در امین حضور چه گذشت؟

کرکره های امین حضور احتمالا بهتر از هر نمودار دیگری می توانند بالا و پایین رفتن دلار، مالیات و قاچاق را در اقتصاد کشور ما توصیف کنند. روز گذشته وقتی لوازم خانگی فروش های این خیابان پشت دخل خود می رفتند، هنوز از آنچه روز گذشته اتفاق افتاده بود عصبانی بودند. وقتی مامورهای مبارزه با قاچاق روز شنبه وارد انبارها شدند، بسیاری از آنها درهای مغازه ها و انبارهایشان را بستند و آنهایی که نرسیدند این کار را کنند با تذکر، جریمه و برخورد روبه رو شدند.

نقطه آغاز؛ مبارزه با قاچاق 

طرحی که حالا بازار لوازم خانگی را عصبانی تر از قبل کرده، یک طرح مبارزه با کالای قاچاق است که از هجدهم خرداد در بازار شروع وفقط روز شنبه منجر به پلمب 33 مغازه شد. صبر فروشنده های امین حضور که پیش از این هم دل پری از تصمیم های جدید مالیاتی داشتند، به پایان رسید و به همین خاطر روز گذشته برای دقایقی اعتراض صنفی شان را به خیابان آوردند. 

چه چیزی بازاری ها را عصبانی تر کرده؟

 مبارزه با قاچاق به کنار ولی طرح جدید وزارت اقتصاد برای مالیات بر تراکنش های بانکی یکی دیگر از بهانه هایی بوده که فروشنده ها را ناراضی کرده است. قبلا به خودی خود فروشنده ها به مالیات بالایی که باید می پرداختند معترض بودند. به همین خاطر هم آنها در اعتراض به این مالیات و برای دور زدن آن از روشهای دیگری استفاده می کردند که به کارت های بانکی خود و اطرافیانشان بستگی داشت. بیشتر آنها چند کارت بانکی به اسامی مختلف داشتند تا از خریداران بخواهند وجه مورد نظر را کارت به کارت کنند. قبلا نداشتن کارتخوان، عاملی برای مقابله و برخورد با این صنف بود اما این بار جدا از نصب سامانه پایانه های فروشگاهی، طرح مالیات بر تراکنش ها یکی از پیشنهادهای وزارت امور اقتصادی و دارایی برای جلوگیری از فرار مالیاتی بوده و قرار است در صورت تصویب از این به بعد مابه التفاوت گردش حساب بالای ۵ میلیارد تومان شامل مالیات شود.

بیشتر از سودمان، مالیات می دهیم

حالا چرا این فروشنده ها از مالیات شاکی هستند؟ یکی از آنها به هفت صبح می گوید وقتی یک یخچال ساید بای ساید ۱۰۰ میلیون تومانی می فروشند، چهار میلیون تومان سود می کنند ولی مالیاتی که باید برای همین یک قلم بپردازند، از سود آن بیشتر می شود. پس او و همکارانش می گویند نه تنها خود مالیاتی بلکه مالیات بر تراکنش بانکی دست و بال آنها را تنگ تر از قبل خواهد کرد. ا حالا این ماجرا را بگذارید کنار بالا رفتن قیمت ارز که خون آنها را بیشتر هم به جوش آورده نرخ غیررسمی دلار روز پیش به مرز ۳۳ هزار تومان هم رسید.

افزایش قیمت دلار باعث شده فروشنده ها دیگر امکان تهیه ارز را نداشته باشند و از فروش لوازم خانگی به اندازه خرید آن بترسند و بسته بودن درها را به باز بودن آن ترجیح بدهند. خلاصه اش این است که امین حضوری ها می گویند آنها از هر سو تحت فشار هستند. هم برای فروش کالای خارجی، هم مالیات. اگرچه به گفته آنها سایت های خرید و فروش کالا خیلی راحت جنس خارجی را در سایت های خود به فروش می گذارند اما گویا در همین مدت ۶۰۰ سایت و وبگاه فروش کالای قاچاق در فضای مجازی هم تذکر گرفته اند. عملیات مبارزه با قاچاق از امین حضور شروع نشده. روز جمعه ماموران سازمان قاچاق اول در محدوده خیابان ری که ادامه خیابان امین حضور است، چند انبار و بعد چند کامیونت کشف و ضبط کرده بودند. اینطور شد که پلمب انبارها، فروشنده های امین حضور را هم تهدید و ناراضی کرد. در واقع صنف فروشندگان لوازم خانگی از سیاست های جدید در مبارزه با ورود اجناس کره ای و آلمانی و اختیار دادن به صنف تولید کنندگان لوازم خانگی ایرانی خشمگین هستند و از این محدودیت ها که حالا با قوانین جدید مالیاتی هم همزمان شده به خشم آمده‌اند. ایجاد مراکز خرید غول آسای لوازم خانگی که در آن گروه هایی از صنف تولید کنندگان لوازم خانگی هم سرمایه گذاری کرده اند و حالا در حوالی تهرانسر و همین طور کیلومتر ۱۷ جاده کرج به دو مرکز غول آسای فروش لوازم خانگی ایرانی بدل شده به کار را برای این صنف قدیمی مستقر در سه راه امین حضور سخت تر هم کرده است. طرح مبارزه با لوازم خانگی قاچاق موجب شد تا فرصت فروش اینترنتی محصولاتی که خارج از محدوده رسمی لوازم خانگی ایرانی به دست مغازه داران امین حضور می رسد و عموما در فضای مجازی و پایانه های فروش لوازم خانگی عرضه می شوند از این مغازه دارها دریغ شود. در واقع هر چقدر اوضاع به نفع تولید کنندگان لوازم خانگی ایرانی است که با تکیه بر پشتیبانی کارخانه های چینی محصولات تقریبا ایرانی را به بازار عرضه کنند و از استقبال مشتری ها در فروشگاه ها و مراکز خرید تخصصی سود ببرند در عرصه صنف فروشندگان لوازم خانگی شرایط خیلی هم روبه راه نیست.

