چرا حضرت عباس (ع) را قمر بنی هاشم نامیدند؟
چهارم شعبان روزی که خانه کوچک حضرت علی (ع) بار دیگر ستاره باران شد و تحفه‌ای دیگر از سوی پروردگار بزرگ به ایشان ارزانی گشت.
چهارمین روز از ماه شعبان به میلاد باسعادت قمر بنی هاشم، حضرت ابوالفضل العباس (ع) مزین است. در این روز بار دیگر خانه کوچک حضرت علی (ع) ستاره باران شد و تحفه‌ای دیگر از سوی پروردگار بزرگ به ایشان ارزانی گشت. حضرت عباس (ع) پسر امّ البنین علیهاالسلام بانوی فداکار حضرت علی علیه السلام است.
عباس (ع) آمد تا حسین (ع) تنها نباشد. آمد تا درس جوان مردی به جهانیان بیاموزد. آمد تا برادری را معنا کند، وفا را شرح دهد، ایثار را الگو باشد، شجاعت را تفسیر کند و دلاوری را مصداقی والا گردد. عباس آمد تا یاد و خاطره پدر را برای همیشه در اذهان مردم زنده نگه دارد؛ دلاوری علی و حمایت او را از دین، سال‌ها بعد از پدر احیا کند. عباس آمد تا یار و همراهِ حسین علیه السلام گردد و در کنار او بماند. عباس یعنی عشق، فداکاری، برادری و برادر یعنی عبّاس.
حضرت ابوالفضل (ع) نخستین فرزند از بانویى با معرفت و حق شناس امّ البنین علیهاالسلام بود. تولد وى، خانه على (ع) و دل مولا را غرق نور و سرور ساخت، وقتى که به دنیا آمد حضرت على (ع) در گوش او اذان و اقامه گفت نام خدا و رسول خدا را بر گوش وى خواند و نام او را عباس نامید. با آن که این نوزاد بسیار زیبا بود به طورى که وى را قمر بنى هاشم نامیده اند و به ماه شب چهارده تشبیه نموده اند و حضرت وى را به نام عباس نام نهاد، آن به این علت بود که عباس هم به معناى شیر شرزه و خشمگین و هم به معناى عبوس و چهره گرفته است زیرا که ایشان نسبت به ظالمان چهره اى خشمگین داشتند.
با آن که هنگام تولد پدر خوشحالى مى کند، حضرت گاهى قنداقه عباس خردسال را در آغوش مى گرفت و آستین دست هاى کوچک او را بالا و بر بازوان او بوسه مى زد و اشک مى ریخت حضرت در پاسخ ام البنین (ع) نسبت به این کار فرمود: «این دست‌ها براى کمک و یارى به برادرش حسین قطع خواهد شد.»
پرچم دار کربلا و پاسدار حرم اهل بیت مصطفی صلی الله علیه و آله؛ حضرت عباس علیه السلام ویژگی‌ها و فضایل فراوانی دارد که القاب و کنیه‌های آن حضرت، نشان گر برخی از آن هاست. ماه بنی هاشم، از جمال او حکایت دارد. سقای کربلا، از فداکاری عباس علیه السلام در رساندن آب به اهل بیت علیهم السلام حکایت می‌کند. قهرمان علقمه و پرچم دار کربلا، شجاعتش را بازگو می‌کند. پاسدار حرم، گواه جانبازی او در راه اهل بیت علیهم السلام است. باب الحوائج، شکوه او را نزد خداوند، نشان می‌دهد و سرانجام، عبد صالح، از عظمت معنوی عباس بن علی علیه السلام حکایت دارد.
امام صادق (ع)، حضرت ابوالفضل العباس (ع) را به عنوان کسی معرفی می‌کند که از ایمان استوار و بینش نافذ برخوردار بوده و در راه امام بزرگوارش به جهاد برخاسته است. ایشان می‌فرماید: «عمویم؛ عباس، بصیرتی نافذ و ایمانی محکم داشت. او به همراه برادرش حسین علیه السلام جهاد کرد و به افتخار شهادت رسید». آن حضرت هم چنین درباره اخلاص و ارزش جهاد حضرت عباس (ع) می‌فرماید: «شهادت می‌دهم و خدا را شاهد می‌گیرم که تو در راه جنگجویان بدر و مجاهدان راه خدا گام نهادی و در جهاد با دشمنان خدا، اخلاص ورزیدی و در نصرت اولیای خدا، خلوص نشان دادی و از دوستانش دفاع کردی... شهادت می‌دهم که تو هر چه در توان داشتی، انجام دادی».
