علت خواب رفتگی دست‌ها چیست؟
خواب رفتگی در یک یا هر دو دست، با احساس از دست دادن حس در دست یا انگشتان توصیف می‌شود.
خواب رفتگی می‌تواند در یک عصب منفرد از یک دست اتفاق بیفتد، یا ممکن است در هر دو دست به صورت متقارن رخ دهد.
بی حسی دست، معمولاً در اثر آسیب، تحریک یا فشرده شدن یکی از اعصاب یا شاخه‌ای از اعصاب موجود در بازو و مچ شما ایجاد می‌شود.
بیماری‌های موثر بر اعصاب محیطی، مانند دیابت، می‌توانند باعث بی حسی شوند، اگرچه با دیابت علائم مشابه معمولاً در پا‌های شما رخ می‌دهد.
به طور غیر معمول، بی حسی ممکن است به دلیل مشکلاتی در مغز یا نخاع شما ایجاد شود، اگرچه در چنین مواردی ضعف بازو یا دست یا افت عملکرد نیز رخ می‌دهد. خواب رفتگی به تنهایی با اختلالات بالقوه تهدید کننده زندگی مانند سکته مغزی یا تومور همراه نیست.
برای تشخیص علت بی حسی پزشک به اطلاعات دقیق در مورد علائم شما نیاز دارد. برای تأیید علت قبل از شروع درمان مناسب، آزمایش‌های مختلفی ممکن است لازم باشد.
در ادامه، برخی از علل احتمالی احساس سوزن سوزن شدن در دست یا پا‌ها را بررسی خواهیم کرد.
کمبود ویتامین B-۱۲ یکی از دلایل خواب رفتگی دست می‌شود
علل شایع
۱. نوروپاتی دیابتی
نوروپاتی در نتیجه آسیب به اعصاب اتفاق می‌افتد. در حالی که انواع مختلف نوروپاتی وجود دارد، نوروپاتی محیطی می‌تواند بر روی دست و پا تأثیر بگذارد.
نوروپاتی دیابتی هنگامی اتفاق می‌افتد که آسیب عصبی در اثر دیابت ایجاد می‌شود. این می‌تواند روی پا‌ها و گاهی اوقات دست‌ها تأثیر بگذارد. در نوروپاتی دیابتی، آسیب عصبی به دلیل قند خون زیاد در جریان خون رخ می‌دهد. علاوه بر آسیب دیدن اعصاب، می‌تواند به رگ‌های خونی که اعصاب شما را تأمین می‌کند نیز آسیب برساند. هنگامی که اعصاب اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند، ممکن است عملکرد خوبی نداشته باشند.
انستیتوی ملی دیابت و گوارش و بیماری‌های کلیوی تخمین می‌زند که نیمی از افرادی که به دیابت مبتلا هستند دارای نوروپاتی محیطی هستند.
۲. کمبود ویتامین یا مواد معدنی
برای سالم نگه داشتن اعصاب، به ویتامین B۱۲ نیاز دارید. کمبود ویتامین B-۱۲ می‌تواند باعث سوزن سوزن شدن یا خواب رفتگی در هر دو دست و پا شود.
کمبود پتاسیم و منیزیم نیز ممکن است باعث بی حسی شود.
علائم دیگر کمبود ویتامین B-۱۲ عبارتند از:
ضعف
خستگی
زردی پوست و چشم (زردی)
عدم تعادل در راه رفتن
توهم
۳. عصب تحت فشار
وقتی فشار زیادی روی عصبی از بافت‌های اطراف وارد شود، می‌تواند عصب باریکش یا تحت فشار ایجاد شود. به عنوان مثال، مواردی از جمله آسیب، حرکات تکراری و شرایط التهابی می‌توانند باعث سست شدن عصب شوند. یک عصب تحت فشار ممکن است در بسیاری از مناطق بدن ایجاد شود و می‌تواند بر روی دست یا پا‌ها تأثیر بگذارد و باعث سوزن شدن، بی حسی، خواب رفتگی یا درد شود.
عصبی که در ستون فقرات تحتانی شما قرار دارد ممکن است باعث شود که این احساسات در قسمت تحتانی ساق پا و در پای شما ایجاد شود.
