عدم دسترسی 19 درصد دانشگاه تهرانی‌ها به امکانات آموزش مجازی
سید حسین حسینی با بیان این مطلب که در هفته دهم آموزشی در ترم جاری با ارسال پرسشنامه برای دانشجویان یک ارزیابی از وضعیت آموزش مجازی داشتیم، اظهار کرد: به صورت آنلاین برای ۳۵ هزار و ۷۴۰ دانشجو پرسشنامه ارسال کردیم که توانستیم ۵ هزار پرسشنامه تکمیل شده را در طول ۴۰ روز دریافت کنیم. هدف ما این بود که بدانیم دانشجویانی که برای دومین بار ترم مجازی را پشت سر گذاشتند، ارزیابی شأن از آموزش مجازی در ترم اخیر و ترم گذشته چه بود.
۵ هزار دانشجو وضعیت آموزش مجازی را ارزیابی کردند
معاون آموزشی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه در این پرسشنامه دانشجویان ورودی‌های جدید و ورودی‌های قدیم به دو دسته تقسیم شدند، افزود: ۵ هزار پرسشنامه را از ۲۶ دانشکده و پردیس از ۳ مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری دریافت کردیم که بیشتر این پرسشنامه‌ها از سوی دانشجویان دانشکده فنی پر شده است. البته تعداد دانشجویان دانشگاه تهران در مقطع تحصیلات تکمیلی بیشتر است و دانشجویان ارشد بیشترین پرسشنامه را پر کردند.
حسینی در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از سوال‌ها این بود که میزان انطباق پذیری دانشجویان با شیوه آموزش مجازی در این ترم نسبت به ترم گذشته چگونه بوده است که ۷۰ درصد دانشجویان اعلام کردند در این ترم انطباق پذیری بیشتری با شیوه آموزش مجازی نسبت به ترم گذشته داشته‌اند. در سوالی دیگر این سوال را مطرح کردیم که دسترسی آنها به سامانه یادگیری الکترونیکی دانشگاه چقدر آسان است که ۸۰ درصد دانشجویان اعلام کردند در این ترم دسترسی راحت‌تری نسبت به ترم گذشته به سامانه ال ام اس داشتند.
دیدگاه دانشجویان نسبت به آموزش مجازی تغییر کرد
وی در ادامه تصریح کرد: همچنین پرسیدیم در زمینه انتقال مفاهیم آموزشی، شیوه الکترونیکی برای شما بهتر است یا شیوه حضوری و کدام یک اثر بخش تر است که دانشجویان شیوه حضوری را اثربخش تر دانستند. پرسیدیم آیا تحصیل به شیوه مجازی در نیمسال قبل بر نگرش آنها نسبت به این شیوه اثر گذاشته است که برای ما بسیار جالب بود که ۵۱ درصد از دانشجویان اعلام کردند، نگرشمان نسبت به گذشته بدتر شده است و ۴۹ درصد اعلام کردند نگرش شأن نسبت به این شیوه بهتر شده است.
وضعیت محتوای ارائه شده در آموزش مجازی و میزان رضایت دانشجویان
معاون آموزشی دانشگاه تهران افزود: همچنین این سوال را مطرح کردیم که آیا محتوای دروسی که به صورت مجازی ارائه می‌شود با بستر الکترونیکی متناسب است یا خیر که در این زمینه دانشجویان ۵۰ درصد پاسخ مثبت دادند و ۵۰ درصد پاسخ منفی. این سوال به محتوای ارائه شده توسط اساتید مربوط می‌شود یعنی آیا استاد به طور مثال محتوای مالتی مدیا یا فیلم ارائه داده و یا فقط کلاس آنلاین برای دانشجویان برگزار کرده است.
۲۵ درصد دانشجویان اعلام کردند اساتید مهارت کافی برای آموزش آنلاین ندارند
حسینی تصریح کرد: یکی از دیگر سوالات مطرح شده در پرسشنامه این بود که چقدر اساتید مهارت‌های لازم را برای حضور در بستر الکترونیک دارند که در پاسخ به این پرسش، ۷۵ درصد دانشجویان اعلام کردند اساتید آمادگی و مهارت لازم را دارند و ۲۵ درصد گفتند خیر مهارت لازم را ندارند. یک سوال دیگر که بسیار برای ما مهم بود این بود که چقدر اساتید در طول نیم سال از ارزشیابی مستمر استفاده کردند، یعنی نمره را صرفاً به امتحان پایان ترم اختصاص ندادند که در این زمینه ۶۸ و نیم درصد دانشجویان اظهار کردند که اساتید از ارزیابی میان ترم استفاده کردند و مابقی گفتند خیر.
وی با بیان این مطلب که در این پرسشنامه ۱۰۰ درصد دانشجویان اعلام کردند با توجه به غیرحضوری شدن دانشگاه‌ها، دسترسی راحتی به اساتید از طریق ایمیل، سوشال مدیا و یا دستیار آموزشی استاد دارند، اظهار کرد: پرسش دیگر این بود که آیا دانشجویان در منزل از امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای شرکت در کلاس‌های آنلاین برخوردار هستید که ۸۱/۹ درصد اعلام کردند بله برخوردار هستند و ۱۹ درصد گفتند از این امکانات برخوردار نیستند.
