بنگاهداری بانک آینده، خطر بزرگ اقتصاد ایران
ساختار پیچیدهی بنگاهداری و ذینفعپروری بانک آینده سبب شده این بانک با وجود زیان انباشه و استقراض فزاینده مجبور شود برای زنده نگه داشتن بنگاههای خود تخلفات مالی گستردهای انجام دهد.
نسیمآنلاین: «حضور بانکهای شدید ناسالمی مانند بانک آینده عملا امکان کنترل تورم و مهار بیثباتی اقتصاد کلان را از بین برده است.» این هشدار جدی مرکز پژوهشهای مجلس در رابطه با اوضاع نابسامان بانک آینده است. مرکز پژوهشها اخطار میدهد که باید به صورت فوری اقدامی برای رسیدگی به وضعیت بیانضباطی این بانک صورت بگیرید. یکی از مهمترین علتهای بی انضباطی بانک آینده معضل بنگاهداری این بانک است.
24 شرکت وابسته به بانک آینده
برای پی بردن به وضعیت پیچیدهی بانک آینده ابتدا به تعداد شرکتهای زیرمجوعه و وابستهی این بانک میپردازیم. این بانک 24 شرکت زیرمجموعه دارد که حدود 12 تا از این شرکتها به صورت مستقیم و غیرمستقیم در حوزهی مسکن و املاک فعالیت میکنند و مابقی در بحث خدماتی از قبیل صرافی و کارگزاری و حتی تاکسیسازی ورود کردهاند.
دور باطل سهامداری بانک آینده
درهم تنیدگی بانک آینده و بنگاههای آن صرفا در تعداد بالای شرکتهای وابستهی آن خلاصه نمیشود. اگر به مدل سهامدارای این بانک نگاهی بیاندازیم متوجه میشویم که تعدادی از اصلی ترین سهامداران بانک آینده شرکتهای زیرمجموعهی آن هستند. به عبارتی بانک آینده تعدادی شرکت ایجاد کرده است که سهام دار اصلی آنها خود بانک آینده است و در عین حال این شرکتها بخشی از سهام بانک آینده را نیز در دست دارند. برای مثال شرکت گروه مالی و اقتصادی آینده، شرکت مدیریت سرمایهی ارزش آفرینان دانا و شرکت مدیریت سرمایهی آسای دانا که جزو زیر مجوعههای اصلی بانک آینده هستند حدود 11 درصد از کل سهام بانک آینده را در دست دارند.
75 درصد تسهیلات برای شرکتهای زیر مجموعه
ذینفع شدن بانک آینده در شرکتها و در هم تنیدگی شرکتها با بانک زمانی مشکل خود را نمایان میکند که به میزان تسهیلات اعطایی این بانک به شرکتهای زیر مجموعهی بانک نگاه بیاندازیم. بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس 75 درصد (130 همت) کل تسهیلات اعطایی بانک آینده به شرکتهای زیر مجموعهی خود بوده است. بیشترین تسهیلات اعطایی در سال 1401 نیز به شرکت توسعهی بینالملل ایرانمال به ارزش 74.9 همت است.
در حالی بانک آینده بخش اعظم تسهیلات خود را به شرکتهای زیر مجموعهی خود میدهد که این شرکتها بدهی بالایی تا پایان سال 1401 به بانک آینده داشتهاند که در نمودار زیر بخشی از آنها نشان داده شده است.
تخلفات در میزان تسهیلات دهی
بانک آینده برای اینکه بتواند بانگاههای زیر مجموعهی خود را زنده نگه دارد دست به تخلفات مالی گستردهای زده است به صورتی که بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در سال 1401 بیش از 125 برابر حد مجازی که میتوانسته به شرکتها و افراد مرتبط به خود وام بدهد، تسهیلات دهی کرده است.
اوضاع نابسمان بانک آینده
این میزان بذل و بخشش به شرکتها و افراد مرتبط به بانک در حالی صورت میگیرد که اوضاع اسفناکی بر بانک آینده حاکم شده است. این بانک بیشترین زیان انباشته به ارزش 114 همت را دارد. از سوی دیگر میزان استقراض بانک آینده از دیگر بانکها در دو سال اخیر به صورت فزایندهای رشد کرده است. به صورتی که بر اساس صورتهای مالی بانک آینده میزان بدهی این بانک به سایر بانکها در سال 1400 به ارزش 24 همت بوده ولی در سال 1401 به 89 همت (حدود 4 برابر) افزایش مییابد و این افزایش در سه ماهه اول 1402 نیز تدوام پیدا میکند و به 114 همت میرسد.
بنگاهداری و ذی نفع پروی پیچیدهی بانک آینده سبب اوضاع ناسالم فعلی این بانک شده که هزینه و زیان آن صرفا به خود بانک متحمل نمیشود بلکه به کل اقتصاد ایران وارد میگردد به همین جهت است که مرکز پژوهشها اخطار میدهد که اگر بانکهای ناسالمی مانند بانک آینده باقی بمانند دیگر صحبت از مهار تورم امکان پذیر نیست. در نتیجه باید در اقدامی فوری بی انضباطی مالی حاکم بر بانک آینده کنترل شود.