مرغ ذبح شده با دستگاه حلال است؟

با توجه به افزایش چشمگیر جمعیت در شهرها و بالا رفتن نیاز به تامین مواد غذایی خصوصا گوشت و مرغ دام های بزرگی تشکیل شدند که کشتارگاه های بزرگی را هم می طلبیدند. اما کشتار چند هزار تایی در یک روز سوالات و شبهاتی را درباره رعایت اقتضائات شرعی تذبیح به وجود آورده است. این شبهات زمانی تقویت می شوند که متدینین متوجه کشتار طیور به وسیله دستگاه می شوند و اینکه آیا دستگاه می تواند عهده دار ذبح شرعی شود؟

اما شاید مهم ترین مسئله بحث نیت و ذکر بسم الله توسط ذبح کننده باشد. در ادامه قصد داریم نظر مراجع عظام تقلید پیرامون این مسئله را جویا شویم.

طرح سوال اول

در برخی کشتارگاه‌های صنعتی طیور، هزاران مرغ به ترتیب با دست (نه دستگاه) یکی یکی ذبح می‌شوند. آیا گفتن «بسم الله» برای هر یک از مرغ‌ها واجب است؟ در حالی‌که فاصله خیلی کوتاه بین کشتار طیور است و ذبح کنندگان از گفتن هزاران «بسم الله» شانه خالی می‌کنند؟ آیا اگر ذابح برای هر گروهی از مرغ‌ها که پشت سر هم ذبح می‌شوند یک بسم الله گفت، کافی است؟ پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): به طور کلى برای آن دسته از حیواناتی که بعد از گفتن «بسم الله» با هم ذبح می‌شوند گفتن یک «بسم الله» کفایت می‌کند و برای دسته بعدی که فرصت گفتن «بسم الله» می‌باشد باید «بسم الله» تکرار شود. حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): به میزانی که موالات عرفی بین ذبح و تسمیه رعایت می‌شود یک تسمیه کفایت می‌کند. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): اگر ذبح همزمان نباشد یک بسم الله کافی نیست.

طرح سوال دوم

برخی شرکت ها مقدار زیادی مرغ یکجا می کشند اگر بر سر ماشین ذبح ، مسلمانی بایستد و هنگام ذبح برای همه شان یکبار و یکجا نام خدا را بر زبان آورد آیا خوردن آنها حلال می شود و اگر در حلیت آنها شک کنیم می توانیم آنها را پاک بدانیم و بخوریم؟ پاسخ سوال مذکور: حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر مسئول ماشین مادام که ماشین کار میکند به طور مکرر نام خدا را بر زبان آوردکافی است و در صورت شک درحلیت از ناحیه این که آیابسم الله گفته شده است یا نه آنها پاکند و خوردنشان هم حلال میباشد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): هرگاه چند مرغ یا چند حیوان را باهم سر ببرند یک بسم اللّه براى همه آنها کافى است، همچنین هرگاه با ماشین، تعداد زیادى حیوان را در زمان واحد (با وجود شرایط دیگر) سر ببرند یک بسم اللّه کفایت مى کند و اگر ماشین مرتّباً کار مى کند احتیاط آن است مرتّباً نام خدا را تکرار کنند.

«اسلام کوئست»