آمریکا راهی جز بازگشت به برجام ندارد

حسن روحانی صبح امروز در جلسه هیأت دولت گفت: برای یادآوری اروپایی ها و مردم می گویم. وقتی ترامپ در اردیبهشت ۹۷ با فشار اسرائیل، عربستان و تندروهای داخلی آمریکا از برجام خارج شد در شهریور ۹۷ من برای اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفتم. در صبح اولین روز مجمع ترامپ صحبت کرد و بعدازظهر آن روز من صحبت کردم. در آن زمان هشت بار برای من پیغام دادند که ترامپ می خواهد با فلانی ملاقات کند اما ما رد کردیم.

وی ادامه داد: همان شب آقای مکرون رئیس جمهور فرانسه به من زنگ زد و گفت الان پیش ترامپ بودم و می خواهم قبول کنید یک ملاقات چه به صورت دو نفره یا سه نفره صورت گیرد و این خیلی مهم است اما من رد کردم. پس از آن چندین رئیس جمهور به هتل محل اقامت من آمدند و پیشنهاد کردند که ترامپ می گوید تنها دو کلمه را در برجام بگذاریم آن وقت من اعلام می کنم که آمریکا به برجام باز خواهد گشت.

روحانی افزود: آن دو کلمه این بود که به برجام اضافه شود راجع به موضوع موشکی ایران و منطقه بعدا مذاکره کنیم. این پیام را هم مکرون بعد از طرف ترامپ آورد؛ اما من گفتم به هیچ عنوان یک کلمه به برجام اضافه و یا از آن کم نمی شود. رئیس جمهور فرانسه گفت که قبول کنید که راجع به این دو موضوع فقط مذاکره شروع شود و حالا شاید چند سال طول بکشد که من باز هم قبول نکردم.

رئیس جمهور در ادامه تأکید کرد: اروپایی ها بدانند اگر ما می خواستیم این دو مورد موشک و منطقه را نه اینکه اضافه کنیم بلکه به عنوان، عنوان بحث برای آینده قبول کنیم ترامپ همان اول به برجام بازگشته بود و این پیغام رسمی خود او بود. خود اروپایی ها هم می دانند چون پیام آورنده خودشان بودند پس بنابراین در برجام نه راجع به منطقه و نه راجع به سلاح و دفاع ایران چیزی اضافه نخواهد شد. برجام همین است که یا می پذیرید و یا قبول نمی کنید.

روحانی همچنین یادآور شد: سال بعد یعنی در سال ۹۸ که به نیویورک رفتم هتل محل اقامت من به مرکز اصلی ملاقات های سازمان ملل تبدیل شده بود و به قول یکی از مقامات سازمان ملل که می گفت شما محل سازمان ملل را تغییر داده اید؛ چرا که همه رفت و آمدها و رسانه ها در هتل محل اقامت ما بود و تمام مقامات اروپایی که در نیویورک بودند بلااستثنا آمدند و با من مذاکره کردند و اصرار آن ها این بود که جلسه ۱+۵ در نیویورک برگزار و ترامپ و من در آن جلسه حاضر شویم.

وی اضافه کرد: حرف آن ها این بود که بعد از این جلسه ترامپ اعلام خواهد کرد که به برجام برمی گردد ولی من گفتم حاضرم در جلسه شرکت کنم و حضور ۱+۵ هم اشکالی ندارد به شرط اینکه ترامپ قبل از جلسه اعلام کند که به برجام برگشتم و بعد از آن ما در جلسه شرکت می کنیم. همه این اختلاف، اختلاف قبل و بعد بود و همه اش بحث اول و دوم بود. خب اگر ما اول و دوم نداشتیم که همان جلسه را می گذاشتم. اصلا در سال ۹۸ عده ای از سران دنیا به خاطر همان جلسه به آنجا آمده بودند تا ۱+۵ در سطح سران تشکیل شود.

رئیس جمهور با تأکید بر اینکه در برنامه دفاعی کشور ما جایی برای سلاح کشتار جمعی و از جمله سلاح هسته ای وجود ندارد و نخواهد داشت، عنوان کرد: این تصمیم قاطع نظام است و جمهوری اسلامی نمی خواهد دارنده و نگهدارنده سلاح هسته ای باشد و به طریق اولی هیچ وقت نمی خواهد از سلاح هسته ای استفاده کند. این نظر امروز و چهار سال پیش نیست و از سال 1370 که من بارها و بارها خدمت مقام معظم رهبری صحبت کرده ام و از آن زمان که آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور بود و در شورای عالی امنیت ملی صحبت می کردیم همیشه نظر غالب این بود که دنبال سلاح هسته ای نخواهیم بود.

