چرایی پیک زمستانی کرونا در کشور

حمید سوری: وزیر بهداشت اعلام کرد پس از پیک پاییزه کرونا، یک پیک زمستانی نیز خواهیم داشت که به‌خصوص در استان‌های جنوبی کشور، باعث افزایش شیوع بیماری می‌شود. برای تحلیل این جملات از منظر علم اپیدمیولوژی لازم است به چند موضوع درباره ماهیت ویروس کرونا و نحوه عملکرد آن توجه کنیم.

دامنه ویروس کووید-۱۹ در ارتباط با دما و درجه حرارت، وسیع است به این معنی که ویروس می‌تواند از دمای ۸۰- درجه تا ۶۰ + درجه با شدت‌های مختلف فعالیت کند. پیامی که این دامنه وسیع عملکرد برای ما دارد، این است که نباید به گرما یا سرمای هوا و تغییر درجه حرارت دل خوش کنیم. درست است که ویروس کرونا ویروسی سرمادوست است، ولی به این معنی نیست که در گرما فعالیتش را متوقف می‌کند. بنابراین در سیاست‌ها و برنامه‌های مقابله با کووید-۱۹ نباید مبحث درجه حرارت و دما را به طور مستقیم دخیل کنیم.

اما موضوع دمای هوا به طور غیرمستقیم در شیوع این بیماری نقش دارد،‌ به این نحو که دمای هوا برمیزان مواجهه افراد جامعه با یکدیگر اثر می‌گذارد و سرد شدن هوا باعث می‌شود در فضاهای سربسته و متراکم قرار بگیرند، ولی در هوای گرم افراد در فضاهای باز و با تراکم کمتر قرار می‌گیرند که همین موضوع بر روند اپیدمی بیماری اثر می‌گذارد.

پس به جای تمرکز بر دمای هوا، باید به عواملی که به دما مربوط می‌شود، یعنی مواجهه افراد با هم متمرکز شویم. حال این‌که وزیر بهداشت به شیوع زمستانی کرونا در استان‌های جنوبی اشاره کرده،‌ با این منطق قابل تحلیل است که با شروع زمستان در استان‌های جنوبی کشور، هوا معتدل می‌شود و اجتماعات انسانی بیشتر از قبل شکل می‌گیرد، در نتیجه رویارویی افراد با هم بیشتر و باعث چرخش ویروس می‌شود. بنابراین در مدیریت ویروس کرونا باید الگوی مواجهه افراد مبتلا و مشکوک با افراد حساس را مدنظر قرار دهیم، یعنی همان کاری که مدتی است در قالب طرح شهید سلیمانی درحال اجراست.

براساس این طرح به جای این که جامعه هدف ما ۸۰ میلیون ایرانی باشند، با یک درصد افراد که همان مبتلایان یا افراد مشکوک به بیماری هستند، سر و کار داریم و به جای مراقبت غیرفعال، مراقبت فعال را جایگزین می‌کنیم. یعنی سراغ کانون‌های اصلی آلودگی می‌رویم نه سراغ تک‌تک افراد. البته این اقدام باید زودتر از این شروع می‌شد، اما ما درماه‌های گذشته به جای پرداختن به موضوع پیشگیری و علت،‌ به درمان و پرداختن به معلول مشغول شدیم که به خاطر این شیوه، افراد زیادی را نیز از دست دادیم.

«جام جم»