چرا همکاری با چین را معطل گذاشتند؟!
تابستان 98 سعید جلیلی عضو شورای عالی امنیت ملی در نشستی با فعالین دانشجویی به ارائهی تحلیلی درخصوص همکاری 25 ساله ایران و چین پرداخت.
نسیمآنلاین: تابستان 98 سعید جلیلی عضو شورای عالی امنیت ملی در نشستی با فعالین دانشجویی به ارائهی تحلیلی درخصوص همکاری 25 ساله ایران و چین پرداخت. به بهانهی امضای توافقنامهی 25 ساله ایران و چین متن بخشی از این جلسه را در ادامه بخوانید.
خب؛ سؤالاتی دربارۀ همکاری راهبردی ایران و چین مطرح شد. با فرض مباحثاتی که انجام دادیم چند نکته هم دربارۀ آن عرض خواهم کرد.
امروز اقتصادی مثل چین میخواهد وارد عرصهای از روابط با شما بشود که ظرفیت فرصتهای بهدستآمده از این تعامل، میتواند راهبرد فشار حداکثری آمریکا را بشکند. بعد یک دفعه شما میبینید یک طیف از جریانهای مختلف میگویند نه آقا، این تهدید است! ما اصلاً خوابمان نمیبرد! البته اشکالی ندارد که برای یک عده بدون غرض، سؤال پیش بیاید. اما میخواهم بگویم شما صحنه را برای خودتان تعریف کنید و نقش و کار خودتان را نیز در این صحنه پیدا کنید.
اگر بهخوبی ببینیم، میفهمیم این همکاری فرصتی است که میتواند در این بزنگاه فشار آمریکا را بشکند و به همین دلیل اینگونه از سوی مقامات رژیم آمریکا و رژیم صهیونیستی مورد هجمه قرار گرفته است. اظهارات دو روز اخیر پمپئو یا سایر مقامات رژیم آمریکا را راجع به همین یک موضوع خاص بخوانید، متوجه میشوید چقدر موضوع برای آنها مهم است.
سال نود و چهار رئیس جمهور چین به ایران آمده، با حضرت آقا و مسئولین ملاقات کرده و گفته است ما حاضر هستیم با شما در سطح راهبردی همکاری بکنیم.
چین یک منافعی دارد. یک تقابلی با آمریکا دارد. اینجا یک اشتراکاتی برای شما و چین پیش آمده و تولید فرصت کرده است. یعنی در حالی که آمریکا میگوید فشار حداکثری و تحریمهای ثانویه را اعمال میکند، چین آمده و این پیشنهاد را ارائه داده است.
خب، خیلی از کشورها هستند که میآیند میگویند ما میدانیم که حق با شماست اما نمیتوانیم در برابر تحریمهای ثانویه تاب بیاوریم؛ ما کشور کوچکی هستیم. بارها خود من صریح شنیدم از مقامات کشورهای بسیار پرمدعای اروپایی؛ به خود من بیان کردند که ما کشور کوچکی هستیم. این مقاومتهای شما را ما نمیتوانیم بکنیم. یک فشار به ما بیاید نمیتوانیم تحمل کنیم. حداقل چند مورد الان در ذهن خودم هست. بهصراحت همین را بیان میکردند.
پس این پیشنهاد همکاریهای راهبردی در این شرایط مطرح شده و از این حیث هم برای ما و هم برای طرف مقابلی که به ما فشار میآورد، مهم است.
حالا در این شرایط یکی آمده یک عرصهای را باز کرده که میتواند این فشار را بشکند. طبیعی است آن کسی هم که پای این کار میآید، حتماً برای خود او هم مهم است. او میخواهد با کمترین هزینه این کار را بکند. یکی از هزینههایش چیست؟ همان مسئلهی تحریمهای ثانویه.آمریکا میگوید هر کسی با ایران کار بکند، من او را تحریم میکنم. شرکتش را تحریم میکنم، نفتش را تحریم میکنم، آدمهایش را تحریم میکنم. پس طبیعی است که از سوی هر دو طرف این همکاری راهبردی، سطح طبقهبندی اطلاعات این موضوع باید حفظ بشود.
در همه جای دنیا ممکن است توافقی محرمانه باشد. مخصوصاً در دوران جنگ. همانطور که شما در دوران جنگ نظامی بعضی موارد را محرمانه دنبال میکنی. البته این محرمانگی نیز باید دارای ضوابط باشد. نباید رها باشد. باید یک اطمینانی حاصل بشود که آیا ملاحظات (اصول، اهداف، منافع، حقوق) رعایت شده است یا نه؟ طبیعتاً دستگاههای نظارتی مختلف نظیر مجلس و قوه قضائیه و حتی در درون دولت نیز این ملاحظات را باید داشته باشند.
آن طرف میگوید آقا، من به تو میگویم حاضرم در همین تحریمها، با تو همکاری 25 ساله ببندم اما با رعایت ملاحظاتی که آمریکا نیاید شرکت های من را تحریم کند و دست و پای من را ببندد. اینجاست که باید حساس شد. چه کسی میآید این موضوع را یک دفعه در بزنگاه مطرح میکند و با دشمن همراهی میکند؟ البته این موضوع هم مثل هر توافق دیگری باید مسیر قانونی خود را طی کند.
چرا معطل گذاشتند؟!
یکی از سؤالاتی که باید مطرح بشود این است که وقتی چین سال نود و چهار آمد این پیشنهاد را داد و اعلام آمادگی کرد، چرا تا سال نود و نه معطل شده است؟ چه بسا اگر موضوع بهموقع مطرح و پیگیری شده بود، مناسبات گسترده و سازنده اقتصادی با سایرین را هم تحت تاثیر قرار میداد و اولویت سیاست خارجی کشور تصحیح شده و چه بسا دشمن را در اتخاذ راهبرد فشار دچار تردید میکرد.
واقعاً در این حرکتی که علیه این همکاری، که هنوز در مرحلۀ پیشنویس معطل مانده، شروع شد، کاملاً مشهود بود که یک حرکت بسیار حسابشده است و میتواند همۀ افرادی را از این سر طیف تا آن سر طیف یک دفعه در صحنهای بیاورد که آمریکا میخواهد.