آقایان، مشک آن است که خود ببوید !..

اظهارات آقای اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در سفر اخیرشان به استان گلستان نشان دهنده عمق بی خبری دولت از نمره ای است که مردم به دولت دوازدهم داده اند.

ایشان روز 9 اسفندماه در جلسه ستاد اقتصاد مقاومتی استان گلستان در بخشی از سخنان خود هر چند به مقاومت و صبوری مردم ایران در این شرایط سخت نیز اشاره می کند اما به سیاق معمول در چنین مواقعی بلافاصله سراغ بزرگنمایی اقدامات دولت در این زمینه ها می رود. آقای جهانگیری با اشاره به شرایط امروز کشور اظهار داشته است: «... ما همان مدیرانی هستیم که توانستیم در مقطعی تحریم‌ها را کم اثر و در برخی موارد بی‌اثر کنیم و این سیاست همچنان از سوی دولت دنبال خواهد شد».

 معاون اول رئیس‌جمهور  روز 10 اسفندماه نیز در دیدار با نخبگان، جوانان، برگزیدگان و فعالان سیاسی اجتماعی و فرهنگی استان گلستان اشاره داشته‌اند «مخالفان داخلی مرتکب اشتباه بزرگی شدند و ناخواسته در این امر با دشمن هم‌صدا شدند و به امید و اعتماد ملت ایران آسیب زدند».

آقای جهانگیری در بخش دیگری از سخنان خود بیان می‌کند که «ما در این دولت بیشتر از همه دولت‌های گذشته پیشرفت داشته‌ایم».

این سخنان از جهات بسیاری حائز اهمیت است.

1- بالطبع هر فردی که اندک علقه‌ای نسبت به‌نظام جمهوری اسلامی، ایران و مردمش داشته باشد آرزو دارد تحلیل و برداشت معاون اول رئیس‌جمهور کاملاً با واقعیت همخوان و منطبق باشد. اما موضوع مهم این است که آقای جهانگیری دقیقاً مشخص نکرده در چه مقطعی دولت تدبیر و امید موفق به کم اثر یا بی‌اثر کردن تحریم‌ها شده است. هر چند انصاف حکم می‌کند که نباید منکر تلاش‌های دولتمردان در سال‌های گذشته شد اما اینکه عنوان شود دولت موفق شده تحریم‌ها را بی‌اثر کند به نظر می‌آید تعریف و تمجیدی  بیش‌ازحد از دولت است.

 در این امر نیز  شکی نیست که دولت آمریکا همیشه تلاش داشته از تحریم‌ها به‌عنوان ابزاری برای تحمیل خواسته‌ها و منافع خود بهره گیرد تا ایران را مجبور نماید تا توافق مطلوب واشنگتن را قبول کند. آن‌ها برخلاف ادعاهای حقوق بشری که همیشه دارند هیچ اهمیتی برای ارزش‌ها و اصول اخلاقی و انسانی قائل نیستند و گرنه همگان می‌دانند تحریم‌ها بیشترین فشار را بر اقشار ضعیف و محروم جامعه می‌آورد. اما مردم ایران طی سال‌های گذشته با مشکلات عدیده‌ای مواجه شدند که بخش قابل توجه ای از آن‌ بیش از آنکه به تحریم و فشارهای خارجی ارتباط داشته باشد به سوء مدیریت و ناکارآمدی‌ها برمی‌گردد.

بالطبع اگر تحریم‌ها بی‌اثر شده بودند در حال حاضر لازم نبود مقامات دولت هر روز درباره تحریم‌ها سخن بگویند. گاهی نیز به نظر می‌رسد مسوولان دولتی بیشتر از آنکه با ملت ایران در حال گفت‌وگو باشند گویی مخاطب سخنان آن‌ها، مقامات کاخ سفید هستند و بیشتر وقت خود را مشغول صحبت کردن با آنان هستند.

2- متأسفانه در دولت تدبیر و امید دقیقاً مشخص نیست که مرز بین انتقاد و تخریب کجاست. طی سال‌های گذشته مقامات دولت و تدبیر امید از هر فرصتی برای تخطئه و تحقیر منتقدان داخلی استفاده کرده‌اند و دراین‌باره فهرست طولانی از توهین‌ها منتشرشده است. در عرصه عملی نیز بعضاً رفتارهای نامناسبی توسط مسئولان دولتی که به شهرستان‌ها رفته‌اند با مردم صورت گرفته است. بنابراین وقتی چنین سخنانی از زبان معاون اول رئیس‌جمهور جاری می‌شود انتظار است دقیق‌تر دراین‌باره صحبت شود. البته ممکن است انتقادات اشتباه یا حتی تخریب‌هایی نسبت به دولت صورت گرفته باشد اما این‌ها را نمی‌توان به‌منزله عامل جدی در ناامیدی مردم به‌حساب آورد. بدون شک مهم‌ترین عاملی که موجب ناامیدی مردم شده عملکرد خود دولت بوده است. فراموش نشود زمانی در این کشور عنوان می‌شد برای دولت هفتم و هشتم هر 9 روز یک بحران ایجاد می‌شود اما درنهایت وقتی پیگیری می‌شد مثلاً قطع سخنرانی در یک شهر مرزی را نیز به‌عنوان یک بحران در نظر می‌گرفتند. تقریباً مشابه همان اتفاقی که چند هفته قبل در اصفهان و در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی رخ داد که شعار چند جوان را به‌مثابه ضربه به امنیت و منافع ملی در نظر گرفتند و چندین روز فضای رسانه‌ای توسط اصلاح‌طلبان و دولت درگیر چنین حاشیه‌هایی شده بود.

3-در چند سال اخیر هر دولتی که به پایان دوره خود نزدیک می‌شود تلاش می‌کند کارنامه‌ای با موفقیت‌های فراوان و بدون اشتباه از خود در افکار عمومی ترسیم کند. کارنامه‌ای که معمولاً به آن اشاره دارد که از تمام دولت‌های گذشته موفق‌تر بوده است. هر فردی نیز معترض یا منتقد به چنین کارنامه یا آمارهایی می‌شود با شدیدترین ادبیات موردانتقاد قرار می‌گیرد.

 اما مهم‌ترین کارنامه برای دولتمردان، نظر و دیدگاه مردم است که فراتر و مهم‌تر از بیلان کاری و گزارش‌هایی است که توسط نهادها و سازمان‌ها منتشر می‌شود. آن چیزی که مشخص و واضح است و می‌توان آن را از گله و شکایت‌های روزانه مردم در خیابان شنید با نظرات معاون اول رئیس‌جمهور مغایرت دارد. اگر آقای جهانگیری دراین‌باره یقین دارد می‌تواند حداقل برخی از زمان‌ها از وسایل نقلیه عمومی استفاده کند و این‌گونه بدون واسطه هم‌کلام مردم شود تا درک بهتر و صحیح‌تری از خواسته‌ها و دیدگاه‌های عموم جامعه درباره کارنامه دولت تدبیر و امید داشته باشد. تمجید مدام مسوولان دولتی از عملکرد خود آن ضرب المثل مشهور را به یاد می آورد که «مشک آن است که خود ببوید نه آنکه عطار بگوید! ».