رکورد تورم در سال مهار تورم

نسیم‌آنلاین: رئیس جمهور در نخستین جلسه‌ی هیئت دولت در سال 1402 با تاکید بر سخنان رهبری بیان کردند:« دولت خود را ملزم می‌داند با تلاش بی‌وقفه و بیشتر از گذشته برای مهار تورم و در جهت تحقق شعار سال گام بردارد.» اکنون سه ماه از وعده‌ی کاهش تورم دکتر رئیسی می‌گذرد. مرکز آمار در طی این سه ماه تورم نقطه به نقطه و سالیانه را گزارش کرده است. بر اساس این گزارش تورم سالیانه در سال 1402 بالاتر از تورم در چند سال اخیر است. با این وجود روند تورم ماهیانه کاهشی بوده و میزان تورم نقطه به نقطه در خرداد ماه 12 درصد کاهش داشته است.

روند کاهشی تورم ماهیانه

شاخص قیمت‌ مصرف کننده (Consumer Price Index) که به اختصار به آن CPI گویند معیاری برای سنجش هزینه‌ی یک سبد مشخصی از کالا‌ها که شامل کالا و خدمات مصرفی از قبیل حمل و نقل، غذا و مراقبت‌های درمانی است.

این شاخص در فرودین سال 1402 به 180.5 و در اردیبهشت ماه به 185.5 و در خرداد ماه به 189.3 می‌رسد. به عبارتی میزان تورم ماهانه روندی کاهش پیدا کرده است. تورم ماهانه در فرودین 1402، 3.7 درصد بوده و در خرداد به 2 درصد می‌رسد.

تورم ماهانه کالا‌ها و خدمات مصرفی خانوار‌های کشور در این سه ماه به شرح نمودار‌های زیر است:

همانطور که در نمودار‌های فوق مشاهده کردید. تورم میوه و خشکبار و همچنین حمل و نقل در فروردین ماه به شدت رشد می‌کند که علت آن می‌تواند خرید و سفر نوروزی باشد. به همین علت است که در دو ماه بعدی تورم این دو بخش کاهش پیدا می‌کند و حتی تورم ماهانه حمل و نقل در خرداد ماه به -2 درصد می‌رسد. در خرداد ماه بیشترین تورم برای قند، شکر، شیرینی، هتل و رستوران بوده است و کمترین آن برای  سبزیجات و حبوبات است.

کاهش 12درصدی تورم نقطه به نقطه خرداد ماه

تورم نقطه به نقطه، میزان تغییرات تورم ماه جاری نسبت به ماه مشابه سال گذشته‌ی آن را بررسی می‌کند. میزان تورم نقطه به نقطه در ماه‌های فروردین، اردیبشهت و خرداد به ترتیب 55.5 درصد، 54.6 درصد و 42.6 درصد گزارش شده است.  به عبارتی در خرداد ماه شاهد کاهش حدود 12 درصدی تورم نقطه به نقطه بودیم.

کاهش 12 درصدی تورم نقطه به نقطه به علت تورم بالای خرداد ماه سال گذشته است نه کاهش تورم امسال. از جمله علل تورم بالای خرداد ماه سال 1401 می‌تواند اثرات تورمی حذف ارز ترجیحی باشد. به عبارتی کاهش 12 درصدی تورم نقطه به نقطه دستاورد خاصی برای دولت رئیسی محسوب نمی‌شود.

رکورد تورم سالیانه

تورم سالیانه به معنای میزان تغییرات شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری است. این شاخص در طی سه ماه اول سال تغییر جدی‌ای به خود ندیده است. میزان تورم سالیانه در سه ماه اول سال به ترتیب 47.6 درصد، 49.1 درصد و 48.5 درصد بوده است اما نکته‌ی مهم این است که میزان تورم سالیانه‌ی امسال از تورم سالیانه‌ی چند سال اخیر بیشتر بوده و رکود بالایی را به ثبت رسانده است.

بعد از انقلاب در سال 74 در دولت آقای هاشمی رفسنجانی رکورد تورم ایران با 49 درصد تورم شکسته شد. امسال میزان تورم سالانه در نزدیک‌ترین حالت به تورم سال 74 قرار گرفته است. در صورتی که این تورم در طی ماه‌های آتی کنترل نشود می‌تواند رکورد تورمی سال 74 را نیز پشت سر بگذارد!

همچنین استان یزد، لرستان، چهارمحال و بختیاری، خراسان شمالی در این سه ماه با تورم بالای 55 درصد دارای بیشترین تورم سالیانه در کشور بوده‌اند و استان‌های تهران، بوشهر، فارس، گیلان، با تورم‌های کمتر از 48 درصد کمترین تورم را در کشور داشته‌اند. نکته‌ی قابل توجه این است بر اساس گزارش پایش فقر سال 1400 به ترتیب استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، هرمزگان، لرستان، گلستان بیشترین محرومیت را دارند از سوی دیگر همانطور که بالاتر ذکر شد معمولا این استان‌ها تورم بالاتری نیزی دارند که این مسئله سبب تشدید محرومیت و فقر در این استان‌ها می‌گردد.

تورم 70 درصدی مواد غذایی

مرکز آمار برای اندازه‌گیری تورم برای هر بخش از سبد مصرفی خانوار ضریب اهمیتی در نظر می‌گیرد. این ضریب اهمیت نشان می‌دهد که تورم هر بخش‌ چه میزان بر تورم کل اثر می‌گذارد. مرکز آمار برای «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» ضریب اهمیت 36 درصد را نظر می‌گیرد و برای «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» ضریب اهمیت 28 درصد محاسبه می‌کند بر این اساس دو مولفه‌ی بسیار تاثیر گذار در شاخص تورم، بحث مسکن و خوراک است. تورم سالیانه در بخش مسکن و اجاره 35 درصد بوده است که از میزان تورم سالانه کل کمتر است اما تورم سالانه در بخش خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها به حدود 70 درصد می‌رسد. در بین مواد خوراکی، روغن‌ها و چربی‌ها با تورم سالانه 190 درصدی بیشترین تورم را داشته است. بعد از آن گوشت قرمز با تورم 86 درصد و سپس شیر و پنیر و تخم مرغ با تورم 80 درصدی سومین تورم را در بخش خوراکی‌ها داشته‌اند.

تورم برای دهک‌ پایین جامعه

تورم سالانه در دهک اول جامعه 52 درصد است در صورتی که برای دهک دهم و ثروتمند جامعه تورم 47 درصد است. تورم بخش خوراک و آشامیدنی در دهک اول جامعه 74 درصد است ولی در دهک اول 70 درصد است. به عبارتی تورم دهک‌های پایین جامعه بیشتر از تورم برای دهک‌های بالای جامعه است و این خطر چرخه‌ی فقر را برای دهک پایین جامعه تشدید می‌کند.