موج چهارم کرونا در راه است؟!

فوت ۸۹ بیمار مبتلا به کرونا در کشور، عددی که هر چند هنوز هم زیاد است اما موجب خوشحالی است چرا که بعد از مرگ های حدود ۵٠٠ نفر در پیک سوم کرونا حالا اعداد ٢ رقمی فوتی‌ها ثبت می‌شود.

بسیاری از کشورهای جهان به ویژه آمریکا و اروپا روزهای پر التهاب کرونایی را سپری می‌کنند، تاکنون بیش از ٩٩ میلیون و ٧٧١ هزار نفر به کرونا مبتلا شده اند و این ویروس مرگبار بیش از ٢ میلیون و ١٣٨ هزار نفر قربانی گرفته است، آمریکا، هند، برزیل، روسیه، انگلیس، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، ترکیه و آلمان ١٠ کشور رکورددار ابتلا به کرونا هستند و آمریکا، هند، برزیل، انگلیس، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، ترکیه و آلمان در ٢۴ ساعت گذشته رکورددار موارد مرگ و میر روزانه کرونا بودند.

متاسفانه عادی انگاری و ساده انگاری مردم پس از کاهش موارد ابتلا و مرگ و میر در ابتدای سال در کشور موجب شد که مردم نسبت به رعایت دستورالعمل های بهداشتی حساسیت کمتری داشته باشند و با انجام سفرهای تابستانی و برگزاری تجمعات و ترددهای غیرضروری شاهد شکل گیری پیک مرگبار در فصل پاییز باشیم و مرگ های سه رقمی را تجربه کنیم.

خوشبختانه با اعمال محدودیت‌های کرونایی، اجرایی برنامه مدیریت هوشمند کرونا و طرح شهید سلیمانی در کشور توانسته‌ایم در روزهای پر التهاب جهان بیماری کرونا را مدیریت کنیم و میزان مرگ و میر را بیش از یک پنجم کاهش دهیم.

اگر امروز شرایط شیوع کرونا در جامعه تقریبا وضعیت قابل قبولی نسبت به گذشته دارد، علت آن ضعیف شدن ویروس نیست، بلکه این کاهش نتیجه همکاری و همراهی مردم و رفتاری است که جامعه از خود برای مقابله با بیماری نشان دادند.

مدیریت بیماری کرونا آبروی جمهوری اسلامی است نه وزارت بهداشت

در شرایط کنونی وزیر بهداشت کاهش موارد مرگ و میر و کنترل بیماری کرونا را یک برد دانست و گفت: مدیریت بیماری باعث آبروی جمهوری اسلامی ایران و عزت خون شهدا می شود و اگر نتوانیم خدای ناکرده کرونا را مدیریت کنیم، یک کسر شان و بی آبرویی برای کل نظام جمهوری اسلامی ایران است نه فقط برای وزارت بهداشت.

وزیر بهداشت ادامه داد: متعهد به حمایت و پاسداشت خون شهدا هستیم و برای اعتلای جمهوری اسلامی ایران، قسم خورده ایم و می دانیم هرگونه پروتکل شکنی و تجاوز به حریم دیگران در این طرح عظیم ملی و شعله ور شدن آتش بیماری و ماندن کشور در این باتلاق می تواند ضربه ای به جمهوری اسلامی ایران باشد بنابراین باید با تمام وجود در مقابل اندک افرادی که می خواهند دستورالعمل‌ها را بکشنند، بایستیم.

لغو مرحله به مرحله محدودیت‌ها راهکار مدیریت بیماری

مسعود یونسیان عضو شورای مشورتی علمی کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید ۱۹ درباره رفع محدودیت‌ها به دنبال کاهش مرگ و میر کرونا در کشور گفت: از همان ابتدای پاندمی کرونا، نهاد‌هایی مانند سازمان جهانی بهداشت و موسسه‌های فعال در اقتصاد، راهکار‌های روشنی برای بازگشایی فعالیت‌های اقتصادی در دوران کرونا تحت عنوان "لغو مرحله به مرحله محدودیت‌ها" ارائه کردند؛ در این راهکار‌ها باید در ابتدا خطر بازگشایی هر فعالیت و اثرگذاری آن بر بیماری کرونا را در نظر گرفت.

