عرفه و آغوش باز دوست

مرحوم آیت‌الله حاج آقا مجتبی تهرانی (ره) از مراجع فقید تقلید، در ایام حیات با برکت خود همواره با رهنمودهایی که برگرفته از معارف عمیق دینی است چراغ راهی برای اقشار مختلف مردم به ویژه نسل جوان بود و در مناسبت‌های مختلف برای استفاده از فرصت‌های معنوی توصیه‌هایی می‌کردند.

در آستانه شب و روز عرفه مؤسسه مصباح الهدی، دفتر حفظ و نشر آثار این عالم فقید توصیه‌هایی از ایشان را منتشر نموده که در ادامه از نظرتان می‌گذرد؛

امشب را دریابید/ سه توصیه برای شب عرفه

می‌خواهم به دوستان چند سفارش کنم. امشب شب عرفه است. خدا بحث من را خوب پیش آورد و به اینجا رساند. من هیچ تدبیری نداشتم. تقدیر زیبایی بود. روایات را مطالعه کردم و دیدم امشب چند خصوصیت دارد. اول؛ در شب عرفه توبه مقبول است، یعنی آنهایی که از اشفاق کم دارند، امشب بیایند و استفاده کنند. بحث خصوصیت زمانی است. در روایت داریم که در شب عرفه دعا مستجاب است. روایت داریم کسانی که اشفاق می‌خواهند، از امشب استفاده کنند. کارهایی بود که جنبه‌های جمعی و سرنوشتی برای انسان داشت. عبادات در شب عرفه از نظر پاداش افزودگی دارد. چه افزودگی دارد؟ عبادت در شب عرفه معادل صد و هفتاد سال عبادت است. چه موقعیت خوبی است! امام ‫صادق (ع) فرمود: «مَنْ‏ لَمْ‏ یُغْفَرْ لَهُ‏ فِی‏ شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ إِلَی قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ»؛ کسانی که از ماه رمضان عقب مانده بودند و در ماه رمضان نتوانستند کاری کنند و نتوانستند از مغفرت ماه مبارک رمضان بهره بگیرند، بهترین فرصتشان عرفه است. شب و روز عرفه از نظر فضیلت بهترین فرصت است. مهم بودن دعا در حق دیگران در شب و روز عرفه

لذا می‌خواهم سفارش کنم نه تنها دعا برای خودتان بلکه برای غیر هم دعا کنید. هم در مورد روز عرفه و هم شب عرفه این مطلب را داریم که برای غیر دعا کنید. اگر برای غیر دعا کنید، خدا صد هزار برابر به شما عنایت می‌کند. هر دعایی که برای دیگری می‌کنید، صد هزار برابر به شما عنایت می‫ کند. یکی از اصحاب ائمه عبدالله بن جندب است. دوست او دید در عرفه هر چه دعا کرد، برای غیر دعا کرد. گفت آقا! روز تمام شد و آفتاب غروب کرد. برای خودت چیزی بخواه! گفت از مولایم موسی‫ بن‫ جعفر (ع) شنیدم که برای غیر دعا کردن صد هزار برابر بهتر از برای خود دعا کردن است. صد هزار برابر مقبول را رها نمی‌کنم تا یکی برای خودم بخواهم که معلوم نیست قبول شود. زیارت امام حسین (ع) از مهمترین اعمال این شب و روز