۴- تونل کارپال
سندروم تونل کارپال شایع‌ترین نوروپاتی محیطی است که به دنبال فشرده شدن عصب مدین در مچ هنگام عبور از تونل کارپال ایجاد می‌شود. این می‌تواند به دلیل آسیب دیدگی، حرکات تکراری یا شرایط التهابی رخ دهد. افراد مبتلا به تونل کارپال ممکن است در چهار انگشت اول دست خود احساس بی حسی یا خواب رفتگی کنند.
۵- نارسایی کلیه
نارسایی کلیه هنگامی اتفاق می‌افتد که کلیه‌های شما دیگر به درستی کار نکنند. شرایطی مانند فشار خون بالا یا دیابت می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شود. هنگامی که کلیه‌های شما به درستی کار نمی‌کنند، ممکن است مایعات و مواد زائد در بدن شما جمع شده و منجر به آسیب عصبی شود. سوزن سوزن شدن به دلیل نارسایی کلیه اغلب در پا‌ها اتفاق می‌افتد.
۶. بارداری
تورم که در سراسر بدن در دوران بارداری رخ می‌دهد می‌تواند فشار بر برخی از اعصاب ایجاد کند. به همین دلیل ممکن است در دست و پا‌های خود احساس سوزن شدن کنید. علائم معمولاً پس از بارداری از بین می‌روند.
۷. دارو‌ها
انواع مختلفی از دارو‌ها ممکن است باعث آسیب عصبی شوند، که می‌تواند باعث شود احساس سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی در دست یا پایتان ایجاد شود. دارو‌های سرطان (شیمی درمانی)، HIV یا ایدز، فشار خون بالا، سل و برخی عفونت‌ها می‌تواند باعث ضعف یا بی حسی در دست و پا شود. با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید که آیا شما می‌توانید دوز درمان خود را تغییر دهید تا بتوانید احساس سوزن سوزن شدن خود را کاهش دهید.
اختلالات خود ایمنی
به طور معمول، سیستم ایمنی بدن شما را از مهاجمان خارجی محافظت می‌کند. یک بیماری خود ایمنی زمانی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های بدن شما حمله می‌کند.
۸- آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که باعث تورم و درد مفاصل می‌شود. اغلب در مچ و دست‌ها اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند بر سایر قسمت‌های بدن از جمله مچ پا و پا نیز تأثیر بگذارد. التهاب ناشی از این بیماری می‌تواند بر اعصاب فشار وارد کند و منجر به سوزن سوزن شدن و خواب رفتن دست‌ها شود.
۹. مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)
مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به محافظ اعصاب شما (میلین) حمله می‌کند. این می‌تواند به آسیب عصبی منجر شود. احساس بی حسی یا سوزن سوزن شدن و خواب رفتن در دست‌ها، پا‌ها و صورت از علائم شایع بیماری ام اس است.
۱۰. لوپوس
لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن شما به بافت‌های بدن حمله می‌کند. این می‌تواند بر روی هر بخشی از بدن از جمله سیستم عصبی تأثیر بگذارد. سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی دست و پا می‌تواند در اثر فشرده شدن اعصاب در نزدیکی التهاب یا تورم ناشی از لوپوس ایجاد شود.
۱۱. بیماری سلیاک
بیماری سلیاک نوعی بیماری خود ایمنی است که روده کوچک را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وقتی فردی که مبتلا به سلیاک است گلوتن را مصرف می‌کند، یک واکنش خود ایمنی رخ می‌دهد. برخی از افراد مبتلا به بیماری سلیاک می‌توانند علائم نوروپاتی از جمله سوزن سوزن شدن و خواب رفتن در دست و پا‌ها داشته باشند. این علائم همچنین ممکن است در افراد فاقد علائم دستگاه گوارش بروز کند.
هپاتیت C همچنین ممکن است باعث نوروپاتی محیطی شود
عفونت‌ها
عفونت هنگامی رخ می‌دهد که ارگانیسم‌های ایجاد کننده بیماری به بدن شما حمله کنند. عفونت‌ها می‌توانند از نوع ویروسی، باکتریایی یا قارچی باشند.
