داستان تکراری گوجه فرنگی

در حالی‌ این روزهای شاهد قیمت بالای گوجه فرنگی در بازار هستیم که حدود دو ماه پیش گوجه برداشت شده از مزارع شهرستان‌های خلخال، کوثر، مشگین شهر و پارس آباد به قیمتی بسیار پائین به فروش می‌رفت به‌طوری‌که کشاورزان این قیمت را پائین‌تر از هزینه‌های کاشت تا برداشت محصول اعلام می‌کردند.

مرتضی معتمد در روزهای گذشته با بیان این که در پی دستور وزیر جهادکشاورزی مبنی بر این‌که سازمان تعاون روستایی به بازار گوجه فرنگی ورود و با تامین و عرضه گوجه در بازار قیمت آن را به نفع مصرف کنندگان تعدیل کند، اظهار کرد: در راستای این دستور و به دلیل اینکه استان بوشهر در این فصل تنها تامین کننده گوجه فرنگی کشور است، مقداری گوجه فرنگی درجه یک از آنجا خریداری و در حال توزیع آن در میادین میوه و تره بار هستیم.

وی با اشاره به اینکه قیمت گوجه فرنگی سر زمین بسته به کیفیت آن بین ۹۵۰۰ تا ۱۰ هزار و۵۰۰ تومان است، گفت: قرار است این گوجه فرنگی‌ها خریداری شده در میادین میوه و تره بار تهران با قیمت هر کیلو ۱۱ هزارتومان به مصرف کنندگان عرضه شود. در حال حاضر در چندین میدان میوه و تره بار تهران توزیع شده و شنبه نیز در ۸ میدان میوه و تره بار دیگر شهر توزیع خواهد شد و هیچ محدودیتی در توزیع وجود ندارد.

معاون بازرگانی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران اضافه کرد: اکثر کشورهای جهان چهارفصل نیستند بنابراین حداکثر ۱۰۰ روز در سال گوجه فرنگی بوته رس یا تولید فضای باز دارند ولی در کشور ما ۱۱ ماه گوجه فرنگی تازه وجود دارد و فقط آبان ماه آن هم به دلیل تغییر فصل گوجه فرنگی تازه کم می‌شود و قیمت آن هم افزایش می‌یابد.

وی تصریح کرد: از ابتدای آذرماه گوجه فرنگی‌های برخی دیگر از شهرستان‌های استان بوشهر برداشت و گوجه ارزان وارد بازار می‌شود.

همچنین از ابتدای بهمن ماه گوجه فرنگی هرمزگان و از ابتدای فروردین نیز گوجه منطقه جیرفت وارد بازار خواهد شد و هیچ جای نگرانی و کمبودی نیست.

اما گوجه فرنگی، این محصول ارگانیک شهرستان کوثر و خلخال که حاصل شش ماه تلاش کشاورزان منطقه است، نه تنها از لحاظ قیمت ساماندهی نشد بلکه به قیمتی اندک توسط دلالان خریداری و روانه بازارهای هدف در سراسر کشور شد.

درآمد حاصل از ۳۰ هزار تن گوجه فرنگی مرغوب که کشاورزان منطقه در بخش فیروز،گنجگاه، کیوی، خلخال و روستاهای آن برای آبیاری، هرس و به بار نشستن آن ۶ ماه تلاش کرده بودند، حتی کفاف دستمزد کارگران مزارع را هم نکرد.

صادق موسوی فیروز آباد، کشاورز گوجه فرنگی کار اظهار کرد: عمده محصول ما در سال، فقط گوجه فرنگی است و در شهرستان کوثر مثل شمال استان، زمین‌ها سه یا دو کشت محصول نمی‌دهند و فقط ما همین یک محصول را داریم که در نهایت با ورود دلالان، محصول را به کمتر از یک هزار تومن هم نتوانستیم بفروشیم.

