اعتراضات در دانشگاه‌های آمریکا از کجا آغاز شد؟

نسیم‌آنلاین: روزی دو زن تصمیم می‌گیرند از زندگی شهری کسالت‌بار خود فرار کرده و به سفر بروند. در بیرون هیچ چیز مشخص نیست اما هر چه باشد دیگر در زندان روزمره خودشان محصور نیستند. این دو زن‌ ولی قبل از فرار به بعضی سوالات فکر نکرده بودند. مثلا؛ آزادی دو  زن تا کجا ممکن است محقق شود؟ تا کجا می‌شود آزادی را خواست؟ این خواستن چه بهایی دارد؟

دو خط اول متن خلاصه‌ای بود از فیلم سینمایی «تلما و لوییز» که بازیگرش این روزها در خیابان برای پیدا کردن یک آزادی حقیقی در دنیای واقعی تلاش می‌کند. او در میان تظاهرات‌کنندگان بیرون دانشگاه کلمبیا صحبت می‌کند و خودش را در یک صحنه واقعی از مبارزه با ظلم می‌بیند. وقتی «سوزان ساراندون» از دانشجوها بخاطر اینکه صدای افراد بی‌صدا شدند تشکر می‌کرد و مردم سخنان او  را تکرار می‌کرد، در دنیای واقعی شبیه نقش لوییز در سینمایی «تلما و لوییز» شده بود که خود را از زنجیرهای گذشته رها می‌کرد.

اما داستان این اعتراضات از کجا آغاز شد؟

چهارشنبه 17ام آپریل سال 2024 سخنرانی یک دانشجوی مسلمان به نام  «اسنا تبسم» (asna hathim) در دانشگاه کلمبیا لغو شد. سخنران افتخاری از دانشگاه کالیفرنیا که قرار بود در مورد مسائل مربوطه به مردم فلسطین صحبت کند. لغو این سخنرانی آغازگر اتفاقی بود که خود «اسنا تبسم» هم فکر نمی‌کرد آنقدر گسترش پیدا کند. 

ساعت حدودا 4 عصر بود و خورشید در آستانه ترک آسمان بود. تظاهرات با حضور حدودا 500 دانشجو در محوطه دانشگاه آغاز و تا شب ادامه داشت.

در سال 2021 هم این دانشجویان در جریان عملیات سیف القدس نسبت به حمله‌های رژیم صهیونیستی به مردم غزه اعتراض کرده بودند. اما این بار گستردگی تجمع دانشجویان کم سابقه بود و حدود 50 سال بود که چنین جمعیتی دست به اعتراض نزده بودند. 50 سال پیش این دانشگاه در کشکمش‌های جنگ آمریکا با ویتنام چنین فضایی را مشاهده کرده بود. در آن اعتراضات دانشجویان مانند همین روزها می‌خواستند پول آن‌ها برای کشتار در کشور دیگری خرج نشود. حالا هم یکی از اصلی‌ترین مسائل گروه‌های معترض در دانشگاه‌های آمریکا عدم شفافیت مالی دانشگاه و کمک به نسل‌کشی اسرائیل در غزه است.

روز 18 آپریل، پلیس نیویورک بیش از 100 معترض را در دانشگاه کلمبیا دستگیر کرد. تجمع در دانشکده برنارد که خواهرِ دانشگاه کلمبیا خوانده می‌شود و زیرمجموعه این دانشگاه است، گروه هدف پلیس برای دستگیری بود. در همین دانشکده دختر یکی از سیاست‌مدارن آمریکایی به نام الهان عمر(Ilhan Omar) که عضو کنونی مجلس نمایندگان مینه‌سوتا است دستگیر شد. الهان عمر بارها در سخنان خود سیاست‌های ایالت متحده در حمایت از نسل‌کشی در فلسطین را محکوم کرده بود و از کمیته روابط خارجی کنگره اخراج شده بود. دختر او ایزرا حرصی (isra Hirsi) که از دستگیر شدگان این اعتراضات بود در صفحه توییتر خود از تعلیق شدنش از تحصیل خبر داده است. اخراج او بدون هیچ تذکر قبلی اتفاق افتاد. ایزرا در توییت دیگری گفته بود که فعالیت‌های خود را ادامه خواهد داد.