وی در ادامه بیان کرد: اما به دنبال فناوری های صلح آمیز هسته ای خواهیم بود، چون این حق ماست و عضو NPT هستیم و با آژانس به صورت پادمان قرارداد داریم و آن را اجرا کردیم و می کنیم. ما نه دیروز، نه امروز و نه فردا نمی خواهیم فعالیت مخفی داشته باشیم. آمریکا، اروپا و سازمان ملل بخواهند یا نخواهند و یا همه دنیا بگویند که خوب است ایران سلاح هسته ای داشته باشد نظر ما تغییر نمی کند و این نظر مقام معظم رهبری است که به عنوان فتوا اعلام کردند و ما از این عهد که در  NPT بستیم خارج نخواهیم شد. جمهوری اسلامی نشان داده پای عهدی که امضا کند می ایستد و در موضوع هسته ای هم این چنین است.

روحانی با بیان اینکه برجام حاصل تلاش پیگیر بین ایران و 6 کشور بزرگ بوده است، خاطرنشان کرد: برجام به سادگی به دست نیامده و مذاکرات هسته ای سال ها طول کشید و در سال 92 با رأی مردم ما وارد تعامل شدیم. رأی سال 92 بر مبنای تعامل سازنده و اعتدال بوده و این قابل تغییر نیست. مردم به این دو اصل مهم رأی دادند. هم به تعامل سازنده که بعدها مقام معظم رهبری فرمودند تعامل سازنده گسترده و هم به اعتدال که خود مقام معظم رهبری فرمودند اعتدال متن قرآن است.

وی همچنین اظهار کرد: ما امت وسط و به دنبال تعامل سازنده ایم و برجام در سایه این سیاست با مذاکرات و شکل جدید از سال 92 شروع شد و در 23 تیر 94 امضا شد. دنیا بداند ما برجام را به شکل سال 2015 قبول داریم و آنچه در 23 تیر 94 امضا شد غیرقابل تغییر است و ما به آن دست نمی زنیم و البته بر تعهد خودمان هم پابرجا ایستاده ایم.

روحانی با اشاره به اینکه حرف ما کاملا روشن است و از سال ۹۲ تا امروز منطق و مسیرمان را تغییر نداده ایم تأکید کرد: ما در برجام خیلی بحث کردیم، ولی آنچه در نهایت پذیرفته شده قابل مذاکره نیست و ما درباره برجام مذاکره نخواهیم کرد اما درباره نحوه اجرای آن می توان رایزنی کرد.

وی به قانونی که مجلس شورای اسلامی اخیرا درباره تعهدات برجامی ایران تصویب کرده اشاره کرد و گفت: فارغ از نظر دولت چون امروز این موضوع به صورت قانون تصویب شده دولت قانون را در چارچوب آیین نامه مصوب اجرا خواهد کرد. بند ششم این قانون می گوید از چند روز بعد از اینکه این قانون لازم الاجراست یعنی از پنجم اسفند ما از پروتکل الحاقی که داوطلبانه قبول کرده بودیم خارج می شویم و بین ما و آژانس بین المللی انرژی هسته ای آنچه اجرا می شود براساس پادمان خواهد بود. البته اجرای این موضوع مسئله مهمی ایجاد نمی کند که برخی ها در خارج تبلیغ می کنند و می گویند این ها می خواهند بازرسان آژانس را بیرون کنند. نه ما بازرسان را بیرون نمی کنیم و مدیر کل آژانس هم همان طور که خواسته می تواند به تهران بیاید تا با هم مذاکره کنیم.

رئیس جمهور همچنین اظهار کرد: بحث این نیست که موضوع هسته ای ما بدون نظارت باشد. اگر کسی بگوید ما بازرسان آژانس را بیرون می کنیم در دنیا معنایش این است که به دنبال سلاح می رویم پس ما هیچ وقت بازرسان را بیرون نمی کنیم و بازرسی ها در چارچوب پادمان هستند. پروتکل الحاقی که حدود ۹۰ کشور دنیا آن را قبول کرده اند و اجرا می کنند یک مرحله فراتر از پادمان است و ما هم ممکن است یک روز دوباره اجرا کنیم و در مجلس هم تصویب کنیم. پروتکل الحاقی همان طور که از نامش مشخص است به توافق قبلی الحاق شده بنابراین طبق قانون مجلس در ایران پادمان اجرا خواهد شد و بازرسان آژانس هم هستند و می توانند نظارت کنند.

رئیس دولت دوازدهم با یادآوری خروج آمریکا در اردیبهشت ۹۷ از برجام خاطرنشان کرد: از همان زمان اروپایی ها رسما از ما درخواست مهلت کردند و ما هم اعلام کردیم که چند هفته ای مهلت می دهیم و مرتب تماس می گرفتند که این مهلت را کمی بیشتر تمدید کنید. و ما یک سال آن را تمدید کردیم برای اینکه حجتی باقی نمایند و همه بدانند به تعهداتمان پایبند هستیم و می خواهیم موضوع حل شود، یک سال صبر کردیم. البته اروپایی ها نتوانستند یا نخواستند کاری بکنند و تنها در بخش سیاسی و تبلیغاتی خوب موضع می گرفتند و ترامپ را محکوم می کردند و وقتی بحث سیاسی بود کمک ما بودند و همین باعث شد ترامپ بیچاره هفت بار در مقابل ما شکست بخورد.