درباره ویژگی‌های حضرت عباس (ع) با حجت الاسلام و المسلمین مهدی آذرطوسی کارشناس مذهبی و استاد دانشگاه گفت‌وگو کردیم. وی ابتدا به خبرنگار ما گفت: اگر بخواهیم قمر منیر بنی هاشم (ع) را به خوبی بشناسیم، می‌توانیم به تاریخ مراجعه کنیم و روایت راویان را بررسی کنیم، اما بهترین راه شناخت حضرت ابوالفضل (ع) مراجعه به کلام معصومان (ع) است. در گفتار اهل بیت (ع) مشاهده می‌کنیم که در بعضی اوقات از اصحاب خود تمجید‌های فراوانی کردند. سلمان فارسی، حمزه سید الشهدا، اباذر، مالک اشتر و ابوحمزه ثمالی از جمله اصحاب خاصی بودند که مورد تمجید معصومان قرار گرفتند.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: همه تمجید‌ها از اصحاب یک طرف آن مدح و ثنایی که از حضرت عباس (ع) شده است، طرف دیگر. در کتاب شریف «معالی السبطین فی احوال الحسن و الحسین (ع)» آمده است که امام علی (ع) فرمودند، چشم من در روز قیامت به تو (حضرت عباس) روشن خواهد شد. حالا این روشنی چگونه می‌آید. در روایت آمده است که حضرت زهرا (س) شفیعه عالم، در قیامت حاضر می‌شوند و افرادی را که قابلیت شفاعت دارند، از میانه جمعیت جدا می‌کنند. از جانب پیامبر (ص) خطاب می‌رسد یا علی (ع)؛ به زهرا (س) بگو برای شفاعت و نجات امت چه آوردی؟ فاطمه (س) می‌فرمایند که به عنوان مایه شفاعت در روز قیامت دو دست بریده فرزندم ابوالفضل (ع) کفایت می‌کند. شفاعت یک امر گزافه نیست. شفاعت برای کسانی است که خدا از آن‌ها رضایت داشته باشد. این روایت جایگاه والای حضرت عباس (ع) را نشان می‌دهد.
حجت الاسلام و المسلمین آذرطوسی در ادامه بیان کرد: امام سجاد (ع) می‌فرمایند، خدا عمویم عباس (ع) را رحمت کند. خدا به جای دو دست دو بال به ایشان داده است که با آن‌ها به همراه فرشتگان در بهشت پرواز می‌کنند. درباره این دو بال در کتب تفسیری و عرفانی ما توضیحات مفصلی داده شده است؛ مثلا مرحوم شیخ شهاب الدین سهروردی شیخ اشراق و افرادی، چون خواجه نصیر الدین طوسی در این خصوص صحبت کرده اند. البته این دو بال فقط به حضرت عباس (ع) داده نشده و برای ملائکه نیز خدا بال‌هایی قرار داده است.
وی در پایان اضافه کرد: سهروردی می‌گوید، داشتن دو بال نشانه اتصال به مخلوق است؛ چراکه جبرئیل نیز اینگونه بود. از همین مطلب می‌توانیم برداشت کنیم که حضرت عباس (ع) به عنوان شفیع و واسطه بین خالق و مخلوق بوده است. باب الحوائج بودن حضرت عباس (ع) از اینجا نمایان می‌شود. این دو بال نشان می‌دهد که ایشان هر روز به سمت خدا حرکت می‌کنند. حضرت امام صادق (ع) می‌فرمایند که عمویم بصیرتی نافذ و ایمانی محکم داشتند. امروز ما محتاج این بصیرت هستیم. بعضی‌ها بصیرت دارند، اما نفوذ در بصیرت ندارند. حضرت ابوالفضل (ع) یکی از واسطه‌های بزرگ ما با خداست. ایشان در رتبه ملائکه رحمان قرار دارند و می‌توانند موجب شفاعت شدن ما باشند.
«باشگاه خبرنگاران جوان»