او که در دانشکده برنارد در حال تحصیل است، عضو یکی از گروه‌های حامی فلسطین با نام برای عدالت در فلسطین (Columbia Students for Justice in Palestine) که دانشجویان کلمبیا آن را اداره می‌کنند. همچنین این گروه در وبسایتی مسائل خود و اعتراضاتی که نسبت به سیاست‌های دولت و دانشگاه داشته‌اند را بارگذاری کرده و در دسترس عموم قرار داده‌اند. (آدرس وب‌سایت)

گروه دیگری متشکل از یهودیان این دانشگاه به نام «صدای یهودیان برای صلح» در کنار هواداران فلسطین هستند. وجود این گروه تهمت‌های یهودستیزی را از معترضین این دانشگاه برمی‌دارد. معترضین یهودی خواهان آن هستند که دانشگاه کلمبیا از شرکت‌های حامی اسرائیل جدا شده و با اسرائیل همکاری علمی نکند. آن‌ها همچنین خواهان برقراری آتش بس در غزه هستند.

کلمبیا از دانشگاه‌های معتیر کشور آمریکاست که از گذشته نیز محل اعتراضات زیادی بوده است. دوشنبه 22 آپریل اعلام شد که کلاس‌ها بدلیل ناامنی برای یهودیان که بسیاری از آن‌ها خودشان معترض بودند بصورت مجازی برگزار خواهد  شد.

«نعمت شفیق» که یک اقتصاددان مصری‌الاصل است به عنوان رئیس دانشگاه، دستور ورود پلیس به محوطه دانشگاه را داد و مورد هجمه‌های زیادی قرار گرفت. شفیق به پلیس اجازه داد بعد از هشدار دادن به دانشجویان به آن‌ها حمله کند و محوطه دانشگاه را از چادرهای آن‌ها پاکسازی کند. هرچند دلیل دستگیری دانشجویان مسدود کردن خیابان و معابر بیان شد اما ادعای مسئولان این بود که این تظاهرات و تحصن باعث یهودستیزی شده است. شفیق در بیانیه خود اعلام کرد که آزادی بیان حق هر دانشجو است اما کسی حق ندارد قوانین دانشگاه را زیر پا بگذارد.

در روزهای گذشته افرادی مثل الهان عمر او را به حمایت از اسرائیل و پایمال کردن حقوق دانشجویان حامی فلسطین متهم کرده‌اند. دانشجویان حامی فلسطین هم در این تجمعات از او بدلیل زیرسوال بردن اعتبار دانشگاه بخاطر برخورد خشونت‌آمیز خواسته‌اند از مقام خود استعفا بدهد. «سرکوب بی‌سابقه در دهه‌های گذشته» عبارتی بود که یکی از اساتید تاریخ این دانشگاه به نام پرمیلا نادسن (premilla nadasen) در توصیف عملکرد پلیس به کار برد.

تجمعات دانشگاه کلمبیا ادامه پیدا کرد و به دانشگاه‌هایی مثل نیویورک و ییل هم رسید. مردم هم هر روز دور دانشگاه کلمبیا جمع می‌شوند و اعتراض خود را به دولت و همبستگی خود با دانشجویان را اعلام می‌کنند. در جریان همین اعتراضات بود که خانم سوزان ساراندون به تجمعات پیوست.

در جریان اعتراضات در دانشگاه نیویورک 133 دانشجو دستگیر و همان شب آزاد شدند. دانشگاه نیویورک قبل از دستگیری‌ها بیانه‌ای صادر کرد و اعلام کرد که پلیس به معترضان هشدار داده است.  تلاش‌های پلیس برای برخورد با تجمعات موفقیت آمیز نبود و اعتراضات همچنان ادامه دارد. این اعتراضات به هاروارد و دانشگاه‌های فرانسه هم تسری پیدا کرده و همچنان و بعد از 25 آپریل هم ادامه دارد.

