فاجعه؛ جانوران در خائیز زنده زنده می‌سوزند

گونه‌های جانوری که روزی خائیز زیستگاه امنشان بود از عصر پنجشنبه تاکنون در میان فواره‌های آتش، مظلومانه جان می‌دهند؛ هیچ راه فراری برای این گونه‌های کمیاب که حالا محل زندگی آنها به کوره‌ای از آتش بَدَل شده است، وجود ندارد و مرگ دردناک پرندگان و گونه‌های جانوریِ این زیستگاه‌ مهم حیات‌وحش کشور، دل هر انسانی را به درد می‌آورد.

منطقه خائیز با وسعت بیش از 25 هزار هکتار یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های حیات‌وحش کشور و استان کهگیلویه و بویراحمد است؛ منطقه‌ای تپه‌ماهوری، کوهستانی و صخره‌ای که وجود پوشش گیاهی انبوه در آن، علاوه بر تامین علوفه و غذای مورد نیاز وحوش و پرندگان، سبب به وجود آمدن مأمن و پناهگاهی مناسب برای حیات‌وحش شده است.

این زیست‌بوم که به دلیل داشتن گونه‌های گیاهی و جانوری متعدد در سال 1377 به‌عنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست پیوست، اکوسیستمی ایده‌آل از گونه‌های گیاهی و جانوری متنوع و ذخیره‌گاهی مطمئن در جنوب کشور تلقی می‌شود.

بلوط، بنه، کلخنگ، بادام، ارزن، زالزالک، گون و انوع گیاهان دارویی مانند آویشن، برنجاس، لیزک و ... و همچنین شاهین، بحری، کبک، تیهو، انواع کبوتر، خانواده گنجشک‌سانان، خانواده کهرکلی، هدهد، دارکوب، خانواده سارگپه، خانواده عقاب‌ها، بازها، کلاغ، تشی، جوجه‌تیغی، گرگ، کفتار، انواع روباه و پلنگ بخش مهمی از گونه‌های گیاهی و جانوری خائیز محسوب می‌شود و شاخص‌ترین گونه جانوری این منطقه کَل و بز است که با جمعیت بسیار مناسبی در کوهستان‌های خائیز حضور دارند به گونه‌ای که ارتفاعات خائیز از مطلوب‌ترین زیستگاه‌های کل و بز کشور محسوب می‌شود.

اما در حالی که روزی خائیز زیستگاه امن این گونه‌های جانوری و حیات‌وحش منطقه بود، از عصر پنجشنبه تاکنون در پی آتش‌سوزی گسترده به خطرناک‌ترین مکان برای این گونه‌ها تبدیل شده است؛ زبانه‌های سرخ آتش لحظه به لحظه کوه‌های خائیز را در می‌نوردد، پوشش گیاهی را خاکستر می‌کند و بی‌رحمانه به جان پرندگان، گونه‌های جانوری و حیات وحش این منطقه افتاده است.

اسدالله هاشمی مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد در همان ساعات ابتدایی شروع حادثه در گفت‌وگو با رسانه‌ها، علت این آتش‌سوزی را اختلاف دو دامدار ساکن در حاشیه کوه خائیز دانسته و ضمن درخواست کمک از نیروها و تشکل‌های مردمی برای اطفای حریق، گفت: وقوع این آتش‌سوزی ابتدا از منطقه آزاد آغاز شد که به دلیل کنترل نکردن، در کمترین زمان ممکن آتش به منطقه حفاظت شده رسیده است و هر لحظه شرایط برای مهار سخت‌تر می‌شود.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد هم صبح جمعه با بیان اینکه برای مهار آتش نیاز به کمک‌ فوری در زمینه اعزام بالگرد آب‌‌پاش و ارسال تجهیزات و امکانات داریم، عنوان کرد: وزش شدید باد کار مهار آتش را با سختی روبه‌رو کرده و هر لحظه فوران شعله‌های آتش بیشتر می‌شود.

