پایان آیت الله مایک؟

نسیم آنلاین ؛ محمد رستم‌پور: سقوط هواپیمای ارتش ایالات متحده آمریکا در ایالت غزنی افغانستان و انتشار اخبار ضد و نقیض در مورد سرنوشت و تعداد کشته‌شدگان هواپیما، یک نام را دوباره بر سر زبان‌ها انداخت. «مایکل دی‌آندریا» معروف به آیت الله مایک که مسؤولیت عملیات سازمان سیا علیه ایران در دولت ترامپ را بر عهده داشته و مطابق بر اخبار در این حادثه کشته شده است. نام مایکل، پیش از این بارها و بارها شنیده شده. از جمله به تصریح «دنیل مک آدامز» کارشناس و تحلیلگر آمریکایی در ناآرامی‌های بنزین در آبان ماه 98، آیت الله مایک یا شاهزاده تاریکی در بروز و تشدید ناآرامی‌ها و تنش‌ها نقش مستقیم و کلیدی داشته است. از محل تولد، تحصیلات و نحوه پیوستن «مایکل دی‌آندریا» به سازمان سیا جز اطلاعات پراکنده‌ای که چندان قابل اتکاء نیست؛ مستندات معتبری وجود ندارد.

آوریل 2015، نشریه نیویورک تایمز در مقاله‌ای با عنوان «حمایت جدی واشنگتن از عملیات‌های پهپادی سیا» جزئیاتی ناگفته از مایکل را برملا کرد. نویسندگان این مقاله تصریح کرده بودند به رغم اشتباهات فاجعه‌بار پهپادی در رهگیری هدف‌های غیرنظامی به ویژه در پاکستان و افغانستان، به دلیل حمایت جدی سازمان سیا از این حملات، دولت ایالات متحده همچنان ترجیح می‌دهد عملیات‌های پهپادی توسعه و تقویت شود. در آن مقاله، نقش کلیدی مایکل در مدیریت مرکز مبارزه با تروریسم سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا سبب شد دولت آمریکا به رغم رسوایی وحشتناک کشته شدن یک شهروند آمریکایی و یک شهروند ایتالیایی در خاک پاکستان بر اثر یک حمله پهپادی سیا، بپذیرد که حملات پهپادی همچنان در دستور کار این سازمان باقی بماند. با وجود آنکه حملات پهپادی بارها و بارها مردم بی‌گناه پاکستان و افغانستان را هدف گرفته بود، کشته شدن این دو نفر غیرخاورمیانه‌ای سبب شد باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا عذرخواهی کند و مایکل مجبور شود پس از 9 سال، مرکز مبارزه با تروریسم سیا را ترک کند. البته اشتباهات دیگر مایکل در چند عملیات شناسایی که به کشته شدن چند آمریکایی منجر شد، در این برکناری بی‌تأثیر نبود.

انتشار جزئیاتی همچون علاقه افراطی به کشیدن سیگار و پوشیدن کت و شلوار تیره رنگ، در گزارش نیویورک تایمز، پرده از یکی از پنهان‌ترین مهره‌های سیا برداشت. دی‌آندریا تا جایی برای سیا ارزشمند بود که سازمان از او یک چهره الهام‌بخش و مدیر کاریزماتیک ساخته بود. کاراکتر اول فیلم «سی دقیقه پس از نیمه شب» که در مورد عملیات ترور بن‌لادن است و محتوایی به شدت میهن‌پرستانه و غرورآفرین برای آمریکایی‌ها دارد، از شخصیت مایک ساخته شده است. اما اطلاعات نیویورک‌تایمز، نخستین اطلاعات رسانه‌ها از مایک نبود. در سال 2012، نشریه واشنگتن‌پست در مقاله‌ای با عنوان «یک تازه‌مسلمان مرکز ضدتروریسم سیا را هدایت می‌کند» مایکل را یک مدیر برجسته که به رغم سخت‌گیری و تندخویی با همکاران و زیردستانش، روی آنها به شدت تأثیرگذار است، توصیف کرد. مقاله واشنگتن‌پست، نام‌گذاری مایکل به «آیت الله مایک» را به خاطر ازدواج او با یک زن مسلمان آفریقایی به نام «فریده کوریمجی»، دختر یک خاندان ثروتمند از یک قبیله آفریقایی با تبار گجراتی دانسته بود.

ازدواج مایکل و فریده، دلیلی شد برای اینکه «راجر» به آیت الله مایک تبدیل شود و مستغلات و املاک و صنایع و شرکت‌های گردشگری و صنایع مخابراتی پدر فریده، پوششی شد برای عملیات‌های سیا در شرق آفریقا. موفقیت‌های مایکل، ترامپ را راضی کرد او را به عنوان یکی از مهره‌های مهم سیاست‌های جنگ‌طلبانه آمریکا در خاورمیانه به کار گیرد. انتصاب مایک پمپئو، رئیس سابق سازمان سیا، مایکل را تا سطح نخست تصمیم‌گیری در مورد عملیات ضدایران ارتقاء داد. به ویژه که مایکل در ترور ناجوانمردانه عماد مغنیه نیز دست داشته است. اگر کشته شدن مایکل در سرنگونی هواپیمای ارتش آمریکا واقعیت داشته باشد، ایالات متحده، یکی از کارآمدترین و باتجربه‌ترین مدیران سیا را از دست داده است. آمریکا مانند موشک‌باران پایگاه نظامی عین‌الاسد حاضر نخواهد بود در مورد تعداد و هویت تلفات هواپیمای نظامی‌اش در افغانستان اطلاع‌رسانی شفاف و دقیقی داشته باشد، اما پیام رسیده است؛ به همان شکلی که باید و به همان کسی که باید.