از آداب امشب و فردا زیارت امام حسین (ع) است. روایات زیادی داریم. در یک روایت معروف امام صادق (ع) فرمود: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَتَجَلَّی‏ لِزُوَّارِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ قَبْلَ أَهْلِ عَرَفَاتٍ»؛ خدا روز عرفه قبل از آنکه به حاجیان تجلی کند، به زوار امام حسین (ع) تجلی می‌کند. «یَقْضِی حَوَائِجَهُمْ وَ یَغْفِرُ ذُنُوبَهُمْ وَ یُشَفِّعُهُمْ فِی مَسَائِلِهِمْ ثُمَّ یَأتِی بِأَهْلِ عَرَفَاتٍ فَیَفْعَلُ بِهِمْ ذَلِکَ»؛ حاجت‌هایشان را بر می‌آورد. گناهانشان را می‫ آمرزد و تقاضاهایشان را می‌پذیرد. بعد خدا سراغ اهل عرفات می ‫رود. می‌خواستم این روایت را عرض کنم که امام‫ صادق (ع) فرمود: «مَنْ‏ زَارَ الْحُسَیْنَ‏ بْنَ عَلِیٍ عَلَیهِ‌السَّلَامُ یَوْمَ عَرَفَةَ»؛ در روایت قبل لفظ قبر امام‌حسین (ع) بود اما در این روایت می‫ فرماید هر کس در روز عرفه امام‌حسین (ع) را زیارت کند. «مِنَ القَرِیبِ وَ مِنَ البَعِیدِ کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ أَلْفَ أَلْفِ حِجَّةٍ»؛ خداوند برای او یک میلیون حج با امام‫زمان (عجل الله) می‌نویسد. «وَ أَلْفَ أَلْفِ عُمْرَةٍ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ»؛ یک میلیون عمره با پیغمبر (صلی الله علیه وآله) می‫ نویسد. «وَ عِتْقَ أَلْفِ أَلْفِ نَسَمَةٍ»؛ مثل این است که یک میلیون بنده در راه خدا آزاد کند. یک میلیون اسب از اموالش در راه خدا فی سبیل الله بدهد. «وَ سَمَّاهُ اللَّهُ عَبْدِیَ الصِّدِّیقُ»؛ خدا وقتی می‌خواهد صدایش بکند، می‫ گوید ای بندۀ صدیق من! «آمِن بِوَعْدِی»؛ به وعده‌هایی که به تو دادم، ایمان بیاور. روایتی از خود امام‌حسین (ع) بخوانم. حضرت این جمله را مکرر می‌فرمود: «مَثَلُ الإِحسَانِ مَثَلُ المَطَرِ»؛ مَثل احسان مثل باران است. «یُصِیبُ البِرَّ و الفَاجِرِ»؛ یعنی باران که می ‫آید هم به خوب‌ها هم به بدها اصابت می‌کند. جهت این است که امام‌حسین (علیه سلام) باب واسعۀ رحمت حق است. امام حسین (ع) سریع الرضاست. به همین دلیل سفارش شده که در روز عرفه که روز دعاست، خودت را به کربلا متصل کنی. وقتی متصل شدی، باران رحمت و احسان حق می‌بارد و بِرّ و فاجر را می‌گیرد. اگر چه فاجرها بد هستند اما چون دوست و زائر امام‌حسین (علیه سلام) هستند، باران رحمت حق بر آنها هم نازل می ‫شود، لذا از این موقعیت استفاده کنید. امشب خودتان را جای مسلم بن عقیل (ع) بگذارید / علت گریه حضرت مسلم (ع) در لحظات شهادت و تقاضای او از دشمن!

من دو تا کلمه بیشتر نمی‌گویم. وقتی زیارت امام حسین (ع) را امشب و فردا می‌خوانید، فقط روی این جمله دقت کنید. «یَا لَیتَنِی کُنتُ مَعَکُم»؛ اهل عرفان یک حرف خوب دارند. اهل معرفت می‫ گوید وقتی این جمله رو می‫ گویی، خودت را در مکان اصحاب امام‌حسین (علیه سلام) قرار بده. «یَا لَیتَنِی کُنتُ مَعَکُم»؛ یعنی چه؟ یعنی ای کاش من با مسلم ‫بن‫ عقیل بودم. امشب به حسب نقل، شب وفات مسلم‫ بن‫ عقیل است. واقعاً این طور باشد که خودت را جای مسلم بگذار و این جمله را بگو.

مسلم چه خصوصیتی داشت؟ ایشان اولین صحابه‌ای است که در راه حسین (ع) به شهادت رسید. مسلم روز عرفه در دو موقعیت یاد امام‌حسین (علیه سلام) کرد. اولین زائر امام حسین (علیه سلام) در روز عرفه حضرت‫ مسلم است. یک جا موقعی بود که حضرت‫ مسلم را دستگیر کردند. محمد‫ بن‫ اشعث به اصطلاح خودش به حضرت‫ مسلم (علیه السلام) امان داد. حضرت‫ مسلم (علیه السلام) شروع کرد گریه کردن.

محمد بن‫ اشعث گفت: من از تو بعید می‌دانستم برای چنین هدف بزرگی این طور خودت را کوچک کنی و گریه کنی. گفت نه، «لَا أَبکِی لِنَفسِی»؛ من برای خودم گریه نمی‌کنم. «أَبکِی لِلحُسَینِ»؛ من برای امام‌حسین (علیه سلام) گریه می‌کنم. خودم فدای حسین! من به امام‌حسین (علیه سلام) نوشتم بیا. دست زن و بچه ‫اش را گرفته و دارد می ‫آید. من از تو یک تقاضا دارم. حضرت‫ مسلم از دشمن تقاضا می‌کند. یک نامه بنویس و دست یک امینی بده و برای امام حسین (علیه سلام) بفرست. بگو مسلم گفت: نیا. زن و بچه را نیاور. این یک مورد بود. مورد دوم موقعی بود که حضرت‫ مسلم را بالای دارالاماره بردند. قاتل ایستاده است. یک وقت دید حضرت‫ مسلم رو به سوی حجاز کرد: «السَّلَامُ عَلَیکَ یَا أَبَا عبدالله».