محدودیت های سفر نوروزی؛ از نظام سلامت اصرار، از گردشگری انکار!
در شرایطی که وزارت میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده است که می خواهد بستر سفرهای ایمن و هوشمند را در ایام نوروز فراهم کند، اما سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرده که با توجه به شیوع کرونای انگلیسی و خطر موج چهارم کرونا، بعید است که پیشنهادات مطرح شده در مورد سفرهای هوشمند، مورد تصویب این ستاد قرار بگیرد.
مجموع اظهارنظرهای مسئولان وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در طی هفته های اخیر نشان می دهد که متولیان این وزارتخانه، اصرار به برگزاری سفرهای نوروزی دارند. پیشتر نیز برگزاری نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی تهران با انتقادات جدی مواجه شده بود، اما مسئولان این وزارتخانه درباره اهداف برگزاری این نمایشگاه در شرایط پرخطر کرونا اعلام کردند که ما می خواستیم نشان دهیم که بخش گردشگری کشور هنوز زنده و پویا است.
همچنین مواضع اخیر وزارت گردشگری برای برگزاری سفرهای نوروزی نیز با انتقادات جدی همراه بوده است. با وجود اینکه بسیاری از کارشناسان نظام سلامت نسبت به خطرات پرشمار انجام سفرهای نوروزی هشدار داده اند، اما علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از تلاش این وزارتخانه برای ترویج سفرهای هوشمند در ایام نوروز خبر داده و گفته است: «با ستاد ملی مقابله با کرونا و همچنین کمیته امنیتی اجتماعی وزارت کشور با حضور دستگاه‌های مختلف، توافقاتی کردیم. در ستاد با حضور رئیس‌جمهوری نیز توضیحات ارائه‌شده تصویب شد. بنابراین امیدوارم در همان چارچوبی که توافق کردیم، بتوانیم نوروز را برگزار کنیم و شاهد رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی باشیم تا بتوانیم سفر هوشمندانه و سالم را تحقق ببخشیم.»
البته مواضع وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا، 180درجه با اظهارات اخیر وزیر گردشگری اختلاف دارد. علیرضا رئیسی، سخنگوی این ستاد و معاون وزیر بهداشت با صراحت اعلام کرده است: «با توجه به اینکه پیک بعدی بیماری ممکن است در فروردین ماه رخ دهد، سفرها می‌تواند پیک را بسیار شعله‌ور کند. با توجه به شرایط فعلی بیماری و افت پروتکل‌های بهداشتی به نظر من سفرهای نوروز تقریبا منتفی است، مگر اینکه در دو تا سه هفته آینده رعایت پروتکل‌ها افزایش یابد و تعداد شهرهای آبی خیلی زیاد شود. این در حالی است که متاسفانه تعداد شهرهای آبی روزبه روز در حال کاهش است. البته در هر حال ما بر اساس محدودیت هوشمند عمل می‌کنیم و اجازه نخواهیم داد کسی به شهر قرمز یا نارنجی یا شهرهای زرد مسافرپذیر وارد شود.»
او تاکید کرده است: «باید در مورد سفرها واقع‌نگر بود. البته که می‌دانیم مردم تحت فشار هستند و برخی سه عید است که سفر نرفته‌اند. عید سال ۱۳۹۸ که سیل آمد، عید سال گذشته و امسال هم که درگیر کرونا و ویروس جهش یافته هستیم، اما با این شرایط بعید است بتوانیم پیشنهادات مطرح شده در ستاد در مورد سفرهای هوشمند و سلامت را تصویب کنیم. بنابراین به نظر بنده فعلا مردم اقدام به رزرو بلیط هواپیما، قطار و... برای نوروز ۱۴۰۰ نکنند، چون ما در یک جنگ غیرقابل پیش‌بینی با ویروس هستیم. تا زمانی که واکسیناسیون کافی انجام نشود، هر لحظه منتظر یک تغییر رفتار و جهش عجیب از سوی ویروس هستیم.»
البته رئیسی به پیش شرط های انجام سفر نوروزی اشاره کرده و به ایسنا گفته است: «مهم‌تر از رفتار ویروس، تغییر رفتار ما مهم است. اگر می‌توانستیم شرایط و رفتارمان در قبال ویروس را کنترل کنیم، می‌شد دو نوع سفر را انجام داد. در نوع اول، ثبت‌نام افراد در تور بود تا حمل و نقل و محل اسکان آنها کنترل شود. در نوع دوم، افرادی هم می‌توانستند با وسیله نقلیه خود اما تحت نظر تور سفر کنند تا محل اسکانشان تحت نظر باشد. این دو نوع سفر می‌توانست اجرایی باشد، اما در حالت سوم افراد با ماشین خود به خانه یا ویلای خود با اقوام می‌رفتند که در این حالت، شرایط از کنترل ما خارج بود. در نوع آخر هم افراد با ماشین خود یا وسیله حمل و نقل عمومی به سفر می‌رفتند و در پارک‌ها چادر می‌زدند که این نوع از سفر از ابتدا ممنوع اعلام شد. در حال حاضر مشکل اصلی ما سفر رفتن گروه سوم است. اگر پروتکل‌ها در دو هفته باقی‌مانده به خوبی رعایت شود، آن وقت شاید بتوان اجازه داد سفرهای نوع یک و دو انجام شود، اما اگر موفق به رعایت پروتکل‌ها نشویم، دیگر سفرها امکان پذیر نیست.»