وی ادامه داد: برخی فعالیت‌ها مستلزم تعامل زیاد بین افراد هستند و برخی فعالیت‌ها تعامل افراد در آن‌ها کمتر رخ می‌دهد و خطرات کمتری برای انتقال ویروس در بازگشایی دارند پس باید ابتدا فعالیت‌ها یا مشاغل را از نظر کم خطر و پرخطر بودن تقسیم بندی کنیم. در مرحله بعدی باید فعالیت‌ها را از نظر اهمیت در اقتصاد و زندگی روزمره مردم نیز به همان ترتیب تقسیم بندی کنیم؛ در نهایت باید با در نظر گرفتن دو عامل نقش اقتصادی و تاثیر بر انتقال بیماری، فعالیت‌ها را فهرست وار مرتب کنیم و در صدر لیست، فعالیت‌های اقتصادی را قرار دهیم که تعطیلی آن‌ها تاثیر زیادی بر اقتصاد خانوار و جامعه و بازگشایی آن‌ها نقش کمی در انتقال بیماری کرونا دارند، در این صورت فهرست فعالیت‌های شغلی مهم و در عین حال کم خطر مشخص خواهند شد.

عضو کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید ۱۹ افزود: در ادامه مسیر، بازگشایی گروه‌های شغلی و فعالیت‌های مذکور به ترتیب و مرحله به مرحله و با فاصله زمانی حداقل دو هفته‌ای از یکدیگر پیگیری می‌شود؛ به عبارتی وقتی محدودیت یک فعالیت برداشته می‌شود باید دو هفته صبر کنیم تا نتیجه بازگشایی بر اپیدمی را مشاهده کنیم. اگر پس از دو هفته شاهد افزایش موارد بیماری شدیم، باید محدودیت دوباره اعمال شود، اما اگر شاهد افزایش موارد بیماری نبودیم می‌توان به سراغ فعالیت‌های رده‌های بعدی (پایین تر) رفت و همین روند را برای بازگشایی‌ها ادامه داد.

یونسیان گفت: نقطه قوت روش بازگشایی مرحله به مرحله این است که در هر مرحله می‌توان فعالیتی که موجب افزایش موارد بیماری شده است را شناسایی و آن فعالیت را متوقف کرد و این روشی است که سازمان جهانی بهداشت بار‌ها یادآوری کرده است.

پیک مجدد کرونا خطر بازگشایی به یکباره مشاغل و رفع محدودیت ‌ها

عضو کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید ۱۹ با اشاره به خطر باز گشایی به یک‌باره مشاغل و محدودیت‌ها گفت بازگشایی همزمان و بدون فاصله گروه‌های مختلف دو خطر دارد: نخست آنکه ممکن است به سرعت شاهد بازگشت مجدد و شدید بیماری باشیم و خطر دوم آن است که در این صورت نمی‌دانیم برداشتن کدام محدودیت موجب افزایش موارد بیماری شده است و در این صورت برای کنترل بیماری باید گرفتار سیاست همه یا هیچ شویم و بعد از همه بازگشایی‌ها مجبور خواهیم بود همه فعالیت‌ها را از نو محدود کنیم. در این صورت به همه فعالیت‌ها شامل مشاغل، فعالیت‌های آموزشی مدارس و دانشگاه‌ها، فعالیت‌های فرهنگی و... آسیب می‌زنیم و از طرفی گرفتار موج جدید بیماری شده و افراد بسیاری جان خود را از دست می‌دهند.

یونسیان درباره بازگشایی مدارس گفت: هیچ کدام از نهاد‌ها و سازمان‌های جامعه (اعم از سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی یا وزارت بهداشت) به تنهایی نمی‌توانند برای یک بازگشایی تصمیم گیری کنند و درباره این موضوع همیشه هشدار داده شده، اما به اندازه کافی به آن توجه نشده است. برای وضع محدودیت‌ها و نیز رفع آن‌ها باید تعامل جدی نهاد‌های مختلف را در سطح بالا و به صورت توأمان داشته باشیم. به عنوان مثال، نهاد‌های مختلف مانند وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش، وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت کار و رفاه اجتماعی، قوه قضاییه، نیروی انتظامی، بخش صنعت، و مهم‌تر از همه نمایندگان مردمی با هم تصمیم گیری کنند و همه جوانب را در نظر بگیرند. اگر همه نهاد‌ها هم در تصمیم گیری حضور داشته باشند، اما نظر مردم نادیده گرفته شود، توفیقی نخواهیم داشت، زیرا در نهایت این مردم هستند که باید از لغو یا اعمال محدودیت‌ها تمکین کنند، نقطه ضعفی که با‌رها و به صورت مشهود شاهد آن در کوچه و بازار بوده ایم.