روزنامه واشنگتن پست مدعی شد که همه معترضان نیویورک یا دستگیر و یا پراکنده شده‌اند. این روزنامه از دستگیر شدن افرادی بادستنبد پلاستیکی و پراکنده شدن باقی جمعیت خبر داد. هلگا طویل سوری (Helga Tawil Souri) استادیار مطالعات خاورمیانه دانشگاه نیویورک در مصاحبه‌ای که با الجزیره در بیرون یکی از ایستگاه‌های پلیس، زمانی که منتظر آزادی چند دانشجو بود انجام داد تاکید کرد که در تجربه 20 ساله خود این حجم از سرکوب را ندیده بوده است. او معتقد بود اعتراض مسالمت‌آمیز بوده و پلیس نباید دست به این اقدامات می‌زد.

طبق گفته‌ی رئیس دانشگاه ییل،  در روز دوشنبه 60 نفر از جمله 47 دانشجو معترض به دلیل مصدود کردن خیابان و ایجاد ترافیک دستگیر شدند.

اعتراضات صهیونیست‌ها به این تجمعات

این اعتراضات همزمان با عید پسح (Passover) که از 3 اردیبهشت آغاز و تا 11ام ادامه دارد اتفاق افتاد و باعث اعتراضاتی از جانب جمعیت یهودی دانشگاه کلمبیا شد. گروه دانشجویان حامی اسراییل و برخی اساتید این دانشگاه همچون «شای داویدای» به رئیس این دانشگاه اعتراض کردند که دانشگاه را برای تحصیل یهودیان امن نکرده است. این استاد با اشاره به ویدئویی از اعتراضات که در آن از تکرار 7 اکتبر صحبت شده بود، مدعی شد که تجمعات مسالمت آمیز نبوده است. او در مصاحبه‌ای با نیویورک پست در مقابل درب دانشگاه معترض بود که فضای جامعه برای یهودیان ناامن است و نمی‌تواند در دانشگاهی که استاد آنجاست وارد شود. این استاد  و برخی رسانه‌های اسرائیلی با انتشار ویدئوهایی از دانشجویان، آنها را همدست با حماس خواندند.

چهارشنبه 24 آپریل خالد بیدون (khaled beydoun) استاد حقوق و نویسنده کتاب اسلاموفوبیا حوالی ساعت 19:30 خبری منتشر کرد که یگان ویژه آمریکا برای پایان دادن به تحصن در دانشکده هنر (liberal art) که از چهارشنبه گذشته آغاز شده است وارد عمل شده است.

در روز 25 آپریل  مایک جکسون سخنگوی کاخ سفید مجبور شد جلوی دوربین حاضر شود تا به بیان خودش از «گسترش اخبار نادرست» و «گسترش خشونت» جلوگیری کند. او که در روز چهارشنبه 24 آپریل در میان دانشجویان کلمبیا صحبت کرده بود و بخاطر معرفی حماس به عنوان حامی و دست پشت پرده اعتراضات هو شده بود حالا می‌خواست از این حرف بی‌مدرک خود دفاع کند. او دانشجویان را به ناآگاهی از جنایات 7 اکتبر متهم کرد و مدعی شد که حامیان فلسطین، زن و کودک صهیونیستی که توسط حماس مورد تجاوز قرار گرفتند را نادیده می‌گیرند. هر چند این ادعای او هم ثابت نشده است. او حتی حماس را به سوزاندن  نوزادان در کوره متهم کرد. صحبت‌های جکسون البته به خاطر نداشتن مدرک مورد انتقاد بسیاری قرار گرفت.

