دوئل صدا و سیما با شبکه نمایش خانگی
این روزها، در شبکه نمایش خانگی غوغایی برپا است و سریال ها و برنامه های بسیاری در حال ساخت و نمایش هستند. اما سوال مهمی که ذهن خیلی از افراد را درگیر کرده است آن است که با این افزایش تولید در شبکه نمایش خانگی، برای تلوزیون چه اتفاقی می افتد؟
تولید سریال ها، برنامه ها، رئالیتی شو ها، تاک شو ها و ... در شبکه نمایش خانگی آنچنان افزایش داشته و تولیدات متنوع شده اند که شاید بتوان گفت علاقه مندان به سریال ها و برنامه ها از نام برخی از آنها که در حال توزیع هفتگی هستند بی خبر هستند.
در سال های اخیر به دلایل زیادی از جمله:
1- نحوه پرداخت ها به بازیگران در صدا و سیما
2- محدودیت ها و ممیزی های صدا و سیما
3- دریافت دستمزدهای سه تا چهار برابری
4- پخش چندباره سریال های تلوزیونی که در سال های اخیر مد شده برخلاف میل بازیگران است و معتقد هستند تماشاگر تلویزیون از دیدن ما در لحظات مختلف شبانه روز خسته می شود و عملا به یک بازیگر دم دستی تبدیل می شویم
5- برخی از بازیگران زن معتقد هستند استتیک و زیبایی شناسی که یکی از ویژگی های بازیگران زن است در رسانه ملی به دلیل چارچوب ها و ممیزی ها دقیقا به یک آپشن برعکس تبدیل می شود. در حالی که در شبکه نمایش خانگی دست طراحان لباس و گریم برای خلاقیت و نمایش جذابتر بازیگران (مرد و زن) بازتر است.
6- حضور چهره های استار سینما در شبکه نمایش خانگی فرصتی است که بازیگران درجه دو بتوانند خارج از چارچوب سینما در کنار ستاره ها فرصت دیده شدن پیدا کنند.
بازیگران و نویسندگان و کارگردانان بسیاری که حتی خیلی از آنها اسم و رسم خود را از تلویزیون به دست آوردند و رسانه ملی در شناخته شدن آنها نقش بسزایی داشته است به سمت شبکه نمایش خانگی کوچ کردند.
در میان کارگردانان این چند سال چهرههای مهمی به شبکه خانگی کوچ کردند، که بخشی از آنها کارگردانان تلویزیونی و بخشی سینمایی بودند و اتفاقاً از مهمترین کارگردانانی که به جای تلویزیون در شبکه خانگی سریال ساختند سیروس مقدم را میتوان یاد کرد که هر بار در شبکه خانگی به ناکامی هم رسیده است و حتی سریال «جزیره» اش با انتقادات زیادی مواجه شد.
حسن فتحی که بعد از «شهرزاد» قرار بود سریال دیگری را دوباره در تلویزیون بسازد و به این مدیوم بازگردد همچنان در شبکه خانگی سریال سازی میکند و از «جیران» سریال جدیدش که در دوره ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده است رونمایی کرد.
در میان مجریان نیز مهمترین چهره علی ضیا بود که مدتی را هم به ساخت برنامههای اینستاگرامی در فضای مجازی اختصاص داد و با مهمانانش در این فضا گفتگو کرد.
اما از چهرههای مهم بازیگری کارگردانی و اجرا که در این سالها بیشتر با برندهای اجرایشان در تلویزیون دیده شدهاند رامبد جوان و مهران مدیری بودهاند که هر دو شکستهایی سخت در شبکه خانگی را تجربه کردند. این دو کمدی ساز مطرح سریالهای «دراکولا» و «مردم معمولی» را به تولید رساندند که هر دو صرفاً به هزینههایی گزاف برای هیچ و پوچ بدل شدند.
راهکارهایی برای صدا و سیما جهت مقابله با شبکه نماشی خانگی
1. استفاده درست از آرشیو غنی صداوسیما
واقعیت اینجاست که نباید فراموش کنیم آرشیو غنی صدا و سیما میتواند گنجی قابل تامل در اختیار مدیران فعلی رسانه ملی باشد تا با استفاده بهینه از دارایی آن جهشی قابل توجه در جذب مخاطب ایجاد کنند. بههرحال تلویزیون آرشیوِ غنی و قابل توجهی از فیلم و سریال دارد و نکته جالب توجه اینجاست که مردم از آن آثار خاطره دارند و پخشِ آن سریالها، فیلمها و برنامهها میتواند خیلی در جذبِ بیننده مؤثر باشد.
نکته جالب این است که باید قبول کنیم که آرشیو فقط برای پژوهشکردن نیست و لازم است هر از گاهی از آن گنجینه عظیم فرهنگی و هنری بهرهبرداری تصویری شود. فیلمهایی که با ضوابط و قوانین آن زمان ساخته شده و میتوانند روی آنتن باشند. واقعاً جزو کارهاییاند که هم مخاطبان آن دوران را راضی کرده و هم این دوران از آن بهره میبرند.
پخشِ این نوستالژیها میتواند فرصتی باشد برای مدیرانِ تلویزیون که خط مشیِ درستی به سریالسازان بدهد که بهتر مخاطبانشان را بشناسند. اصطلاحاً نبضِ مخاطب در دستانِشان باشد.
با توجه به این دورنمایِ رسانه ملّی و البته مأموریت جدید استعدادیابی، احتمالاً باید میدان برای هنرمندان فراختر و گستردهتر شود. از اعمالِ سلیقه دستبردارند و درها را به روی کاربلدها باز کنند. البته رئیس رسانه ملّی باید حسابشده آدمها را به تلویزیون راه بدهد.
2. تشکیل مرکزی مهم برای بازگشت تئاتریها به تلویزیون
حالا اگر از موضوع گنجینه قابل توجه آرشیو تلویزیون بگذریم و موضوع تولید محتوای با کیفیت را هم مدنظر داشته باشیم جای خالی تئاتر در رسانه ملی کاملا محسوس است و لازم اسات تلویزیون گاردِ خود را نسبت به هنرمندان خوب سینما و تئاتر باز کند تا حضورشان پررنگ شود. رسانه ملّی با ایجاد مرکز سیمرغ و احیای تلهتئاتر میتواند دستِ آشتی خود را به سمتِ تئاتریهایی که سالها نسبت به عدمِ حضورشان در تلویزیون و رونقِ تئاتر در سیما گلایه داشتند، دراز کند.
سخنان پایانی
اینکه بسیاری از سریالهای تلویزیون امروزه با تبلیغات مجازی و حتی طراحی پوستر در صفحات اجتماعی، برش سکانسهای جذاب جهت انتشار در این صفحات اقدام میکنند دقیقا به همین دلیل است که فرمول شبکه نمایش خانگی حتی میتواند در رسانه ملی نیز برگ برنده باشد.