وقتی نان نداریم، بیمه به چه کارمان می‌آید
با افزایش گرانی‌ها در کشور و عدم مدیریت مناسب متولیان امر، آنچه در این اوضاعِ نابسامان هر روز رو به وخامت می‌گذارد، وضعیت معیشت جامعه کارگری است.
به گزارش نسیم‌آنلاین به نقل از خبرگزاری مهر؛ بررسی کیفیت زندگی کارگران ایرانی حکایت از آن دارد که متأسفانه وعده‌های دولتمردان در این خصوص محقق نشده و با وضعیت کنونی نقش دولت در تسهیل معیشت زندگی این قشر تقریباً چیزی برابر با هیچ است.
جامعه کارگری کشور در عین نبود شغل مناسب، با افزایش سرسام‌آور قیمت مواد غذایی مواجه بوده و وضعیت زندگی این قشر سخت‌تر شده است، تازه این زمانی است که ما از نیازهایی همچون مسکن و پوشاک چشم‌پوشی کرده باشیم!
اگر تا چند سال پیش فقط افزایش نسبی قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم به‌ویژه دهک‌های پایین جامعه در کشور مطرح بود، اکنون با پیدا شدن ویروس کووید ۱۹ و بیماری کرونا مشکلات زیادی به کوله‌بار گرفتاری‌های قشر کارگران افزوده شد.
این روزها یکی از اقشاری که به‌سختی زندگی می‌گذرانند، «کارگران مظلوم» هستند که تمامی مشکلات از قبیل نبود بیمه، نداشتن خانه و سرپناه، بیکاری، عدم پرداخت حقوق معقول و ثابت، نبود حمایت، کاهش قدرت خرید و … را یکجا تجربه می‌کنند.
دستمزد کارگر کفاف ۳۰ درصد هزینه زندگی را می‌دهد
طبق آخرین بررسی شورای عالی کار در خصوص حقوق کارگران در کشور که هنوز تصمیم نهایی در این خصوص گرفته نشده است، دستمزد کنونی این قشر حداکثر ۳۰ درصد از هزینه‌های فعلی یک زندگی عادی را پوشش می‌دهد که در پی جبران باقی هزینه‌های زندگی، کارگران مجبور به روی‌آوردن به مشاغل کاذب و پرخطر هستند، اقدامی که می‌تواند تبعات اجتماعی بسیاری را در پی داشته باشد.
به گفته محمد سیمزاری، مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اردبیل بسیاری از کارگران فصلی در طول سال مدام دنبال کاری موقت هستند که بتوانند روزی خود را به هر طریقی کسب کنند و همین موضوع سبب روی آوردن آن‌ها به شغل‌های کاذب و به‌مراتب سبب ایجاد برخی تبعات سنگین در جامعه می‌شود.
در بررسی از بهمن‌ماه سال گذشته تا ابتدای بهمن ۱۳۹۹، یک‌میلیون و ۱۷۴ هزار تومان هزینه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌های خانوارهای کارگری افزایش‌یافته است! جالب است که در همین مدت میزان حقوق کارگران تنها حدود ۴۰۰ هزار تومان افزایش را نشان می‌دهد.
حالا با این اوصاف، نگرانی‌ها از این بابت است که باوجود گرانی‌ها و تورم‌هایی که در اقتصاد کشور طی سال ۱۳۹۹ اتفاق افتاده است و تورم روزبه‌روز به شکلی افسارگسیخته بالا می‌رود، سهم دستمزد کارگران در جلسه شورای عالی کار و یا بودجه سال ۱۴۰۰ چه مقدار خواهد بود؟ بااینکه خبرها حاکی از افزایش چنددرصدی حقوق این قشر زحمتکش و شریف در بودجه سال آینده دارد، اما آیا دولت بازهم همانند همیشه دیوار کارگران مزدی را کوتاه‌تر می‌بیند؟
۷۰ درصد جمعیت استان کارگر و خانواده کارگر هستند
سجاد محمدحسن‌پور، رئیس انجمن صنفی کارگران با اشاره به وضعیت نامناسب جمعیتی استان اردبیل به لحاظ درآمد و شغل اجتماعی گفت: هم‌اکنون ۷۰ درصد جمعیت استان اردبیل را کارگران یا خانواده‌های کارگران تشکیل می‌دهند که این اوضاع برای ساماندهی نیاز به یک برنامه مدون و همت بلند دارد.
