چرا صادرات واکسن فایزر مشمول تحریم نشد
یکی از مسائلی که اخیراً جنجال‌های زیادی به پا کرد، آغاز واکسیناسیون واکسن آمریکایی فایزر بر علیه کرونا بود؛ موضوعی که از ابتدای طرح آن شک و تردیدهای زیادی را به دنبال داشت.
از جمله کمپانی‌هایی که ساخت و توزیع واکسن کرونا پیش قدم شد، شرکت فایزر بود؛ شرکتی که اساساً اصالتی آمریکایی دارد و شواهد و قرائن در سال‌های گذشته نشان می‌دهد این شرکت سابقه خیلی مطلوبی در ارائه خدمات درمانی که متعهد به آن بوده، تا کنون نداشته است.
لیست بلندبالای جریمه تنها در بیست سال
این کمپانی درمانی آمریکایی فقط از سال ۲۰۰۰ تاکنون، ۵ میلیارد دلار جریمه بابت خاتمه دادن به شکایات پیرامون تخلفاتش پرداخت کرده که یکی از این تخلفات بزرگ در حوزه تجویز دارو برای موارد غیر مجاز آن بوده است.
علاوه بر این، فایزر متحمل به پرداخت جرائمی از جمله « جرائم مرتبط با ایمنی»، « جرائم مرتبط با نظام درمانی»، «تجویز در موارد تایید نشده»، ««طرح ادعاهای دروغ»، «تخطی از مقررات ایمنی دارویی یا تجهیزات پزشکی» و «فساد در تعاملات خارجی» شده است.
این‌ها تنها گوشه‌ای از تخلفات پزشکی و دارویی این کمپانی است که برخی در داخل و نادانسته دنبال آن بودند که واکسن‌های آن را خریداری و تزریق کنند.
مدعیانی که آنچه فکر می‌کردند، نشد!!
جالب است بدانیم که حتی کشورهایی که از ابتدا در صف تزریق این واکسن قرار داشتند، دچار مشکلاتی شدند. مثلاً آلمان یکی از این کشورهاست؛ کلر استانیسلاوسکی، رئیس سازمان بخش ایمنی محصولات دارویی و تجهیزات پزشکی موسسه علمی «پاول ارلیش آلمان» در اظهارنظری جالب توجه اذعان داشته که دریافت‌کنندگان این واکسن از ۴ ساعت تا ۴ روز پس از دریافت آن جان باختند. همچنین این موسسه علمی نیز اعتراف کرده که داده‌های موجود نشان می‌دهد، تاکنون ۳۲۵ مورد از عوارض جانبی که ظاهراً مربوط به واکسن بوده‌اند وجود داشته و ۵۱ مورد شدید در بین آن‌ها دیده می‌شود.
یکی دیگر از کشورهایی که اسم آن در میان دریافت‌کنندگان واکسن فایزر دیده می‌شود، هلند بوده که بر حسب شواهد، آسیب‌های زیادی نیز از ناحیه دریافت این واکسن دریافت کرده است؛ اواخر دی ماه بود که یک مرکز مراقبت‌های دارویی در هلند اعلام کرد حدود ۱۰۰ شهروند این کشور، پس از تزریق واکسن کرونای شرکت «فایزر-بیون‌تک» دچار عوارض جانبی شده‌اند.
مدیر مرکز مراقبت‌های دارویی «لارب» هلند نیز در گفت‌وگو با یک شبکه خبری محلی اظهارداشت که علائم ناشی از دریافت واکسن فایزر در افراد علائمی از جمله «عوارض پوستی و تورم در اطراف چشم» داشته مواردی مانند «سردرد»، «گیجی و درد در ناحیه تزریق» نیز به آن اضافه شده است. البته کشور نروژ هم از عوارض دریافت واکسن فایزر در امان نماند و در شرایطی که تنها ۲/۰ درصد از جمعیت این کشور واکسن را دریافت کردند، در مجموع ۲۹ مورد مرگ آن هم در سنین بالای ۷۵ سال داشتند.
