چگونه به مقام شهود میتوان رسید
سید یدالله یزدانپناه شب گذشته دهم اردیبهشتماه در ششمین قسمت از ویژهبرنامه «سوره» گفت: قرآن در بیان مطالب مختلف معمولاً از زبان عرفی استفاده میکند چون مخاطب آن عموم مردم است. اما آنقدر دقیق این کار را کرده که این زبان تا حد زبان فنی جلو میرود. بنابراین ما با یک زبان فنی در دل زبان عرفی مواجه هستیم.
نسیم آنلاین : سید یدالله یزدانپناه شب گذشته 10 اردیبهشتماه در ششمین قسمت از ویژهبرنامه «سوره» گفت: قرآن در بیان مطالب مختلف معمولاً از زبان عرفی استفاده میکند چون مخاطب آن عموم مردم است. اما آنقدر دقیق این کار را کرده که این زبان تا حد زبان فنی جلو میرود. بنابراین ما با یک زبان فنی در دل زبان عرفی مواجه هستیم.
استاد فلسفه و عرفان اسلامی افزود: در فرهنگ قرآنی راجع به غیب و شهادت بارها صحبت شده است. هر امر پنهان در زبان عرفی غیب است و شهادت یعنی چیزی که پوشیده نیست. غیب و شهادت در قرآن در مقابل هم به کار رفتهاند. شهادت هر چیزی است که با حس مادی توسط ما انسانها فهم میشود. غیب نیز هر چیزی از عالم ماورا است که بر ما پوشیده است و جزء عالم ماده نیست. وحی، قیامت، ملائکه، خداوند و اسماء الهی از امور غیبی هستند.
وی ادامه داد: قرآن در آیات اولیه سوره بقره از متقینی که ایمان به غیب دارند صحبت میکند. در فرهنگ قرآنی امور غیبی متعلَق ایمان هستند که منظور ایمان به خدا و آیات الهی است؛ یعنی توحید. تفسیر دیگری از این آیه وجود دارد که میگوید اینجا منظور مؤمنینی هستند که هنوز به مرحله شهود نرسیدهاند. بعد از اینکه انسان اسلام آورد و اندکی ایمان در دل او جای گرفت سطوح بعدی نیز وجود دارد. باور بعدی این است که واقعاً میفهمد خداوند در عالم همهکاره است. هر چه انسان متدین در این مسیر جلو برود بر یقین او افزوده میشود.
سید یدالله یزدانپناه سپس گفت: وقتی نفس را پاک نگه داریم القائات و الهامات خوش معنوی و معرفتی برای انسان میآید که همراه با احساسات و عواطف نیز هستند. «الَّذینَ جاهَدوا فینا لَنَهدِیَنَّهُم سُبُلَنا». ایمان در مرحله اول مستعار است یعنی عاریهای است اما در مراحل بعدی محکم میشود. تا حدی که ملائکه هم میآیند و به انسان در مسیر ایمان کمک میکنند. امام کاظم میگوید وقتی انسان گناه میکند ملائکه چنان از او جدا میشوند که گویی در زمین پنهان شدهاند.
وی در پایان گفت: سطح سوم نزدیک به شهود است. در ادامه این آیات در ابتدای سوره بقره میگوید قرآن برای این گروه از افراد متقی هدایت است. «هُدًى لِلْمُتَّقِین». قرآن برای متقین هدایت است که این هدایت دیگر هدایت بالقوه نیست بلکه هدایت بالفعل است.
در ادامه ششمین قسمت از ویژهبرنامه «سوره»، گفتگوی مسعود دیانی با محمد ناصرزاده و نصرالله قادری با موضوع «قرآن، ادبیات داستانی و تئاتر» پخش شد.
محمد ناصرزاده گفت: قصههای قرآنی چند ویژگی منحصربهفرد دارند. اول اینکه حجّت بالغه در آنها وجود دارد. یعنی همهفهم است و هر کس میتواند آن را برای دیگری بازگو کند. ویژگی دیگر این است که خداوند در قصهها استراتژی ندارد بلکه قانون دارد. نویسندههای بزرگ همه استراتژی دارند. خداوند از همان اول با تکبر سر ستیز دارد و با شیطان در ستیز است. در برخورد با پیامبر، با هدهد و ... استراتژی ندارد بلکه قانون دارد.
نصرالله قادری در ادامه گفت: جهان تئاتر اساساً جهان عمل است. برای استفاده از قرآن اول نیازمند علم هرمنوتیک هستیم. یعنی باید زیباییشناسی قرآن را درک کنیم و بعد ببینیم چقدر توان داریم تا آن را اجرای صحنهای کنیم. در اینجا تخیل کمکی به شما نخواهد کرد و بلکه الهام باید به شما داده شود.
این کارگردان تئاتر و منتقد افزود: مهمترین استفاده از قرآن برای تئاتر ایده است. مثلاً شهادت یک ایده است. داستان یا معنا را هم میتوانیم از قرآن بگیریم اما همه اینها منوط به آن است که چقدر با قرآن و بطنهای آن آشنا هستیم. به دروغ گفتهاند که تئاتر هنری است برای مخاطبین خاص درصورتیکه تئاتر برای مخاطب عام است. عمده کارهای من اقتباس از قرآن بوده است. در تئاتر ترکیه و افغانستان استفاده از قرآن را میبینیم که مخاطب جهانی نیز از آنها استقبال کرده است.
در این برنامه همچنین یوسفعلی میرشکاک به خوانش بخشی از تفسیر «روض الجنان و روح الجنان» پرداخت.
«برنامه تلویزیونی سوره»