فضیلت نماز جعفر طیار و نحوه خواندن آن

اعتکاف امسال با سال‌های قبل کمی فرق دارد؛ شیوع بیماری کرونا در جهان و ورود آن به کشورمان مسئولان را بر آن داشت تا برای پیشگیری از ابتلای بیشتر مردم به این بیماری ناشناخته، بسیاری از برنامه‌ها و تجمعات عمومی را لغو کنند؛ از همین رو برگزاری مراسم اعتکاف در مساجد و به صورت جمعی لغو شد.

رهبر انقلاب پیرامون تعطیلی اعتکاف امسال توصیه معنوی داشتند و گفتند در این سه روز به جای اعتکاف نماز حضرت جعفر طیار بخوانید.

کیفیت نماز جعفر طیّار

این نماز چهار رکعت است که دو سلام دارد (دو تا دو رکعتی).

در هر رکعتی حمد و سوره می‌خواند، سپس پانزده مرتبه می‌گوید: «سبحان الله و الحمدلله و لا اله الّا الله و الله اکبر»؛ و همین تسبیح را ده مرتبه در رکوع و هم چنین ده مرتبه بعد از سر برداشتن از رکوع و هم چنین ده مرتبه در سجده اول و ده مرتبه بعد از سر برداشتن از آن و ده مرتبه در سجده دوم و ده مرتبه بعد از سر بلند نمودن تسبیحات را می‌گوید.

پس در هر رکعتی هفتاد و پنج مرتبه و مجموع آن‌ها (در تمام چهار رکعت) سیصد تسبیح می‌شود.

حال اگر کسی می‌خواهد نماز جعفر را بخواند، اما فرصت کافی برای گفتن تمام سیصد مرتبه ذکر تسبیحات اربعه را ندارد، می‌تواند به همان مقدار که فرصت دارد بخواند و مابقی را پس از اتمام نماز، در هر حالتی که بود، به امید ثواب بخواند و اگر اصلا وقت برای گفتن تسبیحات اربعه ندارد، می‌تواند دو نماز دو رکعتی به نیت جعفر بخواند و ذکر‌های تسبیحات اربعه را بعد از نماز در حال راه رفتن و یا در محیط کار به امید ثواب بگوید و یا اگر فرصتش به مقداری است که فقط می‌تواند دو رکعت از نماز را به صورت کامل بخواند می‌تواند آن دو رکعت را خوانده و بعد که فرصت پیدا کرد دو رکعت دیگر را بخواند. حال اگر تسبیحات اربعه را فراموش کرد بخواند، در صورتی که محلش نگذشته باشد باید آن را به جا آورد، اما اگر محل آن گذشته، نمازش صحیح است، ولی باید بعد از نماز هر مقداری را که فراموش کرد به امید ثواب قضا کند.

آداب نماز جعفر طیّار

۱. از آداب نماز جعفر طیار این است که در رکعت اول بعد از حمد، سوره زلزال و در رکعت دوم سوره عادیات و در رکعت سوم سوره نصر و در رکعت چهارم سوره توحید خوانده شود.

۲. مستحب است که در سجده دوم رکعت دوم، بعد از تسبیحات بگوید: «یا من لبس العزّ و الوقار، یا من تعطّف بالمجد و تکرّم به، یا من لا ینبغی التّسبیح الّا له، یا من احصی کلّ شیء علمه، یا ذا النّعمه و الطّول، یا ذا المنّ و الفضل، یا ذالقدره و الکرم، اسئلک بمعاقد العزّ من عرشک و منتهی الرّحمه بکتابک و بأسمک الأعظم الأعلی و کلماتک التّامّات ان تصلّی علی محمّد و آل محمّد و افعل بی کذا و کذا» سپس حاجتهایش را بگوید، به فارسی هم می‌تواند حاجاتش را درخواست کند.

۳. بعد از فارغ شدن از نماز، مستحب است دعایی را که شیخ طوسی و سید بن طاووس از مفضل بن عمر نقل کرده اند بخواند.

مفضل می‌گوید: ابا عبدالله امام جعفر صادق ـ علیه السّلام ـ را دیدم نماز جعفر طیار را می‌خواند و دستهایش را بلند کرد و به این دعا خدا را خواند: «یا ربّ یا ربّ» تا نفس قطع شد، «یا ربّاه یا ربّاه» تا نفس قطع شد، «ربّ ربّ» تا نفس قطع شد، «یا الله یا الله» تا نفس قطع شد، «یا حیّ یا حیّ» تا نفس قطع شد، «یا رحیم یا رحیم» تا نفس قطع شد، «یا رحمان یا رحمان» هفت مرتبه، «یا ارحم الرّاحمین» هفت مرتبه. سپس گفت:

«اللّهمّ انّی افتتح القول بحمدک و انطق بالثّناء علیک و امجدک و لا غایه لمدحک و اثنی علیک و من یبلغ غایه ثنائک و امد مجدک و انّی لخلیقتک کنه معرفه مجدک و ایّ زمن لم تکن ممدوحاً بفضلک موصوفاً بمجدک عوّاداً علی المذنبین بحلمک تخلّف سکّان ارضک عن طاعتک و کنت علیهم عطوفاً بجودک جواداً بفضلک عوّاداً بکرمک یا لا اله الّا انت المنّان ذو الجلال و الإکرام».

سپس حضرت به من فرمود: «ای مفضل اگر حاجت مهمی داری این نماز را به جا آور و با این دعا (خدا را) بخوان و حاجتت را (از خدا) بخواه که خدا ان شاء الله برآورده می‌کند و به او اطمینان است».

نماز جعفر طیار را می‌توان به نیابت برای مردگان و شهدا خواند و هم چنین می‌تواند بدون نیابت ثوابش را هدیه کرد. هدیه کردن ثواب نماز به روح اموات و شهدا، هم درجات آن‌ها را زیادتر می‌کند و هم اجر خود انسان را بیشتر می‌گرداند و هر چه هدیه شونده مقامش بالاتر باشد، اجر هدیه کننده بیشتر می‌شود.

این نماز را به حساب نوافل شبانه روزی می‌توان گذارد، یعنی نافله را به این طریق می‌توان به جا آورد.

در حدیث رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ آمده است در مقام کسی که نماز جعفر گزارد، اگر بر او مثل ریگ بیابان و کف دریا گناه باشد که می‌آمرزد مر او را حق تعالی.

با فضیلت‌ترین وقت خواندن نماز جعفر (طیار) روز جمعه هنگام بالا آمدن آفتاب است. می‌توان آن را از نافله‌های شب یا روز حساب کرد که هم برای او از نوافلش حساب شود و هم نماز جعفر (طیار)، کما این که در روایت آمده است پس با نماز جعفر نافله نماز مغرب را مثلا نیت می‌کند.

«باشگاه خبرنگاران جوان»