وی درباره شکست های ترامپ در مقابل ایران گفت: یک بار در شورای امنیت سازمان ملل در سال ۹۷ که خود ترامپ هم شرکت می کرد همه علیه او به نفع برجام و ایران صحبت کردند. در سال ۹۸ در شورای امنیت خواست کاری کند که بخشی از قطعنامه ۲۲۳۱ اجرا نشود و تحریم تسلیحاتی ما که بنا بود پایان پذیرد به پایان نرسد که موفق نشد و خودش ماند و یک جزیره کوچک و هیچ کسی دیگر به نفع او رأی نداد. بعد از آن اسنپ بک را مطرح کرد که اصلا کسی قبول نکرد در شورای امنیت محل بحث واقع شود. یعنی سه بار در شورای امنیت آمریکا مفتضحانه شکست خورد و اگر نمونه ای در تاریخ در این زمینه دارید بیاورید.

روحانی ادامه داد: بعد از آن هم در دادگاه لاهه، آمریکا تا به حال دو بار حداقل شکست خورده است؛ یک بار که دادگاه لاهه حکم موقت و قرار صادر کرد که آمریکا نمی تواند در دارو و غذا تحریم اعمال کند و یک بار دیگر هم راجع به صلاحیت بحث شده که دادگاه لاهه صلاحیت خود را بر خلاف نظر آمریکا در این زمینه اعلام کرده است. از طرفی یک بار هم در شورای حکام آمریکا و اروپا می خواستند پرونده ایران را به شورای امنیت ببرند که شکست خوردند، ضمن اینکه آمریکا زمانی که تلاش کرد اتحادیه اروپا را در این زمینه به خود ملحق کند شکست خورد.

رئیس جمهور همچنین بیان کرد: این هفت شکست در دو سال اخیر برای آمریکا بود آن هم آمریکایی که هدفش این بود در ایران ما را مستأصل کند و ما تسلیم شویم و بگوییم هر چه تو می گویی درست است. گفتند اگر تسلیم نشوید فروپاشی صورت می گیرد، اما در سایه شهامت و مقاومت مردم و هدایت مقام معظم رهبری فروپاشی صورت نگرفته، البته در این مدت به مردم فشار و سختی زیادی وارد شده چون شرایط جنگی بوده است.

وی با بیان اینکه دموکرات ها که اکنون در آمریکا سر کار هستند بارها گفته اند فشار حداکثری بر ایران غلط بوده و جواب نداده تأکید کرد: هیچ راهی برای آمریکا جز بازگشت به برجام وجود ندارد. اینکه دنیا بیاید راجع به کاهش تعهدات ایران با قانون اخیر هسته ای مجلس حرف بزند فرار به جلوست و واقعیت این نیست. تنها یک مشکل وجود دارد و آن هم تحریم ظالمانه است و اگر تحریم ها را بردارند همه چیز تمام می شود. من در تماس دیشب خودم با یکی از سران اروپایی همین را گفتم که مشکل یکی بیشتر نیست و آن تحریم است.

رئیس شورای عالی امنیت ملی در ادامه عنوان کرد: اگر امروز تحریم را بردارند ما فردا صبح یا بعدازظهر به همه تعهدات خود عمل می کنیم ما تنها چند ساعت نیاز داریم تا ببینیم تحریم ها واقعا برداشته شده و راستی آزمایی کنیم و بعد به تعهدات خود برگردیم. بالاترین مقام کشور یعنی مقام معظم رهبری هم این موضوع را اعلام کرده و مسیر واضح است.

وی اضافه کرد: اگر آمریکایی ها به صراحت اعلام کنند ما هم به صراحت اعلام می کنیم. اگر یک قدم بردارند ما هم یک قدم برمی داریم و اگر همه قدم ها را بردارند، ما هم همه قدم ها را برمی داریم. اگر تدریج می خواهند اهلا و سهلا، اگر مجموعه می خواهند اهلا و سهلا و اگر نمی خواهند باز هم اهلا و سهلا. ما در این زمینه هیچ دعوایی نداریم.

روحانی ادامه داد: مردم تردید نداشته باشند که ما راه درست را انتخاب کردیم و شک نداشته باشند که آمریکا را شکست دادیم و آمریکا ناچار است به برجام بازگردد و راه دیگری ندارد. ما این صبر را از خود نشان دادیم و نزدیک قله هستیم. البته نگاه کردن به گذشته و مسیر پشت سر گذاشته شده سخت است اما به هر حال رسیدن به قله نزدیک است. ما اهل لجبازی نیستیم و برای بازگشت به توافق آماده ایم و به محض اینکه ببینیم ۱+۵ به برجام بازگشته ما هم بازخواهیم گشت.

