ارزیابی کارنامهی اقتصادی دولت پزشکیان در ۱۰۰ روز اول
با گذشت صد روز از شروع به کار دولت پزشکیان میتوان عملکرد دولت در حوزهی اقتصادی را مورد ارزیابی قرار داد.
نسیمآنلاین: اولویت امروز کشور اقتصاد است و عملکرد اقتصادی دولت با بررسی اعداد و ارقام اقتصادی، جلسات و اظهارات رئیسجمهور صورت گرفته است. علاوه بر دادههای مهمی که در اختیار شما قرار گرفته است اشاره به چند نکته هم لازم است.
اول. در صد روز ابتدایی دولت پزشکیان روند کاهش نرخ تورم کند شده است. براساس پیشبینی مرکز پژوهشهای مجلس اگر دولت قبل ادامه مییافت میانگین نرخ تورم در سال ۱۴۰۴ به ۳۰.۷ درصد میرسید اما با دست فرمان دولت که در لایحه بودجه نیز مشخص است، میانگین سالانه تورم به ۳۱.۹ خواهد رسید.
دوم. پیشبینی مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد که اگر روند سابق ادامه مییافت، نرخ رشد در سال ۱۴۰۴ به ۲.۸ درصد میرسید اما لایحهی پیشنهادی دولت برای بودجهی سال آینده اگر اجرا شود نرخ رشد به ۳.۶ درصد میرسد.
سوم. در این صد روز قیمت دلار از ۵۸,۷۰۰ به ۶۸,۹۰۰ رسیده، شاخص بورس از ۲ میلیون و ۱۶۰ هزار به ۲ میلیون و ۵۴ هزار کاهش یافته و تورم سالانه نیز از ۳۴.۸ در مردادماه به ۳۳.۶ رسیده است.
چهارم. از میان وعدههای رئیسجمهور، در زمینهی مشکلات بورس نه تنها بهبودی حاصل نشده بلکه با کاهش شاخص بورس نیز مواجه بودهایم. همچنین هیچ اقدامی در راستای اصلاح قیمت بنزین و آزادسازی قیمت خودرو صورت نگرفته است. حقوق متناسب با تورم افزایش نیافته و همچنان فاصلهی زیادی با آن دارد. عمل به وعدهی مدیریت هزینههای دولت نیز در بودجه مشاهده نمیشود.
پنجم. برخی از وعدههای پزشکیان اما در دستور کار است. دولت در راستای تکنرخی کردن ارز طرح افزایش نرخ ارز ترجیحی متناسب با تورم را در لایحهی بودجه گنجانده است. همچنین براساس لایحهی بودجه مسئلهی خصوصیسازی در سال آینده به جد پیگیری خواهد شد. در رابطه با ناترازی انرژی هم دولت اخیراً تصمیم گرفته تا برای رفع ناترازی در کوتاهمدت بر توسعهی نیروگاههای خورشیدی تمرکز کند.
ششم. چالش اصلی دولت از روز اول عمل به تعهداتی به ارث رسیده از دولت قبل بود که تأخیر در آن نارضایتی ایجاد کرده بود. پزشکیان با مجوزی که برای برداشت از صندوق توسعه ملی گرفت توانست به بخشی از این تعهدات عمل کند اما همچنان متناسبسازی حقوق بازنشستگان صورت نگرفته است.
هفتم. بررسی لیست تعهدات به ارث رسیده به خوبی نشان داد که بودجهی غیرواقعی چگونه میتواند دولت را زمینگیر کند. هرچند نقدهای بسیاری به بودجه وارد است اما دولت از صف تسهیلات ازدواج و فرزندآوری که به خاطر بودجه نویسی پراشکال دولت قبل ایجاد شده درس گرفته است. لایحهی بودجه ۱۴۰۴ به صورت جامع و شفاف تدوین و در زمان مقرر به مجلس رسید.
هشتم. ناترازی صندوقهای بازنشستگی در دستور کار قرار گرفته و انحلال چند صندوق بازنشستگی در لایحه بودجه هم آمده است اما در خصوص ناترازی انرژی و مسئلهی بنزین با وجود تأکید چندبارهی رئیسجمهور هنوز تصمیمی اتخاذ نشده است.
نهم. مرکز پژوهشهای مجلس علت کاهش تولید در ماههای پایانی دولت سیزدهم را قطعی برق، روند نزولی صادرات و بودجه انقباضی دانست. تلاش برای تأمین برق صنایع، ایجاد بازار توافقی ارز و حرکت به سمت تک نرخی کردن ارز و نبستن بودجهی انقباضی هرچند مورد انتقاد قرار گرفته است اما عزم دولت برای تقویت تولید را نشان میدهد.
جمع بندی. دولت پزشکیان تا کسب نمره قابل قبول در اقتصاد راه طولانی در پیش دارد اما نمیتوان این دولت را دولت دست و پا بسته و منفعل نامید. به نظر میرسد برای ارزیابی برنامهی دولت نیاز به زمان بیشتری داریم و باید صبر کرد.