تولید لوله ترش ایرانی از سنگ آهن در انتظار حمایت دولتمردان

دیده بان شفافیت و عدالت با ارسال نامه ای به وزیر نفت خواستار حمایت کامل این وزارتخانه از تولید داخلی لوله‌ی ترش و برطرف کردن زمینه‌های عدم حمایت از تولید داخلی شد.

گفتنی است سال گذشته برای نخستین بار تولید لوله‌های ترش از سنگ معدن آهن در کشور تحقق یافت. این اقدام می تواند کارخانه های مطرح فولاد سازی کشور که به دلیل وجود تحریم ها، دچار افت شدید تولید شده بودند را از رکود بیرون آورده و از خروج سالانه چند میلیون دلار ارز جلوگیری و اشتغال قابل توجهی را فراهم نماید.

این درحالیست که به دلیل کاهلی ساختاری شرکت ملی نفت هیچگونه وجهی برای تأمین گردش مالی در پروژه گوره، جاسک به پیمانکار داخلی تأمین لوله پرداخت نشده و حتی قراردادهای متعددی برای تأمین ورق مورد نیاز ساخت لوله از خارج کشور بدون رقابت و با قیمت‌های سرسام‌آور منعقد گردیده است.

متن کامل این نامه بدین شرح است:

برادر ارجمند جناب آقای مهندس زنگنه

وزیر محترم نفت

موضوع: برطرف کردن زمینه‌های عدم حمایت از تولید داخلی لوله‌ی ترش به ارزش 500 میلیون یورو

سلام علیکم

همان‌گونه که مستحضرید در پناه فرصت ایجاد شده در سایه تحریم و تلاش فراگیر چندین کارخانه، طی سال گذشته برای اولین بار در کشور تولید لوله‌های ترش از سنگ معدن آهن تحقق یافت. این اقدام مبارک به تنهایی قادر است کارخانه‌ای همچون فولاد اکسین و لوله‌سازی‌های مهم کشور را از رکود خارج نموده و با ارتقای محصولات فولاد مبارکه اصفهان، فضا را برای سایر کارخانه‌های فولادسازی برای تولید گریدهای تجاری هموار کند این زنجیره‌ی تولید عظیم می‌تواند از خارج شدن سالانه چند میلیون دلار ارز جلوگیری و اشتغال قابل توجهی را فراهم نماید.

مرور مسیر تأمین داخلی در زنجیره‌ی تأمین لوله در پروژه گوره، جاسک نکات زیر را هویدا می‌کند:

1. از زمانی که نتایج آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌های مرجع برای تولید داخلی لوله ترش به اثبات رسیده است، بیش از پنج ماه می‌گذرد ولیکن تنها کمتر از چهل روز از ظرفیت کارخانجات این زنجیره تولید استفاده شده است.

2. ظرف سه ماه گذشته کمتر از ده روز از ظرفیت کارخانه فولاد مبارکه اصفهان استفاده شده است.

3. به دلیل کاهلی ساختاری شرکت ملی نفت از ابتدای اثبات این تولید داخلی هرگونه وجهی برای تأمین گردش مالی این پروژه عظیم به پیمانکار داخلی تأمین لوله پرداخت نشده است و صرفاً کار با پیش پرداخت اولیه به پیش رفته است.

4. طی سه ماه گذشته، در شرکت ملی نفت (شرکت متن)، قراردادهای متعددی برای تأمین ورق مورد نیاز ساخت لوله از خارج کشور بدون رقابت و بدون برگزاری مناقصه و با قیمت‌های سرسام‌آور نسبت به تولید داخلی منعقد شده است. در این خصوص در یک مورد جناب‌عالی نیز مجوز خرید با ترک تشریفات مناقصه و با قیمتی بسیار گران‌تر را نیز به‌صورت خیلی محرمانه و رسمی صادر کرده‌اید و پیگیر قراردادهای دیگر هم هستید.

5. طبیعی است که پروژه انتقال نفت گوره به جاسک که اولین مشتری لوله‌های فوق است محدود به زمان‌بندی خود می‌باشد اما متأسفانه سوء مدیریت در تأمین مالی و گردش مالی این پروژه توجیهی شده (و خواهد شد) تا برای تحقق برنامه زمان‌بندی پروژه، مجوز تأمین ورق‌های این پروژه از خارج از کشور صادر شود.