رئیس جمهور در بخش دیگری از صحبت های خود با تشکر از مجلس شورای اسلامی به خاطر تصویب اصلاحیه بودجه سال ۱۴۰۰ اظهار کرد: در ابتدا که لایحه بودجه به کمیسیون تلفیق رفت تغییرات بسیار گسترده و غیرقابل قبولی از دیدگاه دولت در آن بوجود آمد و خوشبختانه مجلس هم این نظر دولت را تأیید کرد و گزارش کمیسیون تلفیق را رد کرد. بعد از آن دو راه بود یکی اینکه گزارش برای اصلاح نهایی به کمیسیون تلفیق برگردد و دوم اینکه به دولت برگردد. راه اول آسان تر بود ولی مجلس راه دوم را انتخاب کرد و دولت به خاطر اهمیت لایحه بودجه در زندگی و معیشت مردم و تولید و تصمیمات اقتصادی کشور و وضع کالاهای مورد نیاز یک بار دیگر آن را بررسی کرد و ما در دولت به نظرات کمیسیون تلفیق هم توجه کردیم و با هماهنگی رئیس محترم مجلس قرار شد هیأت کوچکی از مجلس در دولت بنشینند و تبادل نظر کنند تا اصلاحیه مورد تأیید دولت و مجلس باشد و این کار هم انجام شد.

وی اضافه کرد: برخی اصلاحات کمیسیون تلفیق مورد توافق دولت هم قرار گرفت و اصلاحیه تقدیم مجلس شد و دیروز نمایندگان محترم با رأی قاطع کلیات لایحه اصلاحی دولت را تصویب کردند. امیدواریم بقیه کارها هم در کمیسیون تلفیق به سرعت نهایی شود و بودجه به صحن برود و امیدواریم آنچه در مجلس تصویب می شود با این اصلاحیه دولت که به صورت تعاملی هم کار کرده ایم به همان صورت تصویب شود و خدایی ناکرده تغییراتی حاصل نشود که شاکله آن به هم بخورد و به شورای نگهبان برود و رد شود.

روحانی همچنین اظهار کرد: امیدواریم در نهایت به گونه ای عمل کنیم که در نهایت آنچه بیرون می آید به عنوان لایحه مصوب دولت باشد نه خدایی ناکرده به عنوان طرح نمایندگان. ان شاءالله این کار انجام خواهد شد و همه امید ما این است که دولت، وزرا و مخصوصا سازمان برنامه و بودجه تلاش های خود را ادامه دهند و در اسرع وقت ممکن این بودجه در مجلس نهایی شود تا ما هم بتوانیم در آخر سال این بودجه را دریافت کنیم. اگرچه ما علاقه مند بودیم در بهمن این بودجه را دریافت کنیم و آیین نامه های آن را به مجلس بفرستیم ولی ان شاءالله این لایحه به سرعت به تصویب برسد تا در پیشگاه مردم خود شرمنده نباشیم.

رئیس جمهور در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه امروز روز اقتصاد مقاومتی است، درون زا بودن، برون گرا بودن و مردمی بودن را سه رکن مهم اقتصاد مقاومتی دانست و گفت: تولید با تعامل با جهان نتیجه نهایی را در اختیار ما می گذارد و ما برای رسیدن به هدف نهایی راهی جز همدلی، انسجام، دوستی و دست به دست هم دادن نداریم. تضاد، تقابل و انسداد ما را به شکست می کشاند و اگر کنار هم باشیم و برادرانه رفتار کنیم و بددلی و تهمت و بدزبانی نباشد پیروزی از آن ما خواهد بود.

روحانی همچنین با تشکر از مردم برای حضورشان در راهپیمایی ۲۲ بهمن و گرامیداشت ۲۹ بهمن به برخی از نقاط عطف انقلاب اسلامی اشاره و اظهار کرد: اگر قیام ۲۹ بهمن ۵۶ مردم تبریز نبود مسیر انقلاب منقطع می شد. کار تبریز اتصال حرکت مردم بود و مبتکر اربعین های انقلاب مردم تبریز بودند. قیام مردم تبریز موج بلندی را در نهضت ایجاد کرد و ضربه مستحکمی به امید رژیم بود. باید از مردم تبریز نه تنها به خاطر قیام ۲۹ بهمن ۵۶ بلکه به خاطر همه روزهای سرنوشت سازی که در پیروزی انقلاب، دفاع مقدس و امروز هم در جنگ اقتصادی داشتند تشکر کنم چرا که همیشه تبریز تاریخ ساز بوده است.