دولت گوجه فرنگی را به صورت تضمینی خرید کند

حسین رستمی، از زارعین روستای گنجگاه کوثر نیز بیان داشت: مسؤولان سازمان جهاد کشاورزی باید در فکر اهالی و کشاورزان باشند به‌طوری‌که یک زیرساخت مطمئن و پایدار مثل خرید تضمینی گندم برای خرید محصولات کشاورزی ایجاد نمایند.

وی ادامه داد: برای بازاریابی و فروش محصولات ما، نه تعاون روستایی اقدام می‌کند و نه جهاد کشاورزی؛ بنابراین محصول سر مزرعه به کمترین قیمت به دلال فروخته می‌شود، اما همین گوجه‌ها در سایر استان‌ها به قیمت ۷ تا ۸ هزار تومان و دربرخی از مناطق تهران حتی تا ۱۵ هزار تومان به فروش می‌رسد.

رهاسازی محصولات در مزارع

محمد جعفری، دیگر کشاورز کوثری از رهاسازی گوجه‌ها به خاطر کمتر بودن قیمت آن سخن گفت و افزود: رهاسازی مزارع دارای محصول در منطقه فیروز آباد و گنجگاه به این دلیل است که درآمد حاصل از فروش آن، کمتر از هزینه‌های کاشت و دستمزد کارگران است.

وی افزود: برای این همه محصول، تنها دو کارخانه رب در استان وجود دارد که این کارخانه‌ها توان فرآوری محصولات شهرستان کوثر و خلخال را ندارند و مسافت زیاد تا واحدهای فرآوری نیز به خاطر عمر اندک گوجه فرنگی که بین سه تا یک هفته است، برای ما امکان‌پذیر نیست، بنابراین احداث کارخانه رب در این شهرستان ضروری است.

تمایل کشاورزان به مشارکت در احداث کارخانه رب

جعفری تصریح کرد: اگر کارخانه فرآوری با مشارکت کشاورزان و به صورت تعاونی بین گوجه‌کاران احداث شود، ما استقبال می‌کنیم زیرا علاوه بر هزینه‌های کشت، پرداخت هزینه حمل نیز از توان کشاورزان خارج است.

وی گفت: چشم یک خانواده چند نفری و حتی دو تا سه خانواده به یک زمین دو تا سه هکتاری گوجه است ولی در نهایت، سودی که از کشت گوجه حاصل می‌شود نصیب دلالان در منطقه گشته و این محصول در اردبیل در حال حاضر به بالای ۱۶هزار تومان به فروش می‌رسد.

زمین‌های کشاورزی در شهرستان خلخال و کوثر به خاطر نیمه گرمسیری بودن در بعضی از روستاها مستعد برای کشت حتی دو محصول هم هست، ولی برنامه‌ریزی از سوی جهاد کشاورزی استان برای این محصول ارگانیک وجود ندارد.

کشاورزان معتقدند دولت برای سرمایه‌گذاری در بخش گلخانه‌ای تمایل دارد و کشاورزان را با هزینه‌های بالا به ساخت گلخانه‌های محدود برای تولید این محصول در شمال استان ترغیب می‌کند ولی برای گوجه ارگانیک خلخال و کوثر هیچ کسی پای کار نیامده و همچنان این محصول در مزارع بعد از برداشت اولیه رها شده و به خاطر قیمت ارزان، ناتوانی در حمل و عدم بازاریابی به زباله تبدیل می‌شود.

تامین درآمد ۷۰درصد جمعیت بخش فیروز از محل کشت محصولات جالیزی

در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد جمعیت بخش فیروز و روستاهای همجوار درآمدشان از محل کشت محصولات جالیزی و گوجه فرنگی است که به گفته آنان دلالان بازار به خاطر خرید عمده حتی محصولات کشاورزی آنان را به کمتر از ۵۰۰ تومان نیز می‌خرند.

اگر امکانات سردخانه‌ای در منطقه تقویت شود می‌توان روی محصول ارگانیک گوجه فرنگی در جنوب استان حساب کرد و در ایامی که قیمت این محصول افزایش می‌یابد آن را روانه بازار کرد تا علاوه بر کاهش قیمت برای مصرف کننده، کشاورزان نیز ضرر و زیان نبینند.