هیزمی بر آتش کرونا اضافه نکنیم
سازمان راهداری اعلام کرده است که که این سازمان منتظر دستورات ستاد ملی مقابله کرونا درباره اعلام شرایط سفرهای نوروزی است. داریوش باقرجوان، مدیرکل حمل و نقل مسافری سازمان راهداری تاکید کرده است: «توصیه موکد بر عدم انجام هر گونه سفر است تا زنجیره سرایت بیماری قطع شود، اما طبق روال سال گذشته برای انجام سفرهای نوروزی ضروری، اولویت با حمل و نقل عمومی است، چراکه با توجه به نظارت‌های سختگیرانه و رعایت جدی پروتکل‌های بهداشتی در سفر با حمل و نقل عمومی، موظف هستیم که آمادگی پذیرش مسافران را داشته باشیم. البته تابع و منتظر اعلان شیوه نامه‌های مرتبط با این موضوع از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم.»
اگرچه هنوز تصمیم قطعی برای سفرهای نوروزی اتخاذ نشده است، اما بسیاری از کارشناسان نظام سلامت تاکید دارند که هرگونه اعطای مجوز سفرهای نوروزی موجب شعله ور شدن آتش کرونا خواهد شد.
دکتر کریم میرزا شاهی، متخصص پزشکی اجتماعی در گفتگو با الف به اهمیت لغو سفرهای نوروزی اشاره می کند و می گوید: «واقعیت این است که کرونای انگلیسی می تواند در مدت زمانی کمتر از 72 ساعت، علایم حادی در بیماران ایجاد کند. حتی اگر همه پروتکل ها را هم رعایت کنیم، باز هم این امکان وجود دارد که به دلیل قدرت سرایت این نوع جهش یافته، دچار موج چهارم کرونا شویم. حال اگر در این وضعیت، اجازه سفرهای نوروزی هم داده شود، گویی با دست خودمان اجازه داده ایم که موج چهارم کرونا شکل بگیرد.»
میرزا شاهی تاکید می کند: «نکته بسیار مهم این است که باید حواسمان به توان کادر درمان هم باشد. اگر موجی از کرونا در نوروز شکل بگیرد، سیستم درمانی در این ایام تعطیلات دچار بار مراجعه سنگینی خواهد شد و فشار کاری کادر درمان نیز چند برابر می شود. در نتیجه، امکان افزایش آمار جان باختگان در بین کادر درمان افزایش پیدا می کند. اگر با شرایطی روبرو شویم که کادر درمان را از دست بدهیم، جایگزینی برای خیلی از آنها وجود ندارد و در نتیجه، آمار مرگ و میر در بین بیماران مبتلا به کرونا نیز افزایش خواهد یافت.»
همچنین دکتر سینا اسداللهی، متخصص بیماری های عفونی نیز در گفتگو با الف به ضرورت انجام نشدن سفرهای نوروزی اشاره می کند و می گوید: «هرگونه ارائه مجوز برای انجام سفرهای نوروزی، نوعی بی احترامی به زحمات کادر درمان و نادیده گرفتن فداکاری های آنان است. هر سازمان و نهادی که مجوز ارائه سفرهای نوروزی را صادر کند، خودش هم باید اعلام کند که مسئولیت افزایش آمار مرگ و میرهای کرونا را بر عهده می گیرد. در شرایطی که دنیا در مقابل کرونای انگلیسی به زانو درآمده است و حتی در کشورهایی با قوی ترین سیستم های درمانی شاهد چهار رقمی شدن آمار مرگ های روزانه آنها هستیم، نباید ما ساده انگاری کنیم و اجازه دهیم که همان شرایط تلخ برای ما تکرار شود.»
او تصریح می کند: «انتظار می رود که مسئولان اجرایی کشور، خودشان مشوق رعایت پروتکل های بهداشتی باشند و الگوی مطلوبی به مردم ارائه دهند، نه اینکه برای راه اندازی سفرهای نوروزی، تلاش و تبلیغ کنند. ساختار درمانی ما تحمل موج بعدی کرونا را ندارد. تا زمانی که واکسیناسیون سراسری 70 درصد مردم انجام نشده است، هرگونه تبلیغ و تشویق به سفر به بحرانی شدن شرایط کرونا در کشور منتهی خواهد شد.»
بر اساس آمارهای وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، از ابتدای شیوع پاندمی کرونا تاکنون حدود 22 هزار میلیارد تومان به صنعت گردشگری کشورمان، آسیب مالی وارد شده است. به همین دلیل نیز عده ای بر این گمانند که با راه اندازی سفرهای نوروزی کنترل شده می توان بخشی از این آسیب ها را جبران کند. در عین حال، بسیاری از کارشناسان نظام سلامت تاکید دارند که آسیب های جانی که سفرهای نوروزی به دنبال دارد و ضربه ای که به اقتصاد سامت وارد می شود، بسیار بیشتر از منافع احتمالی خواهد بود که به بخش گردشگری تزریق خواهد شد.