وی درباره بازگشایی مدارس در پایه‌های اول و دوم ابتدایی گفت: امیدوارم این تصمیم نیز به صورف فوق گرفته شده باشد. از طرفی، این گروه سنی کمترین میزان ابتلا و فوت بر اثر کرونا را دارند و بسیاری از این کودکان بیرون از محیط مدرسه از امنیت کامل برخوردار نیستند، زیرا بسیاری از والدین هر دو شاغل هستند و کودک در منزل، محل کار مادر یا سایر اماکن اوقات خود را سپری می‌کند و در معرض انواع آسیب قرار دارد. اگر فقط پایه‌های اول و دوم ابتدایی بازگشایی شود و مدیریت لازم برای استفاده از سایر کلاس‌های خالی (برای کاهش تراکم در کلاس ها) و نیز معلمین محترم سایر پایه‌های مدارس صورت پذیرفته باشد و سایر جنبه‌های مدیریتی و احتیاطی نیز دیده شده باشد، این بازگشایی نسبی می‌تواند صورت بگیرد و بعد از چند هفته رصد و پایش، برای ادامه روند بازگشایی (سایر پایه ها) و یا تعطیلی مجدد این دو پایه (در صورت افزایش موارد بیماری) باید تصمیم‌گیری کنیم.

عضو کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید ۱۹ گفت: مشکل اصلی آن است که گاهی این تعامل بین همه نهاد‌های ذیربط به اندازه کافی و در سطح موثر صورت نمی‌گیرد. منظورم از سطح موثر الزاما بالاترین سطح مدیریتی نیست، بلکه بسیاری از اوقات باید سطوح میانی و پایینی و بخصوص سطوح ارائه خدمات (مثلا در این جا مدیران مدارس) هم به اندازه کافی درگیر شوند. همچنین تصمیم رئیس یک نهاد برای بازگشایی باید با موافقت سایر بخش‌ها و به صورت شورایی اتخاذ شود و بدیهی است وزارت بهداشت نقش کلیدی در این تصمیم گیری باید داشته باشد.

خطر فاجعه ای مرگبار در موج چهارم کرونا

یونسیان گفت: با بازگشایی بدون برنامه و هم زمان فعالیت ها، اگر موج چهارم اتفاق بیفتد (که اصلا هم بعید نیست)، نمی‌توانیم بفهمیم بازگشایی کدام فعالیت‌ها موجب بروز موج چهارم شده است، ما تجربه تلخ بازگشایی‌های متعدد و همزمان و زودهنگام در اردیبهشت ماه را داریم و آن زمان هم هشدار دادیم؛ موج سوم کرونا هم تجربه تلخ دوم ما بود، زمانی که این موج شروع شد تعداد موارد ابتلا و مرگ و میر به اندازه کافی کاهش نیافته بود و متاسفانه ما با فاجعه‌ای مواجه شدیم و عزیزان بسیاری را از دست دادیم. اگر در شرایط کنونی موج چهارم رخ دهد، در این صورت بعید است وضعیت بهتری نسبت به موج سوم داشته باشیم.

عضو کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید ۱۹ بیان کرد: خوشبختانه در بسیاری از استان‌های کشور بیماری کاهش پیدا کرده است، اما اولا طی چند روز اخیر آهنگ این کاهش در کشور متوقف شده است، به عبارت دیگر به وضعیت نسبتا پایداری رسیده‌ایم. در عین حال، در برخی استان‌ها شاهد افزایش جزئی موارد ابتلا هستیم و اگر این پدیده را جدی نگیریم، ممکن است موج چهارم از همین نقطه آغاز شود. لذا، عقل و منطق حکم می‌کند که ما هم از روش بازگشایی مرحله به مرحله طبق آنچه در بالا گفتیم تبعیت کنیم.