وی در خصوص جامعه کارگری اردبیل بیان کرد: بیشتر کارگران اردبیل را کارگران فصلی ساختمانی تشکیل می‌دهند که همین کارگران نیز سالیانه چندان درآمدی از طریق این شغل نداشته و در نتیجه با مشکلات عدیده‌ای زندگی می‌گذرانند.
یکی از کارگران فصلی اردبیل که سال‌هاست در صنعت ساختمان مشغول کارگری است گفت: اصلی‌ترین مشکل این روزهای ما و جامعه کارگری محتاج این‌وآن بودن برای تأمین نان شب و مایحتاج خانواده‌هایمان است و نمی‌دانیم فریاد ما که تا این حد واضح و علنی است چرا به گوش کسی نمی‌رسد؟
وی که ۴۷ سال دارد دراین‌باره اظهار می‌کند: ما به‌عنوان کارگران فصلی هرگز سرپناهی برای خود نداشتیم که هیچ در فصل سرما هم در مکان‌هایی از شهر در فضای کاملاً باز حضور می‌یابیم که همین موضوع سلامت ما را به خطر می‌اندازد.
بختیار پاکمزد، مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل بالاخره بعد از سال‌ها از احصای این مشکل خبر داده و درباره ساخت مکانی برای سرپناه دادن به کارگران فصلی استان در فصول سرد سال گفت: با همکاری شهرداری و انجمن صنفی کارگران اردبیل قرار بر این است تا در سه‌نقطه از شهر مکانی سرپوشیده برای کارگران فصلی اردبیل احداث شود تا از پراکندگی این قشر در سطح شهر که آسیب‌هایی را هم به دنبال دارد جلوگیری شود.
در نقاط مختلف کشور کارگرانی همانند ما هستند که برای تأمین پول یک قرص نان هم محتاج‌اندباید توجه داشت که این موضوع صرفاً در حد یک برنامه‌ریزی بوده و هنوز اقداماتی عملی را در این راستا در اردبیل شاهد نیستیم و ازآنجاکه زمستان ۱۳۹۹ در حال اتمام است امید داریم تا زمستان سال آینده سرپناهی برای کارگران به شکلی حقیقی افتتاح و در اختیار آنان قرار گیرد.
مردی که هرروز در میدان عالی‌قاپوی اردبیل به انتظار کار صبح خود را به شب می‌رساند نیز دراین‌باره می‌افزاید: ما فقط بخشی از تعداد کثیری از کارگرانی هستیم که مشکلات زیادی دارند و فکر نکنیم که فقط در اردبیل این‌چنین است و در نقاط مختلف کشور کارگرانی همانند ما هستند که برای تأمین پول یک قرص نان هم محتاج‌اند.
بااینکه هم‌اکنون وضعیت کارگران اردبیل چه در واحدهای صنفی چه در صنعت ساختمان تعریف چندانی ندارد، اما همین مشکلات برای کارگران دیگر نقاط کشور هم وجود دارد و شاهد هستیم که از سال‌های گذشته تا به الآن کارگران مختلفی در استان‌های کشور همچون کارگران گروه ملی فولاد ایران، شرکت نیشکر هفت‌تپه، شرکت سیمان مسجدسلیمان، ذوب‌آهن اردبیل و … در دریافت دستمزد خود با مشکلاتی مواجه بودند که درواقع همه این‌ها مشت نمونه خروارند.