6. از قریب به چهارصد هزار تن ورق مورد نیاز طرح انتقال نفت گوره به جاسک (اعم از ورق مورد نیاز لوله و مخازن) حدود 370 هزار تن آن در داخل کشور قابل تولید است؛ لذا عدم رفع موانع کارسپاری به شرکت‌های فولاد مبارکه و فولاد اکسین، زمینه رانت‌های چند ده میلیون و یا چند صد میلیون یورو را فراهم می‌کند تا ویژه خواران و خواص از مجوزهای خرید با قیمت‌های سرسام‌آور، بدون مناقصه و با ترک تشریفات استفاده کنند و قیمت تمام شده پروژه را بسیار افزایش دهند.

با عنایت به موارد فوق از جناب‌عالی که در مجالس و محافل مختلف خود را حامی تولید داخلی معرفی کرده‌اید انتظار می‌رود:

الف- با استقرار جریان مالی مناسب از کل ظرفیت تولید داخلی کشور در کارخانه‌های فولاد مبارکه اصفهان و فولاد اکسین و کارخانه‌های لوله‌سازی استفاده شود تا برای تأمین 1000 کیلومتر لوله و حدود %25 ورق مورد نیاز مخازن ذخیره این پروژه مجبور به تأمین ورق از خارج از کشور شویم. با این کار با توجه به اینکه تأمین لوله در مسیر بحرانی پروژه نیست زمینه‌سازی تصنعی برای تأمین ورق از خارج کشور نیز رفع می گردد.

ب- از صحنه‌گردانان خرید خارج از کشور پرده برداری شود تا همگان بدانند چه کسانی خرید ورق این پروژه را از خارج از کشور زمینه‌سازی می‌کنند تا واردات با قیمت گزاف نسبت به قیمت تولید داخلی و آن هم به شرکتی فاقد سابقه در کشور صورت گیرد و مشخص شود شرکت مذکور با چه حمایتی توانسته است بدون رقابت و با مجوز ترک تشریفات مناقصه جناب‌عالی به صورت محرمانه صاحب یک قرارداد بیش از 90 میلیون یورویی شده و بقیه‌ی ویژه خواهان نیز برای تصاحب چنین امتیازهایی صف بکشند.

ج- بازگشت مدیر قبلی در این پروژه، فرد بازنشسته‌ای خارج از صنعت نفت با 70 سال سن که چهار دوره سابقه حضور در مجلس دارد، طی سه سال دوره غصب این مدیریت، تنها حدود پنج درصد پیشرفت را در پروژه محقق نموده است. بازگرداندن این شخص با تشبث به دستاویزها و مجوزهای خاص نقطه تاریکی در کارنامه مدیریتی است که نقطه‌ی توقف یا تأخیر این پروژه می‌شود و این موضوع طی چند ماه بازگشت ایشان نیز هویدا شده و ابقای ایشان موجبات دلسردی متخصصین مجرب و با ارزش در صنعت نفت است که حفظ نشاط کاری آنان وظیفه شماست.

مقتضی است موارد طرح شده سریعاً اصلاح گردد، چرا که اقدام بعدی تعقیب قضایی آمران و مباشران خرید به قیمت‌های بالا از خارج آن هم بدون مناقصه و خرید از افراد یا شرکت‌های خاص است که امیدواریم لازم نیاید. علاوه بر این ترک مناقصه برای خرید خارج از صنعتی که ظرفیت‌های توانای داخلی وجود دارد و اهمال در حفظ منافع دولت طبق ذیل ماده 597 قانون مجازات اسلامی جرم و مستحق تعقیب است. ما امیدواریم وزارت نفت با درایت شما رأسا مسئله را حل کند. (تغییر سرپرست و انتقال تقاضا به صنعت داخلی) تا به اقدام دیگری نیاز نباشد.

با تشکر

احمد توکلی

رئیس هیات مدیره دیده بان شفافیت و عدالت

«خبرگزاری فارس»