج چیست؟» به ریشه‌ی این مشکل پرداختیم و مشخص شد که قانون بودجه‌ی سال 1403 عامل طولانی شدن این صف است و از زمان تصویب آن مشخص بود که این مشکل ایجاد خواهد شد.

نمایندگان مجلس این روزها درحال بررسی لایحه‌ی بودجه‌ی 1404 درصحن علنی هستند. بررسی متن لایحه‌ی دولت و مصوبه‌ی کمیسیون تلفیق که اکنون در دستور رسیدگی است می‌تواند وضعیت صف وام ازدواج در سال آینده را مشخص کند.

بررسی لایحه‌ی دولت نشان می‌دهد که دولت چهاردهم هم مثل دولت قبل در نظر داشت که این موضوع بیرون از قانون بودجه تعیین تکلیف شود اما کمیسیون تلفیق اجازه‌ی این کار را به دولت نداد. به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس معتقدند که بانک مرکزی توان دفاع از منافع تسهیلات گیرندگان را ندارد و اگر این موضوع به صورت شفاف در بودجه نیاید عاقبت خوبی نخواهد داشت.

مرکز پژوهش‌ها هم نظر مشابهی دارد و در گزارش خود از این تصمیم مجلس دفاع کرده و آورده است: «با توجه به ضعف نظارت بانک مرکزی بر بانک‌ها، شفافیت عمومی این اطلاعات و فراهم شدن زیرساخت نظارت عمومی بر این موارد اقدام مثبتی است.»

براساس این نگاه کمیسیون تلفیق میزان تسهیلات ازدواج و فرزندآوری را برای سال بعد مشخص کرده است. براساس مصوبه‌ی کمیسیون تلفیق عدد وام ازدواج برای زوج‌های جوان نسبت به سال گذشته تغییری نخواهد کرد و صرفا تسهیلات فرزندآوری نسبت به سال قبل 10 درصد افزایش خواهد یافت.

در مورد عدد کلی که برای پرداخت این تسهیلات باید کنار گذاشته شود هم 275 همت درنظر گرفته شده است. عددی که در بودجه سال قبل 200 همت بود و با وجود عمل شبکه‌ی بانکی به تعهداتش فاجعه‌ی صف‌های طولانی وام ازدواج را رقم زد.

اما آیا 275 همت کفاف پرداخت تسهیلات به زوج‌هایی که در صف هستند و آنهایی که در سال 1404 ازدواج می‌کنند را می‌دهد؟

براساس پیش‌بینی مرکز پژوهش‌های مجلس اگر مثل سال 1402، 770 هزار نفر ازدواج کنند با احتساب 450 هزار نفری که در صف هستند باید برای پرداخت تسهیلات به یک میلیون و 240 هزار نفر منابع درنظر گرفته شود. برای تسهیلات فرزندآوری هم اگر 740 هزار نفر در سال آینده صاحب فرزند شوند با احتساب 422 هزار نفری که در صف قرار دارند باید به یک میلیون و 162 هزار نفر تسهیلات داد.

محاسبات مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که برای پرداخت تسهیلات ازدواج به یک میلیون نفر و تسهیلات فرزندآوری به یک میلیون نفر، به ترتیب به 330 همت و 90 همت نیاز هست. 420 همتی که خیلی بیشتر از 270 همت مصوبه‌ی تلفیق است و با این عدد قطعا شاهد افزایش تعداد افراد حاضر در صف تسهیلات ازدواج خواهیم بود.

مرکز پژوهش‌ها مدعی است که شبکه‌ی بانکی امکان پرداخت 450 همت تسهیلات قرض الحسنه را در سال آینده دارد و باتوجه به اختصاص 100 همت برای موضوع اشتغال می‌توان 350 همت برای تسهیلات ازدواج و فرزندآوری در نظر گرفت. بر همین اساس در گزارش اخیرش پیشنهاد داده است که: «به منظور جلوگیری از نارضایتی اجتماعی ناشی از ایجاد صفوف طولانی تسهیلات ازدواج و فرزند، پیشنهاد می‌شود در بند (ث) سقف کلی 275 همت به 350 همت افزایش یابد.»   

با این حساب حتی اگر در صحن علنی مجلس به توصیه‌ی مرکز پژوهش‌های مجلس عمل بشود و 350 همت برای تسهیلات ازدواج و فرزندآوری تصویب شود بازهم با صف تسهیلات ازدواج مواجه خواهیم بود. مسئله‌ای که با تصمیم اشتباه مجلس در بودجه 1403 تشدید شد و به راحتی قابل حل نیست.