بیمه کارگران حال و روز خوشی ندارد
رئیس انجمن صنفی کارگران با اشاره به تقاضای ۳۵ هزار نفر برای بیمه کارگری گفت: از این تعداد متقاضی برای بیمه کارگری در صنعت ساختمان ۲۴ هزار نفر هم‌اکنون از خدمات بیمه بهره‌مند می‌شوند که درمجموع تعداد بیمه‌شدگان جامعه کارگری استان ۱۱۰ هزار نفر است.
یکی از کارگران ساختمان که هرروز برای کار به میدان وحدت اردبیل می‌آید در خصوص بیمه کارگری گفت: الآن که فصل سرماست و ما مجبور به ایستادن ساعت‌ها در این محل هستیم بااینکه بارها برای دریافت بیمه کارگری مراجعه کرده‌ایم اما ما را مشمول شرایط بهره‌مندی از بیمه نمی‌دانند.
مرد میان‌سال دیگری که او هم از این وضعیت گله‌مند است، افزود: بااینکه ۱۱ سال است در این حرفه به‌ناچار فعالیت دارم اما هنوز هم که هنوز است در هیچ کجا تحت پوشش بیمه نیستم و وقتی خودم یا عضوی از خانواده‌ام به دلیل کسالت به بیمارستان یا مراکز درمانی مراجعه می‌کنیم به خاطر هزینه بالای داروها و خدمات بهداشتی قادر به تکمیل طول دوره درمان خود نیستیم.
به گفته محمدحسن‌پور، رئیس انجمن صنفی کارگران به دلیل کارگر نشین بودن استان و نبود سهمیه بیمه خوب، هم‌اکنون حداقل ۱۰ هزار نفر در نوبت بیمه کارگران ساختمانی قرار دارند که شرایط مشمول بیمه کارگران ساختمانی داشتن کارت مهارت در صنعت ساختمان و احراز شغلی آن‌ها در سامانه رفاهی است.
وقتی «نان» برای خوردن نداریم، بیمه به چه کارمان می‌آید
یکی از کارگران فصلی اردبیل در خصوص سختی‌های تأمین مایحتاج خود در این روزها گفت: حدود سه سال پیش با دستمزد کارگری خود که ۶۰ هزار بود می‌توانستیم سه کیسه برنج خریداری کنیم، شاید بیمه کردن خود و اعضای خانواده خود برای ما معنی داشت، اما الآن با ۱۰۰ هزار تومان دستمزد خود به‌سختی می‌توانیم نان، چند عدد تخم‌مرغ و یک بطری روغن خوراکی خریداری کنیم و با این اوضاع فکر می‌کنم امیدی به سلامت کارگران و خانواده‌های آنان در آینده نیست.
این کارگر با اشاره به وضعیت نامناسب اقتصاد کشور اظهار کرد: با این اوضاع گرانی وقتی افراد توانی برای ساخت مسکن ندارند، پس کارگران فصلی هم کاری برای انجام نخواهند داشت، بااین‌حال اوضاع می‌شود دقیقاً حال این روزهای ما که از ابتدای پاییز فقط چند روز معدود سر کار بودیم.
یکی دیگر از کارگران ساختمانی تصریح کرد: بسیاری از کارگران در کشور به‌واقع برای نان شب محتاج دروهمسایه‌اند و وقتی با این میزان مشکلات مواجه هستیم، دولت چطور می‌تواند هنوز هم نسبت به آینده خوش‌بین باشد.
این مرد ۵۰ ساله همچنین از حسرت کودکان خود گفته و می‌افزاید: باگذشت زمان و به‌مرور اقلام خوراکی به‌نوبت از سبد غذایی کارگران حذف می‌شود که ما امسال به لطف گرانی‌های موجود در کشور از خوردن گوشت و پروتئین‌ها به‌کلی محروم هستیم.