۱۲. زونا
زونا یک بثور دردناک است که در اثر فعال شدن مجدد ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود، که در اعصاب افرادی که مبتلا به آبله مرغان بوده اند خفته است. به طور معمول، زونا فقط قسمت کوچکی از یک طرف بدن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، که می‌تواند شامل دست، بازو و پا باشد. ممکن است در ناحیه آسیب دیده احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی و خواب رفتگی کنید.
۱۳. بیماری لایم
بیماری لایم یک عفونت باکتریایی است که از طریق نیش یک حشره آلوده منتقل می‌شود. در صورت عدم درمان، عفونت می‌تواند روی سیستم عصبی تأثیر بگذارد و باعث ایجاد سوزن شدن و خواب رفتن در دست و پا شود.
۱۴. هپاتیت B و C
هپاتیت B و C در اثر ویروس‌ها ایجاد می‌شود و منجر به التهاب کبد می‌شود که در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به سیروز یا سرطان کبد شود. هپاتیت C همچنین ممکن است باعث نوروپاتی محیطی شود، اگرچه چگونگی وقوع این اتفاق تا حد زیادی است منبع قابل اعتماد ناشناخته است، اما در برخی موارد، عفونت با هپاتیت B یا C می‌تواند به وضعیتی به نام کریوگلوبولینمی منجر شود، یعنی زمانی که پروتئین‌های خاصی در خون در سرما جمع می‌شوند و باعث التهاب می‌شوند. یکی از علائم این بیماری بی حسی و سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی دست‌ها است.
۱۵. اچ آی وی یا ایدز
HIV ویروسی است که به سلول‌های سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند و خطر ابتلا به عفونت و همچنین برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. در صورت عدم درمان، عفونت می‌تواند به آخرین مرحله عفونت HIV، ایدز، که در آن سیستم ایمنی بدن به شدت آسیب دیده است، پیش رود. اچ آی وی می‌تواند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارد و در بعضی موارد این شامل اعصاب دست و پا نیز می‌شود، تا جایی که ممکن است احساس سوزن شدن، خواب رفتگی و درد ایجاد شود.
۱۶. جذام
جذام یک عفونت باکتریایی است که می‌تواند روی پوست، اعصاب و مجاری تنفسی تأثیر بگذارد. هنگامی که سیستم عصبی تحت تأثیر قرار گیرد، ممکن است در قسمت آسیب دیده بدن احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی کنید، که می‌تواند شامل دست و پا باشد.
ممکن است که بی حسی دست بتواند نشانه سکته باشد
سایر دلایل احتمالی
۱۷. سکته مغزی:
خواب رفتگی دستان شما معمولاً نشانه اضطراری نیست که نیاز مراجعه سریع به بیمارستان داشته باشد. اگرچه بعید به نظر می‌رسد، اما ممکن است که بی حسی دست بتواند نشانه سکته باشد. در صورت تجربه هر یک از موارد زیر، فوریت‌های پزشکی را دنبال کنید:
- ضعف یا بی حسی ناگهانی در بازو یا پا، به ویژه اگر فقط در یک طرف بدن باشد
- مشکل در صحبت کردن یا درک دیگران
- گیجی
- افتادگی صورت شما
- مشکل ناگهانی در یک یا هر دو چشم
- سرگیجه ناگهانی یا از دست دادن تعادل
- سردرد شدید ناگهانی
اگر این علائم را دارید، با اورژانس تماس بگیرید. درمان سریع ممکن است خطر آسیب‌های طولانی مدت را کاهش دهد. حتی ممکن است زندگی شما را نجات دهد.
۱۸. کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید وقتی تیروئید شما به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند. اگرچه غیر معمول است (کم کاری تیروئید شدید که درمان نشده است) گاهی اوقات می‌تواند باعث آسیب به اعصاب شود و منجر به احساس سوزن سوزن شدن یا خواب رفتگی دست و پا شود.
۱۹. قرار گرفتن در معرض سموم
سموم و مواد شیمیایی مختلف به عنوان نوروتوکسین‌ها در نظر گرفته می‌شوند، به این معنی که برای سیستم عصبی شما مضر هستند. قرار گرفتن در معرض آن‌ها می‌تواند علائم مختلفی از جمله سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی در دست یا پایتان ایجاد کند.
