آمادگی پرستاران برای مقابله با کرونا

مریم حضرتی معاون پرستاری وزارت بهداشت در نشست خبری به مناسبت دهه فجر که در وزارت بهداشت برگزار شد، اظهار کرد: سال ۲۰۲۰ به عنوان سال پرستار و ماما نامگذاری شده است و سازمان‌های بین المللی رسما از کشور‌ها درخواست کرده اند تا روی مامایی و پرستاری با هدف گسترش سلامت سرمایه گذاری شود.

وی ادامه داد: دنیا رو به پیر شدن می‌رود و هر ماه یک میلیون نفر به سن ۶۰ سالگی و سالمندی می‌رسند که این تعداد در سال ۲۰۲۵ به ۱.۲ میلیارد خواهد رسید. در سال ۲۰۵۰ برای نخستین بار در جهان سالمندان از کودکان بیشتر خواهند بود.

حضرتی بیان کرد: تا سال ۹۰ جمعیت مسن ایران ۴ برابر شده و ۹.۲ جمعیت کشور اکنون سالمند هستند. تا ۳۰ سال آینده جمعیت سالمندی ایران به ۲۵ درصد می‌رسد و از هر چهار فرد یک نفر بالای ۶۰ سال خواهند بود.

معاون پرستاری وزیر بهداشت با اشاره به شیوع ویروس کرونا و آمادگی پرستاران در برابر موارد احتمالی بیان کرد: ویروس کرونا می‌تواند در مراقبان نیز بیماری ایجاد کند و ما امروز یک برنامه ویدئو کنفرانسی برای جامعه پرستاری داشتیم و بنابر اعلام جهانی این ویروس و ما باید آمادگی لازم را برای مقابله با ویروس کرونا داشته باشیم و کمیته کنترل عفونت در دانشگاه‌ها تشکیل شده و برنامه داریم تا برنامه مراقبتی ویروس کرونا عملیاتی شود.

وی ادامه داد: در خیابان می‌بینم مردم ماسک N۹۵ می‌زنند در صورتی که برای افراد عادی زدن این ماسک ضروری ندارد و خوشبختانه تاکنون موردی ویروس کرونا در کشور نداشته‌ایم. پرستاران باید بدانند در هر مرحله چه احتیاط‌هایی داشته باشند.

حضرتی اظهار کرد: سازمان جهانی بهداشت به دنبال نامگذاری سال ۲۰۲۰ به نام پرستار و ماما از کشور‌ها درخواست کرده است تا برنامه‌های خود را در این زمینه اعلام کنند.

او ادامه داد: دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌های مغزی و قلبی در دوران سالمندی بروز می‌کند و این بیماری‌ها بیشترین علت بستری بیماران در بیمارستان‌ها هستند که موجب افزایش هزینه‌های درمان می‌شوند.

معاون پرستاری وزارت بهداشت با بیان اینکه تا ۱۰ سال آینده پرستاری جزو ۵ شغل برتر دنیا خواهد بود، اظهار کرد: ما در کشور نیز پیشرفت‌های خوبی در حوزه پرستاری داشته‌ایم. ۴۰ سال پیش ۷۵ درصد پرستاران را بهیاران تشکیل می‌دادند، اما اکنون بیش از ۷۰ درصد جامعه پرستاری را پرستاران تشکیل می‌دهند و این از نقاط قوت ایران در منطقه است.

حضرتی گفت: ۱۹۴ دانشکده پرستاری، ۲ هزار عضو هیئت علمی پرستاری، ۴۴ هزار دانشجو و ۱۱ هزار فارغ التحصیل پرستاری در مقاطع مختلف داریم.

وی گفت: رتبه دوم منطقه در تولید علم را داریم و ۴۵ درصد تولید علم کشور به دست پرستاران صورت می‌گیرد. همچنین ۱۸ مجله علمی پرستاری و ۱۶ مرکز تحقیقات داریم که زیر نظر شبکه ملی تحقیقات پرستاری فعالیت می‌کنند.

