۵۰ درصد گونه‌های حیات وحش ایران را در نیم قرن اخیر از دست داده‌ایم
مشاور امور بین الملل معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: کاهش تاسف آور ۵۰ درصدی جمعیت گونه های حیات وحش در نیم قرن گذشته به دلیل عوامل مختلف زنگ خطر و هشداری است برای اینکه هر یک از ما به این بیاندیشیم که چگونه و از چه راهی می توانیم سهمی هر چند کوچک در نجات این گونه ها و حفظ تنوع زیستی داشته باشیم.
مریم روحانی در یادداشتی به مناسبت روز جهانی گونه‌های در معرض خطر انقراض نوشت: از سال ۲۰۰۶ میلادی تا به امروز هر ساله در سومین جمعه ماه می که امسال با ۲۸ اردیبهشت ماه قرین شده است، در برخی از نقاط جهان رویدادهایی با محوریت گونه های در معرض خطر انقراض برگزار می شود. رویدادهایی با هدف هر چه پررنگتر نشان دادن نقش و ارزش گونه های در معرض خطر انقراض جهان در پایداری و تاب آوری اکوسیستم ها و در حفظ تداوم حیات و همچنین آشنایی هر چه بیشتر همگان با گام هایی که می توانند در حفاظت از این گونه ها و تغییر جهت دادن و معکوس کردن روند انقراض آنها بردارند.
وی افزود: در واقع سند سومین جمعه ماه می را به نام این سرمایه های ارزشمند طبیعی ثبت کرده اند, هر چند این روز توسط سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته نشده یا به عبارتی در تقویم مناسبتی این سازمان جای نگرفته است. اما با این حال، هر ساله در برخی از کشورها اشخاص حقیقی، سازمان ها، موسسات، مدارس، کتابخانه‌ها، موزه ها و دیگر مراکز علمی، آموزشی، تخصصی، و ترویجی با برگزاری جشن ها، مسابقات، جشنواره ها، همایش ها، نشست های علمی تخصصی و بسیاری اقدامات دیگر، سعی می کنند با ارتقاء سطح آگاهی و ترغیب و تشویق همگان به مشارکت در برنامه های حفاظتی گونه های در معرض خطر انقراض و کاهش عوامل تهدید این گونه ها، مسیر را برای حیات پایدار آن ها و به تبع آن حیات پایدار انسان بر روی کره زمین هر چه هموارترسازند.
وی ادامه داد: کاهش تاسف آور ۵۰ درصدی جمعیت گونه های حیات وحش در نیم قرن گذشته که به دلیل عوامل مختلفی از جمله تغییر کاربری اراضی و تخریب زیستگاه ها، برداشت بی رویه از طبیعت، تغییر اقلیم، آلودگی ها و بسیاری موارد دیگر رخ داده است، زنگ خطر و هشداریست برای اینکه هر یک از ما به خود بیاییم و به این بیاندیشیم که چگونه و از چه راهی می توانیم سهمی هر چند کوچک در نجات این گونه ها و حفظ تنوع زیستی داشته باشیم.
روحانی گفت: از میان بیش از ۱۵۷ هزار و ۱۰۰ گونه حیات وحش موجود در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) ، بیش از ۴۴ هزار گونه در وضعیت در معرض تهدید انقراض (شامل سه طبقه آسیب پذیر، در معرض خطر انقراض و وضعیت بحرانی) قرار دارند. این تعداد شامل ۴۱ درصد از دوزیستان، ۳۷ درصد از کوسه ها و سفره ماهی ها، ۳۶ درصد از مرجان‌های صخره‌ای، ۳۴ درصد از مخروطیان، ۲۶ درصد از پستانداران، ۲۱ درصد از خزندگان و ۱۴ درصد از پرندگان است.
وی اظهار داشت: در لیست آماری اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در مورد گونه های در معرض تهدید انقراض به تفکیک کشورها، گونه های در معرض تهدید ایران ۱۹۲ گونه اعلام شده که شامل ۱۸ پستاندار، ۲۸ پرنده، ۱۵ خزنده ، ۶ دوزیست، ۸۴ ماهی، ۲ نرم تن، ۲۱ گونه از دیگر بی مهرگان و ۱۸ گونه از گیاهان است.
وی گفت: شاید برخی از ما ندانیم که کشور ما ایران از لحاظ تنوع زیستی چه جایگاهی دارد و چه گونه هایی را در عرصه های طبیعی خود پناه داده است. گونه‌های شگفت انگیز و زیبایی که برخی از آنها در هیچ نقطه دیگری از دنیا یافت نمی‌شوند و کاملا ایرانی و اندمیک ایران به حساب می آیند.
وی افزود: از این میان برخی به دلیل فعالیت های توسعه ای بی رویه، تخریب و تغییر کاربری اراضی، قاچاق حیات وحش و بسیاری دیگر از عوامل تهدید، دچار کاهش جمعیت شده و به سمت پرتگاه انقراض پیش می روند که از آن جمله می‌توان به میش مرغ، یوزپلنگ آسیایی، خرس سیاه، گوزن زرد، افعی دماوندی، افعی دم عنکبوتی، ماهیان خاویاری، هوبره، اردک سرسفید، بالابان، عقاب طلایی و گونه های متعدد بسیاری اشاره کرد که حق همسایگی بر گردن ما دارند و باید در حد توان به بهترین شکل این حق را ادا کنیم و با مشارکت هر چه پویا تر در حفاظت از این گونه ها و همکاری هر چه بیشتر در این زمینه نقشی در برنامه جهانی حفاظت از تنوع زیستی و در حفظ تداوم حیات بر روی کره زمین داشته باشیم.
روحانی اظهار داشت: هر چند هر روز باید از ارزش و اهمیت تنوع زیستی و اجزای آن گفت، نوشت و اطلاع رسانی کرد و در راه حفظ آن کوشید، نامگذاری روزهای خاص و اختصاص آنها به موضوعات خاص محیط زیستی، بهانه ایست برای توجه هر چه بیشتر و تلاش برای اقدامات هر چه کارآمدتر ، یادمان باشد هر ایرانی یک حافظ تنوع زیستی، هر ایرانی یک حافظ حیات وحش است.