در همین روز که صحبت از ارزش‌های آمریکایی و صلح و آزادی بود پلیس بوستون 100 نفر از افرادی که در کمپ دانشجویی معترضین دانشگاه آستین حضور داشتند را دستگیر کرد. در سرکوب روز پنجشنبه که در دانشگاه امرسون بوستون انجام شد پلیس بیش از صدنفر را دستگیر کرد. این اتفاق زمانی افتاد که جانسون سخنگوی کاخ سفید دانشگاه را به استفاده از گارد ملی تشویق کرده بود. او همچنین شفیق مدیر دانشگاه کلمبیا را تهدید به اخراج در صورت عدم کنترل وضعیت کرده بود.

کتی هوکول فرماندار نیویورک، سفر سخنگوی کاخ سفید در چهارشنبه را تفرقه‌آمیز خواند. او سیاست زده شدن موضوعات را اشتباه خواند و گفت که سخنگو کارهای مهم‌تری در واشنگتن دارد که بهتر است به آن‌ها بپردازد. الکساندریا اوکاسیو کورتز یکی از نمایندگان کنگره به فراخواندن گارد ملی توسط سخنگوی کاخ سفید برای برخورد اعترض کرد و از برخورد قهری با تظاهرات بدون خشونت دانشجویان حمایت کرد.

جمهوری‌خواهان هم در این میان با فشار به دمکرات‌ها خواستار سرکوب شدیدتری هستند و به دنبال منافع سیاسی خودشان هستند. در مقابل کرین ژان پیر دبیر مطبوعاتی کاخ سفید هم برخورد پلیس را نشانه‌ای از رحم و مروت دولت و اعتقاد بایدن به آزادی بیان دانسته است. اما در میدان دانشگاه چه اتفاقی افتاد و این اتفاقات تا چه اندازه با ارزش‌های مدنظر دولت‌مردان تطابق دارد؟

بنا بر گزارش نیویورک تایم در دانشگاه تگزاس که در آستین واقع شده است هم حداقل 34 نفر از جمله تیم خبری یک خبرگزاری محلی دستگیر شدند. پلیس محلی و ایالتی در درگیری با این گروه با اسب و باتوم به آن‌ها حمله‌ور شده و آن‌ها را از چمن دانشکده بیرون کرد.

 برخی از دانشجویان این دانشگاه با صدور بیانیه‌ای از برخورد نظامی دانشگاه با آن‌ها شکایت کردند. آن‌ها کلاس‌های دانشگاه را تحریم و از حضور در کلاس امتناع کردند. در این تجمعات چندتن از اساتید نیز دستگیر شدند. وقتی دانشجویان مسلمان قصد اقامه نماز کردند تعدادی از اساتید با تشکیل زنجیره انسانی مانع از هجوم پلیس به این دانشجویان شدند.

روز 25 آپریل تجمعات دانشجویی که با برپایی چادر در دانشگاه ایندیانا شکل گرفته بود با دستگیری 33 دانشجو خاتمه یافت.

همچنین 93 نفر از معترضین دانشگاه یو اس سی واقع  در کالیفرنیای جنوبی در همان شب توسط پلیس بازداشت شدند. افسر پلیس در جریان این سرکوب به سمت معترضین گلوله‌ای پلاستیکی شلیک کرد.

بر اساس گزارش خبرنگار نیویورک تایمز در 26 آپریل، حوالی ساحت 7 عصر پلیس در درگیری با دانشجویان دستکم 15 دانشجوی دیگر را دستگیر کرد. جشن فارغ‌التحصیلی در این دانشگاه بخاطر این اعتراضات لغو شد. با وجود اینکه پلیس دانشجویان را از دانشگاه بیرون کرده و تعدادی از آنها را دستگیر کرده است اما همچنان اعتراض در این دانشگاه ادامه دارد و کمپ اعتراضی جدیدی در این دانشگاه برپا شده است.

در شمال کالیفرنیا هم اعتراضاتی در دانشگاه پلی تکنیک هومبولت شکل گرفت. دانشجویان برای محافظت از خودشان با صندلی و چادر سدی ساختند و در ساختمان دانشگاه ماندند که باعث تعطیلی دانشگاه شد. دانشجویان هنوز در دانشگاه هستند و بنا بر گزارش یکی از خبرگزاری‌های محلی کالیفرنیا، حس می‌کنند که کار خودشان را به درستی انجام داده‌اند و به این موضوع افتخار می‌کنند.