معاون پرستاری وزارت بهداشت با بیان اینکه بالغ بر ۱۵ هزار مدیر پرستاری در کشور فعالیت می‌کنند، اظهار کرد: پرستاران در شرایط بحران مانند دوران هشت سال دفاع مقدس و حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله نقش بی بدیلی در خدمت رسانی به مردم داشتند.

حضرتی با اشاره به چالش‌های پرستاران در کشور بیان کرد: خوشبختانه به دلیل دید مثبت و خردورزی مسئولان وزارت بهداشت گام‌هایی در حل مشکلات جامعه پرستاری برداشته شده است، اما پرستاران چالش‌هایی به دلیل کمبود نیرو، نظام پرداخت قاصدک و تأخیر در پرداخت مطالبات دارند.

حل مشکل کمبود پرستار با جذب سالیانه ۱۰ هزار پرستار

وی با اشاره به مشکل کمبود نیروی پرستاری در کشور، تصریح کرد: ما از کمبود شدید نیروی پرستار در کشور رنج می‌ّبریم امسال ۴ هزار و ۵۰۰ نیروی پرستاری جذب شدند و وزیر بهداشت در روز پرستار قول داد که ۴ هزار و ۵۰۰ نیروی پرستار دیگر تا پایان سال جذب خواهند شد که امیدواریم بتوانیم این تعداد پرستار را تا اسفند ماه جذب کنیم.

معاون پرستاری وزارت بهداشت ادامه داد: اگر سالانه ۱۰ هزار نیرو جذب کنیم تا سال ۱۴۰۴ به کف استاندارد نیروی پرستاری در کشور خواهیم رسید. باید توجه داشت که هر سال تخت‌ها و بیمارستان‌ های جدید افتتاح و بسیاری از پرستاران بازنشسته می‌شوند؛ به همین دلیل باید پرستار مورد نیاز برای تخت‌ها و بیمارستان‌های جدید جذب شوند.

حضرتی اظهار کرد: بنابر استاندارد‌های جهانی هر ۱۰ درصد نیروی پرستار که کم می‌شود ۱۲ درصد احتمال مرگ و میر افزایش پیدا می‌کند؛ البته باید دانست که کمبود نیروی پرستار یک معضل جهانی است و حتی کشور‌های پیشرفت جهان مثل آمریکا، کانادا و استرالیا با مشکل کمبود پرستار مواجه هستند.

وعده حذف قاصدک تا پایان سال

وی با اشاره به برنامه‌های وزارت بهداشت برای طرح حذف قاصدک و اصلاح نظام پرداخت اظهار کرد: اغلب پرستاران خواستار اصلاح نظام پرداخت هستند و به دنبال دستور وزیر بهداشت با تشکیل کارگروهی در تلاش هستیم تا بتوانیم یک مدل مناسب جایگزین قاصدک کنیم.

معاون پرستاری وزارت بهداشت به جدایی پرداخت اضافه کار و کارانه پرستاران اشاره کرد و گفت: اضافه کار و کارانه پرستاران باید از هم جدا شوند و این اتفاق در بسیاری از دانشگاه‌های علوم پزشکی رخ داده است. افزون بر این باید منبع پرداخت اضافه کار و کارانه پرستاران در دانشگاه‌های علوم پزشکی جدا باشد و اضافه کار حداکثر با سه ماه تأخیر پرداخت شود.

حضرتی به آخرین وضعیت پرداختی پرستاران اشاره کرد و افزود: خوشبختانه معوقات پرستاران به طور میانگین از ۱۴ ماه به ۷ ماه و معوقات کارانه از ۷ ماه به ۱۲ ماه کاهش پیدا کرده است؛ البته برخی دانشگاه‌ها به دلیل بدهی بیمه‌ها کارانه پرستاران را با تأخیر بیشتری پرداخت می‌کنند.