نیاز اصلی کارگران «کار» است
وقتی با تعداد زیادی از کارگران فصلی و ساختمانی استان اردبیل گفت‌وگوهایی داشتیم از صحبت‌های این افراد این مسئله برداشت شد که نیاز اصلی این قشر نه صرفاً کمک معیشتی، نه بیمه و نه دیگر موارد بوده، بلکه نیاز اصلی آن‌ها کار و فرصت شغلی است چراکه در صورت داشتن کار و درآمد خوب، کمک‌های معیشتی دولت و بیمه تنها می‌تواند گذران زندگی را برای کارگران آسان‌تر کند.
به گفته یکی از کارگرانی که هر روز صبح از ساعت ۶ در یکی از میادین اصلی شهر اردبیل (دروازه مشگین) برای قبول کار ساختمانی حضور می‌یابد، کارگران فصلی و ساختمانی این روزها شرمنده خانواده خود هستند به‌طوری‌که بسیاری از این افراد نمی‌توانند حتی یک کیلو میوه هم در ماه مصرف کنند.
این کارگر بیان کرد: با این چندرغازی که ما بعد از چند روز کار سخت دریافت می‌کنیم فقط می‌توانیم خرج نان خود را متقبل شویم.
طبق گفته جامعه کارگری اردبیل، این روزها هر جوان با مدرک یا بدون مدرک تحصیلی، وقتی از اشتغال در سیستم اداری یا صنعتی کشور ناامید می‌شود به کارگری ساختمان روی می‌آورد، این اقدام در صورت صرف‌نظر از تمامی مشکلاتی که برای قشر جوان کشور به دنبال دارد، مستقیماً آینده مبهم کشور را نیز نشانه می‌رود.
جذب ۳۰ درصد از کارگران در سالی که گذشت
رئیس انجمن صنفی کارگران اردبیل در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درزمینهٔ کیفیت و وضعیت جذب کارگران در سال جهش تولید، گفت: درصد جذب در صنعت ساختمان در سال ۹۹ بیش از ۳۰ درصد بوده که سعی داشتیم در سایر اصناف نیز سقف جذب نیروی کار را داشته باشیم.
محمدحسن‌پور اظهار کرد: اقدامات انجام‌شده در راستای ساماندهی وضعیت کارگران رعایت اصل سه‌جانبه گرایی در هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف اداره کار، افزایش انجمن‌های صنفی کارگری در راستای صیانت از حق‌وحقوق کارگران به‌ویژه کارگران ساختمانی بوده است.
وی به وجود کمبودها در بیمه کارگران ساختمانی اشاره و خاطرنشان کرد: طبق ماده ۱۰ بیمه کارگران ساختمانی، سن ۶۰ سال تمام و یا داشتن سابقه ۳۵ سال ظلم آشکار در حق کارگران ساختمانی بوده که این قانون نیز با این اوضاع وخیم کارگری در کشور نیازمند اصلاح است.
این مسئول همچنین بیان کرد: در کارگاه‌های ساختمانی کارفرما از بیمه افراد زیرمجموعه خود خودداری می‌کند که این مسئله به جد به بازرسی‌های مستمر از کارگاه‌های ساختمانی و حضور میدانی بازرسان اداره کار نیاز دارد.
عدم تناسب درآمد و مخارج کارگران نیازمند اجرای عدالت است
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اردبیل اظهار کرد: هم‌اکنون در بهترین حالت دریافتی جامعه کارگری کشور با میزان تورم موجود تناسب ندارد، لیکن مشکل وقتی بیشتر می‌شود که تعدادی از این افراد در حسرت کار ثابت بوده یا بیمه نیستند یا مشکلات عدیده‌ای با کارفرمایان خود دارند.
به گفته سیمزاری، عدالت اجتماعی ایجاب می‌کند که کارگران از حقوق اولیه خود برخوردار باشند و برای کسب این حقوق اولیه مجبور به مراجعه به مراجع متعدد نباشند اما متأسفانه در بحث کارگری و کارفرمایی این مشکل در سیستم کاری کشور بوده که برای رفع این مشکل باید وزارت کار با برنامه‌ریزی پیش برود، زیرا در صورت عدم رسیدگی به‌موقع می‌بایست آینده سیستم کاری کشور منتظر یک خسران و آسیب جدی باشد.