برخی از نمونه‌های سموم عبارتند از:
-دفلزات سنگین مانند جیوه، سرب و آرسنیک
- آکریلامید، یک ماده شیمیایی است که برای بسیاری از اهداف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- اتیلن گلیکول، که در ضد یخ یافت می‌شود
- هگزا فلورید کربن، که در بعضی از حلال‌ها و چسب‌ها وجود دارد.
۲۰. فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا شرایطی است که باعث خستگی و درد عضلات می‌شود. بعضی اوقات با سندرم خستگی مزمن اشتباه گرفته می‌شود، زیرا علائم بسیار مشابه هستند. خستگی ناشی از فیبرومیالژیا می‌تواند شدید باشد. درد در نقاط مختلف بدن قرار دارد. افراد مبتلا به فیبرومیالژیا همچنین ممکن است در دست، بازو، پا و صورت دچار بی حسی و سوزن سوزن شدن شوند.
۲۱. کیست گانگلیون
کیست گانگلیون توده‌های پر از مایع که اغلب در مفاصل، به خصوص مچ دست رخ می‌دهد است. آن‌ها می‌توانند به اعصاب مجاور فشار وارد کنند و منجر به احساس سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی در دست یا انگشتان شوند، اگرچه کیست خود بی درد است.
۲۲. اسپوندیلوز گردن
اسپوندیلوز گردن نوعی آرتروز است که بر روی دیسک‌های گردن شما تأثیر می‌گذارد. این بیماری ناشی از سال‌ها سایش و پارگی بر روی استخوان‌های ستون فقرات است. مهره‌های آسیب دیده می‌توانند بر روی اعصاب مجاور فشار وارد کرده و باعث بی حسی و خواب رفتگی در دست، بازو و انگشتان شوند.
اکثر مبتلایان به اسپوندیلوز گردنی هیچ علائمی ندارند. برخی دیگر ممکن است در گردن خود احساس درد و سفتی کنند.
این وضعیت همچنین ممکن است باعث شود:
- ضعف در بازو‌ها، دست‌ها یا پا‌ها
- سردرد
- سر و صدا هنگام حرکت گردن
- از دست دادن تعادل و هماهنگی
- اسپاسم عضلات در گردن یا شانه‌ها
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه
۲۳. بیماری رینود
بیماری رینود یا پدیده رینود هنگامی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی شما باریک شود و از رسیدن خون کافی به دست و پا‌ها جلوگیری می‌کند. نبود جریان خون باعث بی حسی، سرما، رنگ پریده و درد در انگشتان پا شوند.
این علائم معمولاً هنگام مواجهه با سرماخوردگی یا هنگام استرس ظاهر می‌شوند.
۲۴. نوروپاتی مربوط به الکل
استفاده طولانی مدت از الکل می‌تواند منجر به ایجاد نوروپاتی محیطی شود که می‌تواند منجر به خواب رفتگی دست و پا شود. این بیماری به تدریج پیشرفت می‌کند و مکانیسم ایجاد آن ناشناخته است.
۲۵. سندرم درد میوفاسیال
سندرم درد میوفاشیال باعث ایجاد نقاط ماشه‌ای می‌شود که مناطق بسیار حساس و دردناکی روی عضلات هستند. درد گاهی به قسمت‌های دیگر بدن نیز سرایت می‌کند. علاوه بر درد عضلانی، سندرم درد میوفاشیال باعث ایجاد سوزن شدن، ضعف و خواب رفتگی دست و پا‌ها می‌شود.
سندرم گیلین باره یک بیماری نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن به اعصاب حمله کرده
علل نادر
۲۶. واسکولیت
واسکولیت زمانی ایجاد می‌شود که رگ‌های خونی شما ملتهب شوند. واسکولیت انواع مختلفی وجود دارد و به طور کلی، علت ایجاد آن کاملاً قابل درک نیست. از آنجا که التهاب می‌تواند منجر به تغییر در رگ‌های خونی شود، ممکن است جریان خون به منطقه آسیب دیده محدود شود. در برخی از انواع واسکولیت، این ممکن است منجر به مشکلات عصبی مانند سوزن سوزن شدن، ضعف و خواب رفتگی در دست و پا‌ها شود.