روند صعودی کرونا در ۶ استان کشور

محمدرضا ظفرقندی رئیس کل سازمان نظام پزشکی گفت: شواهد از افزایش نگران کننده تعداد مبتلایان و مراجعان برای دریافت خدمات درمانی پس از تجمعات و سفرهای اخیر حکایت دارد که این موضوع بخصوص در شش استان به صورت مشهود دیده شده است و این موضوع موجب نگرانی جدی است. به هر صورت بعد از برگزاری تجمعات شاهد افزایش آمارها هستیم و این نشانگر آن است که باید نظارت بیشتر بر اجرای دستورالعمل‌ها وجود داشته باشد.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ضمن تاکید بر رعایت دستورالعمل‌ها و دستورالعمل های ابلاغی گفت: نباید این تصور که دوران سخت کرونا را پشت سر گذاشته ایم و وضعیت خوب شده است به مردم انتقال داده شود. واقعیت این است که هر بار به مردم این تصویر که اوضاع خوب شده است ارائه می شود شاهد کاهش رعایت توصیه ها و مجددا افزایش آمارها هستیم.

افزایش ابتلا و بستری کرونا در تهران

نادر توکلی درباره وضعیت بستری و مرگ و میر ناشی از کرونا در استان تهران، گفت: در چند روز اخیر با توجه به اینکه محدودیت‌ها برداشته شده است، طبیعتا به نظر می‌رسد که این موضوع ممکن است افزایش موارد ابتلا و مراجعه را ایجاد کند. معمولا افزایش بار مراجعه و بیماری دو هفته بعد از انجام رفتارهای پرخطر ایجاد می‌شود.

وی با بیان اینکه افزایش آماری را در قسمت سرپایی شاهد بوده‌ایم و برخی بیمارستان‌ها در بخش سرپایی افزایش مراجعه داشته‌اند، افزود: دیروز هم تعداد فوتی‌ها در شهر تهران ۱۲ نفر در بیمارستان‌ها بوده است. منتها به نظر می‌رسد با توجه به چیزی که در سطح جامعه می‌بینیم که مراکز خرید بسیار شلوغ‌تر شدند و عملا در ساعات عصر و شب مقداری ترددها بیشتر شده است و موج سرما هم در حال حاضر در شهر تهران افزایش یافته است، بیانگر یکسری فاکتورهایی است که ما را نگران بروز موج چهارم بیماری در کشور می‌کند.

روند صعودی کرونا در کودکان و نوجوانان زیر ۲۰ سال 

توکلی با بیان اینکه در شرایط  فعلی اینکه مردم فکر کنند که میزان بیماری بسیار کم شده و بیماری عملا از بین رفته، تصوری واقعا خطرناک است، ادامه داد: از طرفی شاهد هستیم طی دو الی سه ماه اخیر، میزان بروز بیماری در کودکان و نوجوانان زیر ۲۰ سال هم بیشتر شده که این هم خطر دیگری است. از طرفی بحث بازگشایی مدارس هم از سوی آموزش و پرورش مطرح شد؛ این‌ها چند عاملی هستند که این پیش‌بینی و پیشگویی را ایجاد می‌کنند که امکان اینکه آغاز موج چهارم بیماری را در اواسط بهمن ماه شاهد باشیم، وجود دارد و این موضوع بسیار خطرناک است؛ چراکه هنوز واکسیناسیون هم آغاز نشده است.

وی با بیان اینکه درست است که میزان فوتی‌هایمان نسبت به چند ماه گذشته کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است، گفت: در حالی که اگر چند عاملی را که مطرح کردم، کنار یکدیگر قرار دهیم و از طرفی مردم هم توجه‌شان به این موضوعات جلب نشود، شرایط خوبی را ایجاد نمی‌کند و منجر به ایجاد مشکلاتی در آینده می‌شود.

نتیجه عادی انگاری ها تا ۲ هفته دیگر

توکلی با بیان اینکه در تعطیلات اخیر موج سفرها را به استان‌های شمالی و جنوبی کشور شاهد بودیم، گفت: دیدیم که به عنوان مثال در ورودی جزایر جنوبی کشور، تجمع بسیار زیادی بود. قاطعانه می‌توان گفت که اکثر ابتلاها در سطح جامعه، ناشی از رفتارهای پرخطر درون خانواده، درون دوستان و آشنایان و... است و این جمع‌ها بیشترین عامل خطر ابتلا به کروناست. در عین حال بسیاری از بیمارانی هم که فوت می‌کنند، متاسفانه دیر به بیمارستان مراجعه می‌کنند. البته تجربه و هماهنگی در کادر درمان نسبت به قبل برای درمان بیماران کرونایی بیشتر شده است، اما این موضوع دلیل بر عدم رعایت مردم نمی‌شود.