علی مولازاده، کشاورز خلخالی گفت: با این روند کشت و کار گوجه کم کم جوانان در حال مهاجرت به شهرها و یا استان‌های دیگر هستند.

با هدف پاسخ به سوال‌های بهره برداران کشاورزی و جالیزکاران گوجه در شهرستان کوثر به سراغ مدیریت جهاد شهرستان کوثر رفتیم.

نبود کارخانجات فراوری گوجه در خلخال و کوثر

خیبر علی جلیلی، مدیر جهادکشاورزی شهرستان کوثر ضمن اشاره به اینکه شهرستان کوثر درجنوب استان اردبیل یکی از بهترین تولیدکنندگان گوجه شمال‌غرب کشور است، گفت: بیش از ۱۲۰۰ هکتار سطح زیر کشت سیفی‌جات در شهرستان کوثر بوده که از این میزان در سال ۱۳۹۸ به میزان ۹۷۵ هکتار فقط به کاشت گوجه اختصاص داده شده بود که این میزان امسال به ۸۲۰ هکتار رسید.

وی افزود: مقام اول تولید ارگانیک و بهترین گوجه استان از لحاظ کیفیت و تولید متعلق به شهرستان کوثر بوده و در سطح هکتار شهرستان پارس آباد بیشترین سطح زیر کشت را دارد.

جلیلی گفت: یکی از کمبودهایی که در کشاورزی کوثر و خلخال وجود دارد و در فصل کاشت و برداشت دامن‌گیر کشاورزان و جالیزکاران است نبود سیستم‌های فراوری، کارخانه‌های رب، کارخانجات بسته بندی و سردخانه است که تاکنون هیچ سرمایه‌گذاری آمادگی خود را برای راه اندازی یک واحد کارخانه رب اعلام نکرده و ما از سرمایه‌گذاران حوزه کشاورزی حمایت می‌کنیم.

وی بیان کرد: در هر هکتار با آبیاری غرق آبی ۳۰ تن و با آبیاری نوین تیپ نواری ۶۰ تن در هکتار برداشت گوجه داریم که در یک حساب سر انگشتی نزدیک به ۵۰هزار تن گوجه امسال در جالیزهای شهرستان کوثر تولید شده است.

وی افزود: یک از ویژگی‌هایی که برای جالیزکاران گوجه و سیفی‌جات در استفاده از نوار تیپ اهمیت دارد این است که در آبیاری غرق آبی میزان آفت‌ها به سرعت بالا رفته و تولید گوجه سالم به نسبت در سطح به لحاظ آفت‌ها پایین می‌آید ولی در آبیاری تیپ نواری آفت‌ها اجازه رشد نداشته و به لحاظ این که آب در تمام زمین پخش نمی‌شود و فقط در کنار بوته گوجه آب یافت می‌شود آفت‌ها نمی‌توانند مثل آبیاری غرق آبی رشد نمایند و این یعنی کشت یک محصول سالم و پرطرف‌دار و با کیفیت.

مدیر جهادکشاورزی شهرستان کوثر تصریح کرد: امسال در حوزه کشت گوجه و برداشت آن به صورت مستقیم و غیر مستقیم در حدود ۵هزار نفر مشغول کار بودند.

برنامه ریزی کاشت محصولات کشاورزی، ایجاد بازارهای مناسب فروش و کوتاه کردن دست دلالان از خرید و فروش محصولات کشاورزی و باغی می‌تواند علاوه بر افزایش درآمد کشاورزان موجب کاهش قیمت این محصولا و به‌صورت کلی سود برای تولیدکننده و مصرف کننده شود.

حمایت از کشاورزان و ایجاد صنایع تبدیلی برای کاهش خام فروشی و افزایش ماندگاری محصولات کشاورزی علاوه بر توسعه تولیدات روستایی و کاهش چشم‌گیر مهاجرت از روستاها به شهرها و ایجاد حاشیه نشینی و ... حتی موجب مهاجرت معکوس به روستاها نیز خواهد شد.

«خبرگزاری فارس»