در این روز در دانشگاه پرسیتون نیوجرسی هم اعتراضاتی صورت گرفت که باعث اخراج 2 دانشجو از دانشگاه شد.

در دانشگاه امرسون واقع در بوستون بعد از دستور رسمی مبنی بر جمع آوری کمپ‌های اعتراضی، دستگیری‌ها از روز چهارشنبه آغاز شد. دانشجویان اعلام کردند که تظاهرات آن‌ها مسالمت‌آمیز است. یکی از دانشجویان در توصیف روش برخورد پلیس اعلام کرد که دانشجویان بدون هیچ ملاحظه‌ای روی زمین کشیده می‌شدند و از محل استقرار خود به زور بیرون شدند. پلیس‌ بوستون هم از مصدومیت جزئی 4 نفر از افراد پلیس در این درگیری‌ها خبر داد.  

دانشگاه برکلی در کالیفرنیا هم شاهد تظاهرات‌ و کمپ‌های دانشجویان حامی فلسطین بود. دانشجویان برکلی اردوگاهی به اسم «کمپ فلسطین آزاد»  تاسیس کردند و خواستار قطع روابط مالی دانشگاه با شرکت‌هایی مثل بلک‌راک و سایر مدیران مالی مرتبط با نسل‌کشی غزه شدند. بلک‌راک یک شرکت آمریکایی است که در زمینه مدیریت سرمایه فعالیت می‌کند و به عنوان بزرگ‌ترین شرکت مدیریت دارایی دنیا شناخته می‌شود و حمایت‌های مالی متعددی را از اسرائیل انجام داده است. دانشگاه برکلی 427 میلیون دلار در این شرکت سرمایه‌گذاری کرده است. دانشجویان همچنین خواستار قطع همکاری علمی با دانشگاه اسرائیل شدند.

دانشجویان دانشگاه اوهایو هم چادرهایی برپاکردند. 26 آپریل بعد از هشدار پلیس مبنی بر متفرق شدن، تعدادی از دانشجویان دستگیر شدند. این افراد متهم به ورود غیرقانونی به محوطه دانشگاه شدند. این اتهام را بنجامین جانسون سخنگوی دانشگاه به این افراد زده بود.

 براساس گزارش سخنگوی دانشگاه 16 دانشجو و 26 نفر از غیردانشجویان دستگیر شدند.

26 آپریل اعتراضات در دانشگاه امروی به شدیدترین وضع ممکن سرکوب شدند.

 این دانشگاه که در آتلانتا واقع شده است شاهد صحنه‌هایی از درگیری پلیس محلی و دانشجویان بود. در این درگیری پلیس از گازاشک‌آور، شوکر و  گلوله پلاستیکی استفاده کرد و تعداد 28 نفر از دانشجویان را در محوطه دانشگاه دستگیر کرد. از جمله بازداشتی‌های این دانشگاه برخی اعضای هیات علمی بودند.دستگیری این عضو هیات علمی گروه فلسفه صدای زیادی در فای مجازی به پا کرد.

در 27 آپریل در مقابل اساتید دانشگاه کلمبیا با در دست گرفتن کاغذهایی با شعارهایی در مورد آزادی دانشجویان و با پوشیدن لباس فارغ‌التحصیلی اعتراض خود را به اقدامات پلیس نشان دادند. در واکنش به دستگیری‌های دانشگاه امروی کارکنان، دانشجویان و اساتید تجمع کرده و خواستار برخورد مسالمت‌آمیز با دانشجویان شدند.

همچنین کلاس‌های دانشگاه کلمبیا تا آخر سال مجازی اعلام شد. در اعتراض به این حرکت در دانشگاه پرینستون پرفسور مکس وایس کلاس‌های خود را در تجمعات برگزار کرد.

این اعتراضات همچنان ادامه دارند و حتی به کشورهای دیگر هم تسری پیدا کرده‌اند.