وی نبود پانسیون‌های پرستاری را یکی از مشکلات حوزه پرستاری دانست و گفت: بسیاری از بیمارستان‌ها آماده بهره برداری هستند و تجهیزات مورد نیاز آن‌ها نیز تأمین شده است، اما به دلیل نبود پرستار بیمارستان به کلینیک تبدیل شده است. امیدواریم بتوانیم با کمک خیرین به ویژه در مناطق محروم پانسیون‌های پرستاری را فعال کنیم تا مشکل حضور پرستاران در این بیمارستان‌ها حل شود.

معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به تدوین استاندارد‌های خدماتی و بالینی پرستاری اظهار کرد: بنابر تعریف‌های جهانی پرستاران دیگر تنها در بیمارستان‌ها خدمت رسانی نمی‌کنند؛ در این زمینه ما به جامعه محور شدن پرستاری تأکید داریم و خوشبختانه از ۴۰ سال پیش تاکنون پرستار جامعه نگر در کشور تربیت شده است.

حضرتی گفت: افزون بر این‌ها امیدواریم که بتوانیم در طرح هر خانواده یک پایگاه سلامت بتوانیم نقش موثری در آموزش و ارائه خدمت به خانواده‌ها داشته باشیم.

وی با اشاره به طرح مراقبت در منزل و پوشش بیمه‌ای خدمات اظهار کرد: در طرح مراقبت در منزل ۶ بیماری اصلی که بیشترین آمار اشتغال تخت‌های بیمارستانی را دارند مدنظر قرار گرفته و استاندارد‌های آن به کمک انجمن‌های علمی تدوین شده است و به زودی خدمات مراقبت در منزل برای ۶ بیماری تحت پوشش بیمه قرار خواهد گرفت.

معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به راه اندازی مراکز مراقبت طولانی مدت، بیان کرد: برخی بیماران مانند بیماران قطع نخاعی امکان مراقبت در منزل و بیمارستان را ندارند. مراکز مراقبت طولانی مدت در آینده ایجاد خواهد شد تا این بیماران مورد مراقبت قرار گیرد.

حضرتی با اشاره به برگزاری آزمون صلاحیت حرفه‌ای پرستاران در اسفند سال جاری، گفت: آزمون صلاحیت حرفه‌ای برای نخستین بار امسال در کشور برگزار می‌شود. پیش از این نیز اقداماتی در زمینه پروانه صلاحیت حرفه‌ای پرستاران انجام شده است و بیش از ۳۰ هزار پرستار این پروانه را اخذ کرده‌اند.

وی افزود: در برخی گروه‌ها مثل مدیران پرستاری و پرستاران در مراکز مراقبت در منزل، اخذ پروانه صلاحیت حرفه‌ای ضروری است.

معاون پرستاری وزارت بهداشت بیان کرد: امسال برای اولین بار در ۲۳ اسفند ماه آزمون صلاحیت حرفه‌ای برگزار خواهد شد و بیش از ۱۰ هزار نفر در این آزمون ثبت نام کرده‌اند و سوالات آزمون با هماهنگی بورد پرستاری انجام شده است.

حضرتی توانمندسازی پرستاران را یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته در وزارت بهداشت دانست و گفت: ما ۱۰۰ پرستار بحران تربیت کرده‌ایم که آموزش‌های لازم را در این زمینه کسب کرده‌اند؛ چرا که کشور ما بلاخیز بوده و در بحران‌ها با حضور یک تیم ملی پرستاری بحران می‌توانیم شرایط را مدیریت کنیم.

وی ادامه داد: تدوین ۱۸ دوره تخصصی برای آموزش ضمن خدمت پرستاران انجام شده است و امیدواریم به زودی دوره‌های تخصصی تدوین شده مصوب و ابلاغ شود.