به هرحال دیروز با تعطیل شدن چند مغازه اول، حدود ساعت ۱۳ ظهر بقیه هم کرکره ها را پایین کشیدند و در خیابان به این سیاستها اعتراض کردند. اعتراض آنها تا ساعت ۱۵ ادامه داشت و کمی هم چاشنی های جانبی به آن اضافه شد. کم کم ساعت ۱۵:۳۰ مغازه ها دوباره درها را به روی مشتریان باز کردند اما به گفته این فروشنده فضای سنگینی هنوز در خیابان برقرار بود. پیش از این هم نشانه های واکنش به شرایط اقتصادی را در همین خیابان می توانستید پیگیری کنید. این خیابان به علت رکود در بازار برای چند روز در سال ۱۳۹۷ تعطیل شد. در زمستان ۹۸ هم این راسته چندروزی تعطیل شده بود. همچنین این بافت سنتی در سال ۱۴۰۰ به ممنوعیت فروش لوازم خانگی خارجی هم واکنش خشمگینانه ای نشان داد. آخرین مورد آن هم روز گذشته بود که بازاریان نشان دادند با وجود فاصله ۱۵ دقیقه ای تا بهارستان، می توانند اندازه صندلی های هر نماینده، بر اقتصاد کشور تاثیرگذار باشند. 

امین حضور در اقتصاد سیاسی تهران چه نقشی دارد؟ 

نه فقط دیروز بلکه احتمالا از همان دوران مشروطه فروشنده ها وقتی با فشارهای اقتصادی روبه رو می شدند، در اولین قدم درها را می بستند و با همین روش در عرصه سیاسی هم نقش مهمی بازی می کردند. موقعیت این سه راهی را در جغرافیای شهری تهران تصور کنید. امین حضور، یکی از خیابان های بافت قدیمی تهران است که بخشی از محله سرچشمه محسوب میشود. برخی می گویند تاریخ تاسیس آن به قاجار و ابتدای پهلوی میرسد. درواقع جایی که امروز به آن سه راه امین حضور می گویند، خانه باغ یکی از نزدیکان ناصرالدین شاه به نام آقاعلی آشتیانی بوده که تاثیر زیادی در مدیریت شهری نوین در ایران داشته است. جالب اینکه اولین ایستگاه آتش نشانی هم در همین سه راهی شکل گرفته. آن هم به خاطر چشمه های فراوانی که در نزدیکی این محله، به محله سرچشمه وجود داشته. یکی از قدیمی ترین سفره خانه های تهران هم به نام نان و نمک در همین محله در سال ۱۱۶۹ افتتاح شده است. در دوران قاجار سه راه امین حضور به خاطر اینکه فاصله کمی تا بازار تهران داشته و به دروازه شهر هم نزدیک بوده، همیشه محل رفت و آمد باربرهایی بوده که در حال بردن یا برگشتن از بازار بودند. به همین خاطر هم قبل از خیابان کشی‌های مدرن شهری، اینجا ساختار مناسبی برای داد و ستد به خود می گیرد. زندگی بازاریان مهم در این خیابان باعث می شود که در دوران مشروطه هم مانند بخش های دیگر بازار یکی از کانون های رفت و آمد مشروطه خواهان باشد. برای مثال خانه امین الضرب، بازرگان سرشناس دوران قاجار در همین محله قرار داشته. اگرچه او بعد از خریداری، به این محله نیامد اما بعد از مرگ، به محل زندگی پسرش قوام الدوله تبدیل شد. سپس در دوران پهلوی، این راسته محل فروش یخ‌های قالبی بوده اما بعد از تصمیم لوازم خانگی فروشی‌ها برای انتقال به این محله، کم کم گاراژهای زیرزمینی تعمیرات لوازم خانگی هم به مغازه فروش و نمایندگی این محصولات تبدیل شد که این تغییر کاربری به خصوص در اواخر دوران پهلوی سرعت گرفت.