عنایت آرامشیان تأکید کرد که نیروهای مردمی و تشکل‌ها به اندازه کافی در منطقه حضور دارند اما باد فرصت هرگونه تلاش موثر را از آنان گرفته و هر لحظه آتش را بیشتر می‌کند.

صبح جمعه امدادگران هلال‌احمر هم به کمک نیروهای مردمی و سایر ادارات و ارگان‌ها شتافتند اما باز هم شعله‌های آتش همچنان به مسیر خود در نابودی زیست‌بوم منطقه خائیز ادامه داده و نیروهای انسانی از مقابله با زبانه‌های سرخ آتش ناتوان ماندند.

سخت‌گذر بودن منطقه محل آتش‌سوزی، شدت وزش باد، وضعیت مطلوب مرتعی و علوفه‌ای و وسعت زیاد آتش لحظه به لحظه شرایط را برای مهار آتش‌سوزی سخت‌تر کرده و هر لحظه بر شدت شعله‌های آتش افزوده می‌شد، اما با وجود تأکید مسئولان شهرستان کهگیلویه بر نیاز فوری به بالگرد آبپاش، تا عصر جمعه خبری از این بالگردها نبود.

مشکل نبود بالگرد علی‌رغم نیاز مبرم به آن برای مهار آتش همچنان ادامه یافت تا اینکه اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور در تماس تلفنی با استاندار کهگیلویه و بویراحمد‌ در جریان آخرین وضعیت آتش سوزی در منطقه حفاظت‌شده خائیز شهرستان کهگیلویه و عملیات اطفاء حریق در این منطقه قرار گرفته و او از استاندار گهگیلویه و بویراحمد خواست که از طریق هماهنگی مستمر با امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و نیز اسماعیل نجار رییس سازمان مدیریت بحران کشور، امکانات و تجهیزات اطفاء حریق از جمله بالگردهای آبپاش را به منطقه اعزام کنند تا هرچه سریعتر شاهد مهار آتش سوزی و جلوگیری از گسترش حریق در جنگل‌های مرز استانهای خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد باشیم.

در حالی که هوا رو به تاریکی می‌رفت و روشنایی روز جمعه جایش را به تاریکی شب می‌داد، سید اسدالله هاشمی مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد از اعزام بالگرد به خائیز خبر داده و گفت: ساعت هفت عصر دو بالگرد نفربر از سمت کهگیلویه و بویراحمد و یک فروند دیگر از سمت استان خوزستان توسط ارتش برای مهار آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع منطقه حفاظت شده خائیز اعزام شد.

وی عنوان کرد: با پیگیری‌های انجام شده یک بالگرد نفربر توسط شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران نیز به منطقه اعزام که چندین سورتی پرواز انجام دادند.

اما در حالی که زبانه‌های سرخ آتش بی‌رحمانه به مسیر خود در نابودی پوشش گیاهی و جانوری خائیز ادامه می‌داد، اختلافات معاون سیاسی و امنیتی استاندار و مدیرکل بحران استانداری کهگیلویه و بویراحمد هم حاشیه‌ساز شد.

احمد جمالی معاون سیاسی و امنیتی استاندار کهگیلویه و بویراحمد که با وجود عمل جراحی قلب (بر اساس شنیده‌‌ها)، در میان دود و دم آتش خائیز حاضر شده بود با انتقاد شدید از مدیرکل بحران استانداری، گفت: همه مردم اینجا حضور دارند اما طرف به این دل خوش کرده که مدیر بحران است، نمی دانم جمهوری اسلامی چه کفاره‌ای بدهکار است.

وحید محمدی‌تبار مدیرکل بحران استانداری کهگیلویه و بویراحمد نیز همچون بحران‌های گذشته که بزرگ‌ترین هنرش انتشار سلفی در فضای مجازی بود، این بار هم با انتشار تصویری در فضای مجازی که خودش را بستری کرده و بر روی تخت بیمارستانی در حال تزریق دارو بود، به این صحبت معاون سیاسی و امنیتی استاندار واکنش نشان داد و با بیان اینکه دچار گرمازدگی شده‌ام، تاکید کرد که بعد از بهبود جسمانی خود پاسخ مناسبی به سخنان احد جمالی معاون سیاسی و امنیتی استاندار خواهد داد.