مردمانی به مثابه موش‌های آزمایشگاهی
در روی دیگر سکه اما، ماجرا وقتی جالب‌تر می‌شود که حتی مردم آمریکا نیز به اثرگذاری واکسن فایزر در عمل خوشبین نیستند و گویا نوعی اجبار در تزریق این واکسن برای آن‌ها وجود داشته است؛ به عنوان مثال اخیراً هنگامی که ۶۰ درصد از کارکنان یک ایالات در اوهایو، نیمی از کارکنان بخش بهداشت در یکی از مناطق کالیفرنیا و همچنین ۴۰ درصد از پرستاران لس آنجلس این واکسن را دریافت کردند، همگی اذعان داشتند که نسبت به عوارض جانبی آن نگران هستند و بر این باور بودند که با آن ها مانند موش آزمایشگاهی رفتار شده است.
البته مواردی پیش آمدن معلولیت دائمی و افزایش بستری‌ها و مراجعات به بیمارستان‌های آمریکا نیز موید این مطلب است که فرضیه استفاده آزمایشگاهی از مردم برای مطالعه روی واکسن خیلی بعید به نظر نمی‌رسد.
اعتمادی که از میان رفت
به وجود آمدن حواشی فایزر در کشورهایی که واکسن را دریافت کردند برخی دیگر از کشورها را به تکاپور انداخت تا ابتدا از فایزر و عوارض آن بدانند و بعداً این واکسن را به مردم خود تزریق کنند؛ مثلاً اخیراً مقامات استرالیایی خواستار ارائه اطلاعاتی از سوی شرکت فایزر به آن‌ها شده‌اند تا قبل از تزریق این واکسن بدانند که در پشت پرده آن چه می‌گذرد. همچنین «سازمان کنترل استاندارد داروهای مرکزی هند» نیز درخواست فایزر برای تأیید واکسن بدون یک آزمایش کوچک جهت بررسی ایمنی واکسن روی مردم این کشور را رد کرده بود؛ درنهایت این شرکت آمریکایی از استفاده اضطراری واکسن این شرکت در هند صرفنظر کرد.
چرا تحریم‌ها در خصوص ارسال واکسن فایزر اعمال نشد
داوطلبی کشورهای نظیر آمریکا و انگلیس برای ارسال واکسن فایزر به ایران در حالی رقم می‌خورد که به گفته حمیدرضا جمشیدی دبیر ستاد ملی مقابله با کرونا، شرایط به گونه ای است که اگر یک فرد ایرانی ساکن در آمریکا بخواهد یک قرص معمولی استامینافون را به ایران بفرستد تقریباً امری غیر ممکن است. اما در خصوص این واکسن گویا شرایط تغییر کرده و آمریکایی ها هم چندی پیش اعلام کرده بودند که ارسال واکسن به ایران بر خلاف رویه های ثابت فعلی و گذشته دچار مشکل نیست و به زبان بهتر شامل حال تحریم نمی‌شود.
سلامت مردم ایران نتیجه اتخاذ سیاستی منطقی
در این میان به نظر می‌رسد فارغ از کشورهایی که بدون مطالعه و بررسی سابقه این شرکت اقدام به دریافت آن کردند و متحمل ضرر و زیان شدند، رفتار برخی دیگر از کشورها مانند ایران منطقی‌تر بوده است.
جمهوری اسلامی در همان ابتدای مطرح شدن واکسن آمریکایی فایزر برای ایمن‌سازی در برابر ویروس کرونا اعلام کرد که واردات واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی به کشور ممنوع است چرا که پیشتر از این به ویژه در سال‌های جنگ تحمیلی و در ماجرای درمان رزمندگان شیمیایی در کشوری مانند آلمان به ما ثابت شده بود که آمریکایی‌ها و غربی‌ها هرگز برای سلامتی مردم ایران دل نخواهند سوزاند و هرچه مطرح می‌کنند صرفاً در راستای آزمایش کردن داروها و واکسن‌های خود است.
حال با توجه بررسی سابقه شرکت آمریکایی فایزر و همچنین مشاهده ملموس تجربه کشورهای دریافت‌کننده واکسن، نتیجه رفتار و موضع منطقی جمهوری اسلامی در این خصوص بیش از پیش مشخص می‌شود؛ جاییکه در حال‌حاضر کشورهای دریافت‌کننده واکسن با مشکلات عدیده‌ای دست به گریبانند اما این مشکلات حداقل تا کنون برای کشور ما پدید نیامده است.
