قیمت منفی نفت چیست و چرا شکل می‌گیرد؟

قیمت منفی به این معناست که تولیدکننده حاضر است مبلغی را به خریدار پرداخت کند تا محموله نفت را از او تحویل بگیرد. اما چرا قیمت منفی شکل می‌گیرد؟ اگر تولیدکننده نتواند تولید میدان را متوقف کند (توقف باعث آسیب دیدن چاه نفت می‌شود)، امکان ذخیره سازی نداشته باشد (بدلیل پر بودن انبارها یا هزینه بالا)، تقاضا بسیار محدود باشد یا وجود نداشته باشد، قیمت منفی شکل می‌گیرد.

در حالی که بیشتر قسمت‌های آمریکا به علت شیوع کرونا در قرنطینه قرار دارد، با افزایش شدید عرضه و پایین آمدن قیمت‌ها در روزهای اخیر ظرفیت تمامی انبارهای نفتی پر شده و دیگر خریداری برای نفت خام وجود ندارد.

پایین آمدن قیمت نفت باعث شده بود حتی تاجرانی که به مقدار زیادی نفت نیاز ندارند انبارهای ذخیره (حتی در برخی موارد نفتکش‌های شناور) را به صورت لیزینگ کرایه کنند و نفت را با قیمت ارزان خریده تا در آینده با قیمت بالاتری بفروشند. البته تداوم این کار باعث شد تمام ظرفیت ذخیره سازی از بین برود آن هم در شرایطی که ویروس کرونا تقاضا برای نفت را فلج کرده است.

استیو پاکت، مدیرعامل شرکت بین‌المللی تریزن، می‌گوید: ظرفیت ذخیره‌سازی رسمی جهان به سرعت و به شدت سقوط کرده و حالا بیش از ۷۰ درصد آن پر شده است و با سرعت تمام به سوی ۱۰۰ درصد شدن پیش می‌رود.

تاجرانی که قبلاً این قرارداد را خریداری کرده‌اند و جایی برای ذخیره آن پیدا نکرده‌اند حالا به فروش آن هجوم آورده و به دنبال تعویض آن با قرارداد ماه بعد هستند تا شاید شرایط ذخیره و تقاضا بهتر شود. این موج فروش جدید باعث شده است هر لحظه سقوط قیمت برای قراردادهای ماه می بیشتر و بیشتر شود.

هلیما کرافت، سرپرست جهانی خرید کالا در آربی‌سی کپیتال، می‌گوید: نفت خام خیلی زیادی در حال حاضر روی دریا وجود دارد که پالایشگاه‌ها به آن نیازی ندارند.

جف کیلبرگ، از کی‌کی‌ام فایننشالز، می‌گوید: فاصله قیمت بین قرارداد ماه اول (می) و ماه دوم (ژوئن)، به بالاترین سطح تاریخ خود رسیده است. این پدیده به علت اتمام فروش قرارداد ماه می در روز سه‌شنبه و همزمانی آن با سقوط تاریخی قیمت نفت می‌باشد.

بسیاری از تاجران بازار نفت تنها کاغذهای قرارداد را خرید و فروش می‌کنند، یعنی با اتمام فروش قرارداد ماه می آنها این قراردادها را (که حالا تفاوت زیادی با خرید نقدی ندارند) فروخته و قراردادهای ماه بعد را می‌خرند.

در بازار معمولی تفاوت قیمت نقدی و قیمت پیش‌خرید ماه اول تنها ۵۰-۴۰ سنت است و تاجران مشکلی برای نگاه داشتن قراردادهای یک ماهه پیش خود ندارند اما در حال حاضر قیمت‌های نقدی به شکل ویژه‌ای پایین هستند و فاصله قیمت دو قرارداد به ۱۰-۸ دلار می‌رسد. این اختلاف قیمت باعث شد تا در آخرین روزهای فروش قرارداد ماه می، یک هجوم برای فروش آن از سوی تاجرانی که قبلاً آن را خریده بودند به وجود بیاید.