معاون پرستاری وزارت بهداشت از توسعه مراکز مراقبت در منزل خبر داد و گفت: ۸۵۰ مرکز مراقبت در منزل در کشور داریم و موافقت اصولی برای تأسیس ۵۵۰ مرکز مراقبت در منزل را گرفته‌ایم که به زودی فعال خواهند شد.

حضرتی از افتتاح برخی مراکز پرستاری تا پایان دهه فجر خبر داد و اظهار کرد: افتتاح ۵۰ مرکز مشاوره و خدمات پرستاری، ۲۰ کلینیک آموزش پرستاری در بیمارستان، ۲ مرکز مراقبت‌های تسکینی برای بیماران پرستاری، یک مرکز مراقبت بیماران ام اس تا پایان دهه فجر افتتاح خواهند شد.

وی با بیان اینکه طرح «پرستار پیگیر» را در دست اجرا داریم، گفت: در بسیاری از بخش‌ها مانند بخش‌های پیوند عضو، پیگیری بیمار بعد از ترخیص از بیمارستان صورت می‌گیرد، اما در بسیاری از بیماری‌ها بیمار پس از ترخیص از بیمارستان رها می‌شود ما برای حل این مسئله در دو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و علوم پزشکی شیراز واحد پیگیری پرستاری را ایجاد خواهیم کرد تا این پرستاران بیماران را پس از ترخیص مورد پیگیری قرار دهند.

حضرتی با بیان اینکه نقشه راه پرستاری در افق ۱۴۰۴ تدوین شده است، گفت: هفته گذشته این نقشه راه با حضور وزیر بهداشت رونمایی شد و به زودی به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ خواهد شد.

تدوین دو کتاب پرستاری

معاون پرستاری وزارت بهداشت بیان کرد: کتاب پرستاری ایران در یک نگاه از دو سال پیش برای چاپ و انتشار در دستور کار قرار گرفته و امسال رونمایی شد که این کتاب در حقیقت تاریخچه پرستاری ایران است.

وی ادامه داد: سیاست‌ها و خدمات پرستاری در دو سال گذشته تدوین شده و در دسترس پرستاران قرار گرفت.

حضرتی با اشاره به برنامه وزارت بهداشت برای کاهش کاغذبازی پرستاران در بیمارستان‌ها گفت: استانداردسازی ثبت گزارش پرستاری در بیمارستان‌ها مبتنی بر استاندارد‌های جهانی در دستور کار قرار گرفته است؛ چرا که کاغذبازی و گزارش‌نویسی باعث شده تا پرستاران از بالین بیمار فاصله بگیرند و مشغول کاغذبازی شوند. از دو سال پیش اصلاح گزارش‌نویسی در دستور کار قرار گرفته بود، اما در چند ماه اخیر به دنبال ایجاد نظام الکترونیک سلامت در تلاش هستیم تا گزارش‌های پرستاری در بیمارستان‌ها را الکترونیکی کنیم.

معاون پرستاری وزارت بهداشت درباره موضوع مهاجرت پرستاران و راه‌های جلوگیری از این مسئله گفت: آیین‌نامه جذب و نگهداری پرستاران به منظور جلوگیری از مهاجرت، ایجاد پانسیون‌های پرستاری اصلاح نظام پرداخت و بهبود معیشت در دست اقدام است تا کمتر شاهد مهاجرت پرستاران باشیم؛ البته باید توجه داشت که مهاجرت پرستاران بیش از سایر رشته‌ها نیست، اما ما به دنبال آن هستیم تا با حل مشکلات پرستاران این مسئله نسبت به گذشته کاهش پیدا کند.

وی درباره تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری گفت: اگر اصلاح نظام پرداخت را اجرایی کنیم و هر بیماری بسته قدرتی و تعرفه مخصوص به خود را داشته باشد در این صورت گویی خدمات پرستاری تعرفه‌گذاری شده است و به همین دلیل امیدواریم هرچه زودتر شاهد اصلاح نظام پرداخت پرستاران باشیم.

«باشگاه خبرنگاران جوان»