دانشجویان شیوه ترکیبی آنلاین و آفلاین را ارجح می‌دانند
معاون آموزشی دانشگاه تهران افزود: در پرسشی دیگر این سوال را پرسیدیم که آیا به منظور اثربخشی و بهبود کیفیت این دوره‌ها نیاز به آموزش دارید که ۶۹ درصد اعلام کردند نیازی ندارند و ۳۰ درصد گفتند نیاز دارند. همچنین پرسیدیم آیا با توجه به تجربه زیسته، کلاس آنلاین خوب است یا آفلاین یا ترکیب آنلاین و آفلاین که ۷۹ درصد شیوه ترکیبی را انتخاب کردند.
میزان علاقه مندی دانشجویان به آموزش آنلاین کاهش یافت
حسینی ادامه داد: درباره پشتیبانی فنی از سامانه‌های آموزش مجازی و اینکه آیا به موقع و به خوبی این پشتیبانی‌ها صورت می‌گیرد، از دانشجویان پرسیدیم که میزان نارضایتی در این پرسش بیشتر از رضایت دانشجویان بود. در پرسش دیگر از دانشجویان پرسیده بودیم که آیا سایر ابزارهای برگزاری کلاس‌های آنلاین مثل پیام رسان ها، اسکای روم و غیره جایگزین مناسبی برای سامانه‌های داخلی دانشگاه است که در پاسخ ۳۶/۹۸ درصد اعلام کرده بودند که جایگزین مناسبی نیستند. در این پرسشنامه ۶۵ درصد دانشجویان نیز اظهار کرده بودند که علاقه شأن نسبت به آموزش آنلاین نسبت به گذشته کمتر شده است.
رضایت ۷۰ درصدی از سامانه داخلی دانشگاه تهران
وی گفت: از دانشجویان پرسیدیم که از سامانه داخلی دانشگاه نسبت به ترم گذشته چقدر رضایت داشتند که ۷۰ درصد ابراز رضایت کردند که این عدد در مقایسه با ترم گذشته حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
چالش اساتید دانشگاه تهران در آموزش آنلاین
معاون آموزشی دانشجویان تهران ضمن اشاره به اینکه برای ارزیابی وضعیت آموزش مجازی حدود ۳۰۰ پرسش نامه از اعضای هیأت علمی ۲۳ پردیس و دانشکده دانشگاه تهران دریافت کردیم، گفت: در این پرسشنامه‌ها ۶۰ درصد اساتید بودند که اصلاً سابقه حضور در سامانه ال ام اس دانشگاه نداشته اند و ۴۰ درصد اظهار کرده بودند که این تجربه را داشته اند. ۹۰ درصد اساتید اعلام کرده بودند که بلافاصله بعد از شروع ترم کلاس را در سامانه داخلی دانشگاه آغاز کردند و محتوا را به صوت، تصویر و پاورپوینت ارائه دادند. آن دسته از اساتیدی که سابقه حضور در سامانه دانشگاه را داشتند، اظهار کردند که استقبال دانشجویان از این سامانه بیشتر از گذشته شده و گفتند این شیوه می‌تواند ۵۷ درصد یادگیری دانشجویان را محقق کند به شرطی که استاد از اصول یادگیری با خبر باشد.
حسینی بیان کرد: اساتید در حوزه تولید محتوا چالش‌هایی را مطرح کرده بودند از جمله اینکه به دلیل امکانات سخت افزاری و نرم افزاری، محتوای مالتی مدیایی که مد نظرشان است نمی‌توانند تولید کنند و نکته جالبی که مطرح کردند این بود که اعلام کردند به دوره‌های دانش افزایی در زمینه اینکه چگونه ارزیابی اثر بخش داشته باشند، نیاز دارند.
تأثیر چالش‌های روانی دوران کرونا بر کیفیت تحصیل دانشجویان
وی در ادامه گفت: موضوع دیگری که اساتید بر آن تاکید داشتند، بحث تعامل میان استاد و دانشجو بود و آن را بسیار مهم می‌دانستند و می‌گفتند با دانشجویی که در نقطه مرزی زندگی می‌کند و از امکانات کمتری برخوردار است، چگونه به او بگوییم وب کم خود را روشن کن؟ و یا با وجود دانشجویی که به دلیل اینترنت ضعیف به سختی می‌تواند در کلاس آنلاین حضور پیدا کند، چگونه در چنین شرایطی حضور و غیاب کنیم. نکته مهم دیگری که مطرح کرده بودند، چالش‌های روحی روانی بود که در دانشجویان به دلیل شرایط کنونی ایجاد شده و بر کیفیت تحصیلشان تأثیر گذاشته است.
معاون آموزشی دانشگاه تهران در پایان علت افزایش میزان رضایت دانشجویان از سامانه ال ام اس دانشگاه را اینطور عنوان کرد و گفت: ابتدای ترم راهنمایی عمل در ۱۴ بند از سوی معاونت آموزشی دانشگاه تهیه شد و توصیه‌هایی به اساتیدمان کردیم مثل ارزشیابی تکمیلی، استفاده از محتوای چندرسانه ای و ایجاد رغبت برای تعامل و.... به نظرم به این راهنما بسیار اثرگذار بود. همچنین از طرف دیگر مرکز آموزش یادگیری الکترونیکی دانشگاه سرمایه گذاری خوبی برای سامانه داخلی انجام داد و باعث شد میزان رضایت از آن نسبت به ترم گذشته افزایش یابد.