این فعال فرهنگی با اشاره به شیوع کرونا و ایجاد مشکلات برای کارگران کشور گفت: واقعیت امر این است که کرونا و شیوع آن به بیشتر اقشار جامعه آسیب زده است اما طبقه کارگر که همیشه آسیب‌پذیرتر هستند در این میان مشکلات بیشتری را متحمل شده‌اند، در این میان نمی‌توان حتی کارفرمایان را نیز مقصر دانست چراکه باید دولت حمایت مناسبی از این قشر داشته باشد.
غفلت از ساماندهی کار و کارگر در جامعه فلاکت به بار می‌آورد
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اردبیل اظهار کرد: هم‌اکنون تورم موجود در کشور هیچ تناسبی با دریافتی‌های اعلام‌شده برای کارگران ندارد و شکی نیست که مسئولان ما باید به فکر ارتقای سطح زندگی این قشر باشند.
سیمزاری عدم رسیدگی به وضعیت کارگران و خانواده‌های آنان را زمینه‌ساز تشدید ناهنجاری‌های اجتماعی دانست و اضافه کرد: فاصله طبقاتی موجود با شعائر دینی و مکتبی ما همخوانی نداشته و برای رسیدن به جامعه مطلوب و آرمانی ما راه درازی در پیش داریم اما گام‌های نخست آن از همین توجه به طبقه کارگر شروع می‌شود.
وی اظهار کرد: این مشکل در مقطع کنونی نمی‌تواند فقط توسط دولت به سرانجام رسد بی‌گمان همکاری قوای سه‌گانه و بخش خصوصی و مراکز نیکوکاری و خیرین می‌تواند در این زمینه تأثیرگذار و نقش‌آفرین باشد.
مدیر روابط کار استان اردبیل نیز در مورد روابط کارگر و کارفرما گفت: اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل نظارت کافی بر روابط کارفرما و کارگر دارد که در این زمینه از کارفرمایان تقاضا می‌شود با توجه به نزدیک بودن ایام تعطیلات نوروز نسبت به پرداخت معوقات کارگران و نیز تأمین امنیت جانی آنان اقدام کنند.
علی‌رغم ادعای اداره کار در خصوص نظارت بر روابط کارگری و کارفرمایی در استان هم‌اکنون تعداد زیادی از کارگران از عدم پرداخت معوقات خود شاکی بوده و با تجمع و تحصن چندین و چندباره خواستار پرداخت معوقات خود شدند که گویا هنوز هم از سال‌های گذشته برخی مطالبات کارگران پرداخت‌نشده است.
رشد سرسام‌آور و بی‌وقفه قیمت کالاها و ناکارآمدی دولت در بحث مدیریت اوضاع اقتصادی کشور اقشار آسیب‌پذیر جامعه را نشانه رفته و به‌مرور اقتصاد خانوارها را فلج می‌کند، تا جایی که هم‌اکنون در این اوضاع نابسامان، کارگران به‌عنوان یکی از اقشار در معرض خطر به‌سختی زندگی می‌گذرانند.
تأثیر افزایش نرخ تورم به‌قدری در زندگی این روزهای کارگران محسوس است که این قشر هم‌اکنون به فکر برطرف کردن هیچ‌یک از نیازهای خود اعم از مسکن یا موارد دیگر، به‌غیراز خوراک خود نیستند، یعنی به تعبیر واقعی سفره کارگران کشور در این مقطع زمانی خالی‌تر از همیشه است.
کارگران کشور این روزها چشم به دست دولت و مجلس دوخته‌اند تا دستمزد آنان را در بودجه سال آینده طوری تنظیم کند تا این قشر هم رفاه به معنای واقعی را برای یک‌بار هم که شده لمس کنند.