در حالیکه عده‌ای از این رفتار اعضای ستاد مدیریت بحران کهگیلویه و بویراحمد در شرایط بحرانی کنونی به شدت انتقاد کرده و هدف از این رفتار را حاشیه‌سازی برای فرار از پاسخگویی عنوان کردند، غلام‌رضا تاجگردون نماینده مردم شهرستان‌های گچساران و باشت که وحید محمدی‌تبار مدیرکل بحران استانداری از مدیران منتسب به او است، به این حاشیه‌ها دامن زده و در صفحه شخصی خود در اینستاگرام با ادبیاتی نامناسبت خطاب به معاون سیاسی و امنیتی استاندار نوشت: «آن کسی را که باید از این استان بیرون انداخت، حضرتعالی هستی نه مدیر خدوم استان کهگیلویه و بویراحمد.»

اما استاندار کهگیلویه و بویراحمد که از ظهر جمعه در پی آتش سوزی در منطقه حفاظت شده کهگیلویه با ورود به این شهرستان و با حضور در عملیات اطفای حریق منطقه فرماندهی عملیات را در دست گرفته بود شامگاه جمعه در جمع خبرنگاران، گفت: با همکاری مسئولان کشوری، چهار فروند بالگرد امدادی و ترابری برای خدمات رسانی و امدادرسانی سریع و به موقع وارد شهرستان کهگیلویه شده است.

حسین کلانتری افزود: این چهار فروند بالگرد تاکنون بیش از 60 سورتی پرواز برای هلی برن نیروهای امدادی، تامین مواد غذایی و امدادرسانی برای اطفای حریق بر فراز کوه خائیز انجام داده و با رایزنی‌های انجام شده از صبح شنبه نیز چهار فروند بالگرد آب‌پاش بر فراز کوه خاییز برای اطفای حریق، عملیات خود را آغاز خواهند کرد.

وی با بیان اینکه این بالگردهای آب‌پاش از استانهای اصفهان، خوزستان و تهران از صبح شنبه عملیات اطفای آتش در کوه خاییز را آغاز می‌کنند، عنوان کرد: بخشی از این آتش‌سوزی وسیع با کمک نیروهای امدادی، دولتی و مردم مهار شد و پیش‌بینی می‌شود این آتش‌سوزی فردا تا قبل از ظهر به صورت کامل مهار شود.

کلانتری در دستور ویژه خود معاون سیاسی،امنیتی و اجتماعی خود را به عنوان فرمانده عملیات اطفای حریق انتخاب کرد و از وی خواست تا پایان عملیات اطفای حریق در منطقه مستقر باشد.

محمود واعظی رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور نیز در تماس‌های تلفنی جداگانه با استاندار کهگیلویه و بویراحمد و همچنین رئیس ستاد بحران کشور ضمن بررسی اقدامات انجام شده از سوی مدیریت استان برای مهار آتش‌سوزی در منطقه حفاظت‌شده خائیز، تاکید کرد: ضروری است که با استفاده ازهمه امکانات و ظرفیت‌ها در استان و انجام سریع اقدمات لازم آتش‌سوزی به سرعت مهار شود.

وی به نمایندگی از دفتر رئیس جمهور از استاندارو مدیران استان کهگیلویه و بویر احمد خواست با توجه به پیش بینی گرم‌تر شدن هوا در روزهای آینده واحتمال بروز حوادثی از این دست در دیگر نقاط، تمهیدات لازم برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی اندیشیده شود.

رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور تاکید کرد: گزارش جامع و کاملی از برنامه‌ها و اقدمات در این زمینه در اسرع وقت آماده و برای رئیس‌جمهور جهت اتخاذ تصمیمات لازم ارسال شود.

«خبرگزاری تسنیم»