۲۷. سندرم گیلین-بار
سندرم گیلین باره یک بیماری نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن به اعصاب حمله کرده و به آن‌ها آسیب می‌رساند. این بیماری اغلب پس از بیماری ویروسی یا باکتریایی شروع می‌شود. آسیب عصبی باعث بی حسی، ضعف و سوزن شدن می‌شود که در پا‌ها شروع می‌شود. به بازو‌ها، دست‌ها و صورت پخش می‌شود.
علائم دیگر عبارتند از:
- مشکل در صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
- مشکل در کنترل مثانه یا روده
- مشکل در تنفس
- ضربان قلب سریع
- حرکات ناپایدار
پزشک شما معاینه جسمی را انجام می‌دهد و تاریخچه پزشکی شما را بررسی می‌کند
زمان مراجعه به پزشک:
افرادی که به طور مرتب دچار خواب رفتگی در دست و پا می‌شوند باید با پزشک خود صحبت کنند. آن‌ها همچنین باید در مورد هرگونه علائم مرتبط با پزشک خود صحبت کنند پزشک می‌تواند به شما در تشخیص کمک کند و درمان مناسب را توصیه می‌کند.
پزشک شما معاینه جسمی را انجام می‌دهد و تاریخچه پزشکی شما را برای بررسی، محیط کار، عادات اجتماعی (از جمله استفاده از الکل)، قرار گرفتن در معرض سموم، خطر ابتلا به HIV یا سایر عفونت‌ها، بیماری‌ها و سابقه خانوادگی بیماری عصبی انجام می‌دهد.
او همچنین ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند:
• آزمایش خون، می‌توانند شامل آزمایشاتی برای تشخیص دیابت، کمبود‌های ویتامین، اختلال در عملکرد کبد یا کلیه، سایر اختلالات متابولیک و علائم فعالیت غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن باشند.
• بررسی مایع مغزی نخاعی، این می‌تواند آنتی بادی‌های مرتبط با نوروپاتی محیطی را شناسایی کند.
• الکترومیوگرام (EMG)، آزمایش فعالیت الکتریکی عضلات
• سرعت انتقال عصب (NCV)
آزمایش‌های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• توموگرافی کامپیوتری (CT)
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• بیوپسی عصبی
• بیوپسی پوست برای دیدن انتهای فیبر‌های عصب
مکمل ویتامین می‌تواند نوروپاتی محیطی را در افرادی که کمبود ویتامین دارند درمان کند
درمان خواب رفتن دست‌ها و پا‌ها:
درمان موفقیت آمیز بستگی به تشخیص دقیق و معالجه علت اصلی ایجاد سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی دست و پا‌ها دارد. تا زمانی که سلول‌های عصبی محیطی کشته نشده باشند، توانایی بازسازی دارند.
اگرچه هیچ درمانی برای انواع وراثت نوروپاتی محیطی در دسترس نیست، اما بسیاری از انواع آن با درمان قابل بهبود هستند. به عنوان مثال، کنترل قند خون در دیابت می‌تواند پیشرفت نوروپاتی دیابتی را کند، کند. مکمل ویتامین می‌تواند نوروپاتی محیطی را در افرادی که کمبود ویتامین دارند درمان کند.
توصیه‌های کلی شیوه زندگی شامل حفظ وزن مطلوب، جلوگیری از قرار گرفتن در معرض سموم، پیروی از یک برنامه ورزشی تحت نظارت پزشک، رژیم غذایی متعادل و محدود کردن مصرف الکل است. توصیه دیگر همچنین شامل ترک سیگار است که خون را در رگ‌های شما محدود می‌کند.
در بعضی موارد، سوزن سوزن شدن و سایر علائم نوروپاتی محیطی ممکن است با نسخه‌هایی که در ابتدا برای درمان تشنج و افسردگی ایجاد شده است کاهش یابد.
«باشگاه خبرنگاران جوان»
